Przejdź do informacji o dostępności Przejdź do strony głównej Przeskocz do menu Przeskocz za menu Przeskocz do głównej treści Przejdź do mapy strony

Rolnictwo

logotypy do projektulogotypy do projektu

Województwo Małopolskie – Departament Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich wraz z Partnerami realizuje projekt Małopolska Tarcza Antykryzysowa – Pakiet Medyczny II w zakresie bezpieczeństwa.

Projekt finansowany jest przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata 2014-2020, Działanie 9.2 Usługi społeczne i zdrowotne, Poddziałania 9.2.1 Usługi społeczne i zdrowotne w regionie, typ projektu F. Rozwój usług zdrowotnych i społecznych ukierunkowanych na walkę z epidemią COVID-19.

Głównym celem realizowanego projektu jest wsparcie służb i jednostek działających na rzecz bezpieczeństwa i ratownictwa w województwie małopolskim realizujących działania w zakresie zapobiegania, przeciwdziałania i zwalczania COVID-19. Projekt ma zapewnić odpowiednie zasoby środków ochronnych dla służb do prowadzenia działań związanych z pandemią wywołaną koronawirusem SARS-CoV-2.

Efektem realizacja projektu będzie zwiększenia skuteczności reagowania podmiotów w walce z koronawirusem jak również poprawa warunków pracy służb działających na rzecz bezpieczeństwa i ratownictwa w Małopolsce.

Zakres wsparcia podmiotów działających na rzecz bezpieczeństwa i ratownictwa w związku z trwającą pandemią COVID-19 obejmuje w szczególności zakup:

  • środków ochrony osobistej,
  • środków oraz urządzeń do dezynfekcji,
  • aparatury medycznej, pulsoksymetrów,
  • namiotów pneumatycznych/stelażowych.

Grupą docelową – ostatecznymi odbiorcami wsparcia w ramach projektu są:

  • mieszkańcy województwa małopolskiego,
  • osoby przebywające tymczasowo na terenie województwa małopolskiego,
  • pracownicy i członkowie jednostek współpracujących z systemem ratownictwa medycznego, pracownicy jednostek krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego, pracownicy stacji sanitarno-epidemiologicznych, funkcjonariusze i pracownicy służby i formacji przeznaczonych do: ochrony granicy państwa, do ochrony bezpieczeństwa ludzi i porządku publicznego.

grafika dedykowana do projektów dotyczących Pakietu Medycznego w ramach Małopolskiej Tarczy Antykryzysowejgrafika dedykowana do projektów dotyczących Pakietu Medycznego w ramach Małopolskiej Tarczy Antykryzysowej

Liderem Projektu jest Województwo Małopolskie. Projekt realizowany w partnerstwie, w którego skład wchodzą: cztery państwowe jednostki budżetowe oraz dziewięć organizacji pozarządowych, prowadzących działalność statutową w zakresie ratownictwa górskiego lub ratownictwa wodnego, wyłonionych w naborze.

Partnerzy projektu:

  • Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej w Krakowie,
  • Komenda Wojewódzka Policji w Krakowie,
  • Karpacki Oddział Straży Granicznej im. 1 Pułku Strzelców Podhalańskich w Nowym Sączu,
  • Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Krakowie.
  • Grupa Regionalna Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego – Grupa Podhalańska,
  • Grupa Regionalna Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego – Grupa Krynicka,
  • Grupa Regionalna Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego – Grupa Beskidzka,
  • Grupa Regionalna Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego – Grupa Jurajska,
  • Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe,
  • Krakowskie Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe,
  • Gorlickie Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe,
  • Sądeckie Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe w Nowym Sączu,
  • Fundacja Instytut Ratownictwa na Wodach Górskich i Powodziowych.

Projekt realizowany jest w trybie pozakonkursowym przez Departament Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego, który odpowiada za przygotowanie dokumentacji aplikacyjnej, pozyskanie środków UE i ich późniejsze rozliczenie.

Wartość Projektu wynosi: 3 000 000,00 PLN  i w całości finansowany jest ze środków unijnych:

  • Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej w Krakowie: 1 032 488 zł
  • Komenda Wojewódzka Policji w Krakowie: 500 000 zł
  • Karpacki Oddział Straży Granicznej im. 1 Pułku Strzelców Podhalańskich w Nowym Sączu:  500 000 zł
  • Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Krakowie: 500 000 zł
  • Grupy ratownictwa górskiego: 296 981 zł
  • Grupy ratownictwa wodnego: 170 531 zł

Okres realizacji projektu: 16.11.2020 r. - 28.02.2021 r.

 

  1. Małopolska Deszczówka

Na co:

  • dostosowanie gminnych budynków do standardów neutralnych środowiskowo poprzez gromadzenie i wykorzystanie wód deszczowych generowanych spływem z tych budynków;
  • przystosowanie, modernizację istniejących instalacji w celu gromadzenia wody opadowej i jej ponownego wykorzystania;
  • zwiększenie terenu biologicznie czynnego poprzez zapewnienie naturalnej wegetacji roślin, retencję wód opadowych, likwidację zasklepień lub uszczelnień.​

Dla kogo:

Wsparcie dla gmin na racjonalne gospodarowanie wodami opadowymi i roztopowymi, przechwytywanymi z obiektów użyteczności publicznej i gruntów będących własnością Gminy.

Kwota dofinansowania od 50% do 85 % wartości wnioskowanego zadania.
Szczegółowe informacje dostępne są na stronie internetowej: https://bip.malopolska.pl/umwm,a,2236810,ogloszenie-naboru-malopolska-deszczowka-2023.html

  1. Dotacje dla spółek wodnych

Na co:

  • konserwację i renowację rowów melioracyjnych wraz z budowlami,
  • konserwację i renowację drenowania wraz z budowlami,
  • konserwację i renowację rurociągów związanych funkcjonalnie z urządzeniami wymienionymi w pkt. wyżej,
  • usuwanie szkód powodziowych (do trzech lat od daty ich wystąpienia)

Dla kogo:

Wsparcie dla spółek wodnych oraz związków spółek wodnych działających na obszarze województwa małopolskiego - prowadzących racjonalną gospodarkę wodną. Celem wsparcia jest pomoc w utrzymaniu w sprawności coraz bardziej wyeksploatowanych systemów melioracyjnych m.in. urządzeń wodnych, służących do melioracji wodnych oraz prowadzenia racjonalnej gospodarki na zmeliorowanych gruntach i wpływa na efektywność produkcji rolniczej oraz chroni przed niekorzystnymi zjawiskami atmosferycznymi jak powódź oraz susza.

Kwota dofinansowania wynosi nie więcej niż 50 % wartości wnioskowanego zadania.

Maksymalna kwota dofinansowania, nie może przekroczyć 100% średniej wysokości środków zgromadzonych przez spółkę w okresie dwóch lat poprzedzających rok w którym składany jest wniosek.

Wysokość dotacji dla spółek, których średnia wysokość środków zgromadzonych przez spółkę w okresie dwóch lat poprzedzających rok bazowy nie przekracza 5 000 zł, wynosi 5 000 zł, lub niższą wnioskowaną kwotę. W tym przypadku, udział dofinansowania z budżetu Województwa wynosi nie więcej niż 90%.

Szczegółowe informacje dostępne są na stronie internetowej: https://bip.malopolska.pl/umwm,a,1550679,dotacja-dla-spolek-wodnych.html

  1. Dofinansowanie do budowy i renowacji zbiorników wodnych służących małej retencji

Na co:

  • Wsparcie na zadania wynikające z ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych, w tym m.in. na budowę i renowację zbiorników wodnych służących małej retencji w celu ochrony, rekultywacji i poprawy jakości użytkowej gruntów rolnych.
  • Dofinansowanie może obejmować wszelkie zbiorniki służące ochronie i poprawie wartości użytkowej gruntów rolnych, zwane „zbiornikami małej retencji”.  Aby skorzystać ze środków budżetu województwa zbiornik musi spełniać funkcję zbiornika małej retencji wraz z uzasadnieniem potrzeby jego budowy na danym terenie.

Dla kogo:

O dofinansowanie budowy i renowacji zbiorników wodnych służących małej retencji mogą starać się właściciele lub władający gruntami pod zbiornikiem na terenie Województwa Małopolskiego. Dofinansowywanie nie może być przyznane do budowy i renowacji stawów rybnych.

Kwota dofinansowania wynosi do 80 % wartości wnioskowanego zadania, a maksymalna wysokość dofinansowania to 50 000 zł.

Szczegółowe informacje dostępne są na stronie internetowej: Zasady korzystania ze środków budżetu Województwa Małopolskiego związanych z wyłączeniem gruntów z produkcji

  1. Działania innych podmiotów

ARiMR -  "Modernizacja gospodarstw rolnych" w ramach poddziałania 4.1.3 "Wsparcie inwestycji w gospodarstwach rolnych" finansowanego z budżetu Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 - 2020.

Na co:

  • wykonanie nowego nawodnienia,
  • ulepszenie istniejącej instalacji nawadniającej,
  • ulepszenie instalacji nawadniającej wraz z powiększeniem nawadnianego obszaru

Koszty kwalifikowane:

  • wykonania ujęć wody,
  • zakupu nowych maszyn i urządzeń wykorzystywanych do nawadniania w gospodarstwie,
  • budowy albo zakupu elementów infrastruktury technicznej niezbędnych do nawadniania w gospodarstwie.

Dla kogo:

  • Wsparcie kierowane jest do rolników.

Szczegółowe informacje dostępne są na stronie internetowej:
Informacja o działaniu 41 Modernizacja gospodarstw rolnych obszar nawadniania w gospodarstwie na stronie internetowej Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa

W dniu 7 lutego 2023 r. Województwo Małopolskie już po raz ósmy ogłosiło otwarty konkurs ofert na realizację zadań publicznych w obszarze ekologii i ochrony zwierząt oraz ochrony dziedzictwa przyrodniczego z zakresu ochrony bioróżnorodności pod nazwą „Małopolska Pszczoła”.

W ramach konkursu zlecone zostały w szczególności zadania polegające na:

  • czynnej ochronie różnorodności biologicznej na terenie Województwa Małopolskiego, poprzez m.in. zapylanie przez pszczoły oraz oddziaływanie zapylaczy na rośliny stanowiące dziedzictwo agrarne Małopolski, w tym rośliny stanowiące bogactwo genetyczne regionu, w szczególności poprzez nasadzenia roślin miododajnych, pyłkodajnych;
  • ochronie różnorodności biologicznej pszczół miododajnych i dzikich owadów zapylających, pielęgnacji cennych przyrodniczo i krajobrazowo siedlisk roślin, m.in. przez zasiew lub nasadzenia rodzimych roślin miododajnych, pyłkodajnych;
  • działaniach edukacyjnych m.in. poprzez prowadzenie szkoleń i edukacji ekologicznej dzieci, młodzieży i dorosłych w zakresie ochrony różnorodności biologicznej, ekologii i znaczenia owadów zapylających i ich zastosowania jako tradycyjnej formy gospodarowania na obszarach wiejskich;
  • promowaniu postaw ekologicznych oraz idei zrównoważonego rozwoju, m.in. poprzez wydawanie publikacji, promocję w mediach oraz internecie, imprezy plenerowe, warsztaty, konkursy w tematyce ochrony bioróżnorodności.

 

Oczekiwany obligatoryjny rezultat konieczny do osiągnięcia przy realizacji zadania to zasiew lub nasadzenia roślin miododajnych lub pyłkodajnych.

Dodatkowe rezultaty do osiągnięcia przy realizacji zadania to przeprowadzanie zajęć edukacyjnych w zakresie roli zapylaczy w środowisku naturalnym, potrzeby ich ochrony oraz dobrych praktyk im służących lub promocja dobrych praktyk służących zapylaczom.

 

Termin składania ofert był dwuetapowy:

  1. Za pośrednictwem generatora eNGO, dostępnego na stronie internetowej https://pozarzadowa.malopolska.pl/ do 3 marca 2023 roku do godz. 16:00.
  2. Wygenerowaną w I etapie wraz z załącznikami, podpisaną przez osoby upoważnione ofertę należy dostarczyć do Urzędu Marszałkowego Województwa Małopolskiego do 3 marca 2023 roku.

W dniu 25 kwietnia 2023r. Zarząd Województwa Małopolskiego podjął uchwałę w której udziela dotacji na realizację 19 zadań publicznych w obszarze ekologii i ochrony zwierząt oraz ochrony dziedzictwa przyrodniczego, z zakresu ochrony bioróżnorodności pn. „Małopolska Pszczoła” w 2023 r. przeznaczając na ten cel środki finansowe z budżetu Województwa Małopolskiego w łącznej wysokości 450 000,00 zł. 

Do roku 2022 Województwo Małopolskie na realizację zadań w ramach VII edycji konkursu przekazało blisko 2,4 mln zł na realizację 92 zadań.

Poprzez realizację kolejnych edycji Konkursu sukcesywnie ulega zwiększeniu baza pożytkowa dla owadów zapylających. Ponadto realizowane zadania z pewnością przyczynią się do wzrostu wiedzy Małopolan na temat roli w środowisku naturalnym zapylaczy, potrzeby ich ochrony oraz dobrych praktyk im służących.

Szczegółowe informacje na temat Konkursu oraz jego rozstrzygnięcia można znaleźć na stronie :

https://bip.malopolska.pl/umwm,a,2231744,otwarty-konkurs-ofert-na-realizacje-zadan-publicznych-wojewodztwa-malopolskiego-w-obszarze-ekologii-.html

Widok pasterza ze stadem owiecZwiązek Podhalan w PolsceMałopolski Wypas Kulturowy

Samorząd Województwa Małopolskiego wspiera ochronę bioróżnorodności i krajobrazu przyrodniczego i kulturowego gór. Przykładem takich działań jest m.in. czynna ochrona przyrody poprzez prowadzenie wypasu kulturowego owiec na obszarach cennych przyrodniczo i krajobrazowo. Wypas kulturowy owiec nie tylko zapobiega procesowi zaniku polan reglowych, na których znajdują się siedliska rzadkich roślin. Zachowanie gospodarki pasterskiej w Małopolsce jest ważne również ze względu na wielowiekowe tradycje lokalnej ludności. Krajobraz Karpat, ukształtowany ekstensywnymi metodami gospodarowania oraz wypasu, rodzime rasy zwierząt, zabytki architektury, stroje, zdobnictwo, obyczaje, muzyka, instrumenty, produkty pochodzenia zwierzęcego (np. oscypek, jagnięcina podhalańska, bryndza podhalańska, redykołka tj. produkty regionalne zarejestrowane w Unii Europejskiej) są regionalnym dziedzictwem Małopolan.

W ramach realizacji zapisów „Programu współpracy z organizacjami pozarządowymi i innymi podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego na rok 2024” 2 stycznia 2024 r. ogłoszono otwarty konkurs ofert na realizację zadań publicznych Województwa Małopolskiego w obszarze ekologii i ochrony zwierząt oraz ochrony dziedzictwa przyrodniczego, z zakresu ochrony bioróżnorodności pn. „Małopolski wypas kulturowy – ekstensywne metody gospodarowania jako ekologiczny sposób zachowania bioróżnorodności i krajobrazu w 2024 r.”.

Zadania przewidziane w ramach ww. konkursu polegają na przeprowadzeniu wypasu owiec ras: polska owca górska, cakiel podhalański, odmiana barwna polskiej owcy górskiej lub mieszańców tych ras, na wskazanych w Regulaminie Konkursu obszarach wypasowych, przez cały okres wypasu, przy zachowaniu określonej obsady owiec (5-10 sztuk owiec na 1 ha powierzchni wypasowej) oraz zaangażowaniu minimum 1 bacy do obsługi każdego obszaru wypasowego.

Szczegóły są zawarte w regulaminie dostępnym na stronie: BIP

Aplikacja mapowa prezentująca zasięg terytorialny wypasu kulturowego owiec w ramach otwartego konkursu w 2024 r. dostępna jest na stronie Mapy Małopolski:

Mapy Małopolski

Zlecenie w/w zadań przewidziano w formie wsparcia wykonywania zadania publicznego wraz z udzieleniem dotacji na dofinansowanie jego realizacji.

Zarząd Województwa Małopolskiego przeznaczył na realizację zadań wybranych w ramach Konkursu w 2024 roku środki finansowe do kwoty ogółem: 2 000 000 zł.

Oferty konkursowe można było składać do 26 stycznia 2024 r. 

5 marca 2024 r. podczas posiedzenia ZWM podjęta została uchwała 509/24 w sprawie rozstrzygnięcia otwartego konkursu ofert na realizację zadań publicznych Województwa Małopolskiego w obszarze ekologii i ochrony zwierząt oraz ochrony dziedzictwa przyrodniczego, z zakresu ochrony bioróżnorodności pn.  ”Małopolski wypas kulturowy – ekstensywne metody gospodarowania jako ekologiczny sposób zachowania bioróżnorodności i krajobrazu w 2024 r.”.

Zarząd Województwa Małopolskiego udzielił dotacji celowej z budżetu Województwa Małopolskiego na dofinansowanie wypasu kulturowego owiec na terenie 10 regionów Województwa Małopolskiego, Związkowi Podhalan w Polsce im. Świętego Jana Pawła II, na łączną kwotę 1 999 861,37 zł.

Środki te trafią do 96 baców wypasających na łącznej powierzchni ok 3368,41 ha. 

W ramach konkursu weźmie udział w wypasie łącznie ok.  21 541 sztuk owiec.

W 2023 r. w ramach niniejszego otwartego konkursu ofert Zarząd Województwa Małopolskiego udzielił dotacji celowej z budżetu Województwa Małopolskiego na dofinansowanie wypasu kulturowego owiec na terenie 10 regionów Województwa Małopolskiego, Związkowi Podhalan w Polsce im. Świętego Jana Pawła II, na łączną kwotę 1 999 837,80 zł .

Środki te trafiły do 92 baców wypasających na łącznej powierzchni 3 333,07 ha.

W ramach konkursu w 2023 roku w wypasie brało udział łącznie 19 221 sztuk owiec.

W pierwszej edycji Małopolskiego wypasu kulturowego w 2022 r. dofinansowano 10 zadań, wydatkowano środki w wysokości: 1 870 513,90 zł.

Środki te trafiły do 86 baców wypasających na łącznej powierzchni 3 123,712 ha.

W ramach konkursu w wypasie wzięło udział łącznie ok. 17 650 sztuk owiec.

Głównym założeniem konkursu jest wyróżnienie sołectw (i ich mieszkańców), które aktywnie działają na rzecz podniesienia atrakcyjności małopolskiej wsi i poprawy jakości życia jej mieszkańców. Ocenie podlega estetyka danej miejscowości, utrzymanie jej ładu przestrzennego i architektonicznego oraz działania na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego. Równie ważne są inicjatywy, które pomagają wzmacniać tożsamość lokalną oraz integrują mieszkańców. W ramach konkursu oceniane są także strony internetowe i profile sołectw na portalach społecznościowych.

Konkurs organizowany jest w trzech kategoriach:

  1. Najpiękniejsza Małopolska Wieś,
  2. Nowatorska Małopolska Wieś,
  3. Małopolska Wieś w Sieci.

 

Małopolska Wieś 2023

 

Najpiękniejsza Małopolska Wieś 2023: Ojców (Gmina Skała)

Nowatorska Małopolska Wieś 2023: Celiny (Gmina Iwanowice)

Małopolska Wieś w Sieci 2023: Miękinia (Gmina Krzeszowice)

 

Informacje o konkursie Małopolska Wieś 2023

Wzór tablicy informacyjnej dla kategorii Najpiękniejsza Małopolska Wieś

Wzór tablicy informacyjnej dla kategorii Nowatorska Małopolska Wieś

Wzór tablicy informacyjnej dla kategorii Małopolska Wieś w Sieci

 

Informacje o poprzednich edycjach konkursu:

Małopolska Wieś 2022

Najpiękniejsza Małopolska Wieś 2022: Zielonki (Gmina Bibice)

Nowatorska Małopolska Wieś 2022: Szreniawa (Gmina Proszowice)

Małopolska Wieś w Sieci 2022: Przysietnica (Gmina Stary Sącz)

Informacje o konkursie Małopolska Wieś 2022

 

Małopolska Wieś 2021

Najpiękniejsza Małopolska Wieś 2021: Powroźnik (Gmina Muszyna)

Nowatorska Małopolska Wieś 2021: Pękowice (Gmina Zielonki)

Małopolska Wieś w Sieci 2021: Zubrzyca Dolna (Gmina Jabłonka)

 

Informacje o konkursie Małopolska Wieś 2021

 

Małopolska Wieś 2020

Z uwagi na stan epidemii COVID-19, konkurs został odwołany

 

Informacje o konkursie Małopolska Wieś 2020

 

Małopolska Wieś 2019

Najpiękniejsza Małopolska Wieś 2019: Zawada (Gmina Tarnów)

Nowatorska Małopolska Wieś 2019: Milik (Gmina Muszyna)

Małopolska Wieś w Sieci 2019: Szynwałd (Gmina Skrzyszów)

 

Informacje o konkursie Małopolska Wieś 2019

 

Niezwykła Małopolska Wieś 2018

Piękna Małopolska Wieś 2018: Bolechowice (Gmina Zabierzów)

Nowatorska Małopolska Wieś 2018: Zederman (Gmina Olkusz)

 

Informacje o konkursie Małopolska Wieś 2018

 

Niezwykła Małopolska Wieś 2017

Piękna Małopolska Wieś 2017: Ostrów (Gmina Proszowice)

Nowatorska Małopolska Wieś 2017: Chrząstowice (Gmina Wolbrom)

 

Informacje o konkursie Małopolska Wieś 2017

 

Kontakt w sprawie konkursu:

Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego,

Departament Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich,

ul. Racławicka 56, 30-017 Kraków,

Tel.: (12) 63 03 580, (12) 63 03 490

Świetlice wiejskie to małe centra lokalnej kultury - budynki stworzone z myślą o mieszkańcach przeznaczone do spędzania wolnego czasu, organizowania różnych form rekreacji, rozwijania zainteresowań i integrowania lokalnej społeczności. Lokalna działalność społeczna to ważny element rozwoju regionu. Aktywni obywatele tworzą kapitał społeczny, który jest bazą do pozytywnych zmian w całym województwie.

 

Celem zadania jest wsparcie gmin w działaniach na rzecz rozwoju świetlic wiejskich wzmacniającego jednocześnie proces odnowy wsi w regionie. Realizacja konkursu służy podniesieniu standardów i jakości życia na terenach wiejskich poprzez zakup elementów wyposażenia, które będą służyły lokalnym społecznościom w budowie ich tożsamości  i integracji.

Małopolskie świetlice wiejskie 2024

WAŻNE!

W dniu 9 maja 2023 roku Zarząd Województwa Małopolskiego podjął Uchwałę Nr 821/23 w sprawie podziału środków budżetu województwa małopolskiego związanych z wyłączeniem z produkcji gruntów rolnych w 2023 roku. Przedmiotowa uchwała wraz z załącznikami dostępna jest pod adresem: Zasady

 

Informujemy, iż od dnia 1 lipca 2018 r. obowiązuje podany poniżej, rachunek bankowy, na który należy wpłacać opłaty związane z wyłączeniem z produkcji gruntów rolnych:

Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego
31-156 Kraków, ul. Basztowa 22

Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski Spółka Akcyjna
12 1020 2892 0000 5602 0667 3836

Uprzejmie zawiadamiamy, iż Fundusz Ochrony Gruntów Rolnych z dniem 31 grudnia 2010 r. został zlikwidowany zgodnie z art. 90 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. Przepisy wprowadzające ustawę o finansach publicznych.

Wpływy z opłat za wyłączenie z produkcji gruntów rolnych od osób fizycznych i prawnych stają się dochodami budżetu województwa. Zgodnie z art. 22c ust. 1 ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych ze środków budżetu województwa, w zakresie ustalonym w ustawie, finansowane są ochrona, rekultywacja i poprawa jakości gruntów rolnych m.in. budowa i renowacja zbiorników wodnych służących małej retencji, budowa i modernizacja dróg dojazdowych do gruntów rolnych oraz zakup sprzętu informatycznego do prowadzenia spraw związanych z ochroną gruntów rolnych. O dofinansowanie środkami budżetu województwa w/w zadań mogą starać się jednostki samorządu terytorialnego.

kontakt: tel. 12 63 03 440, 12 63 03 441

W wyniku reformy gospodarki wodnej (Ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2021 r. poz. 2233)) 1 stycznia 2018 r. samorząd województwa utracił większość kompetencji w tym zakresie. Dotychczas realizowane zadania przez Małopolski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Krakowie przekazano do Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie (http://www.kzgw.gov.pl/index.php/pl/). Jednostka samorządu MZMiUW w Krakowie  z dniem 1 stycznia 2018 r. została postawiona w stan likwidacji, która zakończyła się z dniem 30 czerwca 2021 r.

Ochrona przed powodzią i suszą:

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 15 lipca 2021 r. w sprawie przyjęcia Planu przeciwdziałania skutkom suszy

Susza, obok powodzi, jest jednym z najbardziej dotkliwych zjawisk naturalnych oddziałujących na społeczeństwo, środowisko i gospodarkę. Aby w przyszłości nie zabrakło nam wody, w odpowiedniej ilości i odpowiedniej jakości, musimy już teraz przeciwdziałać skutkom suszy. Plan przeciwdziałania skutkom suszy to pierwszy dokument planistyczny o randze krajowej podejmujący temat minimalizowania skutków suszy.

https://stopsuszy.pl/projekt-planu-przeciwdzialania-skutkom-suszy/

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 października 2016 r. w sprawie Planu gospodarowania wodami plany gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy

Plany Gospodarowania Wodami to podstawowy dokument planistyczny służący osiągnięciu dobrego stanu wszystkich wód. Określa on cele gospodarki wodnej, na podstawie którego  podejmowane są najważniejsze  decyzje dla ochrony zasobów wodnych.  Mają one wpływ nie tylko na kształtowanie gospodarki wodnej, ale także  na inne  sektory, m.in.  przemysł, gospodarkę komunalną, rolnictwo, leśnictwo, transport, rybołówstwo, turystykę. Szczegółowe informacje  dotyczące prowadzonych prac są dostępne na stronie: www.apgw.gov.pl

Rozporządzenie Rady Ministrów dnia 18 października 2016 r. w sprawie przyjęcia Planów zarządzania ryzykiem powodziowym dla obszarów dorzeczy

Powódź to jedno z najbardziej niebezpiecznych naturalnych zjawisk występujących  na obszarze kraju. W celu zwiększenia bezpieczeństwa obywateli oraz ograniczenia negatywnych skutków powodzi,  Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej, zgodnie z zapisami Dyrektywy Powodziowej oraz ustawy Prawo wodne, prowadzi prace związane z opracowaniem planów zarządzania ryzykiem powodziowym (PZRP) dla obszarów dorzeczy i regionów wodnych.

https://www.powodz.gov.pl/pl/

krople wody odbijające się od powierzchni ziemiUMWMMałopolska deszczówka

Samorząd Województwa Małopolskiego widzi potrzebę wdrażania koncepcji przechwytywania i gromadzenia wód deszczowych celem ich powszechnego wykorzystania jako element adaptacji do zmian klimatu. Koncepcja ta wpisuje się w strategiczne dokumenty krajowe w zakresie adaptacji do zmian klimatu.

Gminy mogą otrzymać wsparcie na racjonalne gospodarowanie wodami opadowymi i roztopowymi, przechwytywanymi z obiektów użyteczności publicznej, gruntów będących własnością Gminy bądź zwiększenie pojemności retencyjnej istniejących zbiorników wodnych, pełniących funkcję odbiorników wód deszczowych i roztopowych z budynków użyteczności publicznej będących własnością Gminy,

 w tym na zadania polegające na:

  • zbieraniu wody opadowej (deszczowej i roztopowej) z obiektu użyteczności publicznej będącego własnością Gminy lub
  • likwidacji zasklepień lub uszczelnień gruntu celem zwiększenia terenu biologicznie czynnego lub
  • zwiększeniu pojemności retencyjnej istniejącego zbiornika wodnego pełniącego funkcję odbiornika wody deszczowej i roztopowej z budynku użyteczności publicznej.

Zgromadzona woda deszczowa powinna być wykorzystana w szczególności do:

  • tworzenia tzw. „zielonej infrastruktury” poprzez m.in. rozwój zieleni przyulicznej oraz innych obszarów zielonych;
  • tworzenia tzw. „błękitnej infrastruktury” poprzez tworzenie ogrodów deszczowych, niecek, rowów przyulicznych;
  • mycia ulic;
  • podlewania nasadzeń roślin miododajnych – gatunków rodzimych zgodnie z zapisami publikacji Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin PIB Zakład Doświadczalny Grodkowice pn.: Kwiecista Małopolska dostępnej na stronie www.malopolska.pl lub innych rodzimych, miododajnych gatunków pozytywnie zaopiniowanych przez IHAR;
  • dystrybucji zgromadzonej wody opartej na centrali deszczowej, która pobiera wodę deszczową ze zbiornika i dostarcza do poborów w obiekcie na potrzeby, mycia podłóg i sanitariatów.

Wdrażanie przez Gminy wielokierunkowych działań, będzie równocześnie przykładem dla Mieszkańców naszego Regionu. Konieczność łagodzenia skutków zmian klimatu i adaptacji do tych zmian, spowodowana jest obserwowanymi w ostatnich dziesięcioleciach zmianami pogodowymi, polegającymi m. in. na wzroście temperatury oraz zwiększeniu częstotliwości i skali ekstremalnych zjawisk pogodowych. Zarządzanie wodami opadowymi jest jednym z podstawowych wyzwań. Znaczne uszczelnienie powierzchni ograniczające a często uniemożliwiające jej naturalne możliwości retencyjne, powoduje ekstremalne nasilenie spływu powierzchniowego, migrację zanieczyszczeń, co skutkuje przeciążeniem hydraulicznym kanalizacji i gwałtownym wzrostem poziomu wód w rzekach. W czasie intensywnych opadów występują lokalnie stany zagrożenia powodziowego, a także podtopienia terenów przyległych do cieków. W czasie pogody „suchej”, następuje m.in. ograniczenie możliwości rozwoju roślinności, co generuje niekorzystny dla zdrowia mikroklimat i pogarsza warunki życia mieszkańców.

Wsparcie udzielane jest na: 

  • dostosowanie budynków do standardów neutralnych środowiskowo poprzez uwzględnienie gromadzenia i wykorzystania wód deszczowych generowanych spływem z przedmiotowych budynków;
  • przystosowanie, modernizację istniejących instalacji w celu umożliwienia podłączenia systemu do gromadzenia wody opadowej i roztopowej;
  • zwiększenie terenu biologicznie czynnego tj. urządzenie terenu w sposób zapewniający naturalną wegetację roślin, retencję wód opadowych.

Dofinansowanie wynosi: od 50% do 85 % całości zadania

Pula: 450 000 zł

Termin składania wniosków: 1 marca 2023 r. – 31 marca 2023 r.

Zarząd Województwa Małopolskiego zastrzega sobie prawo do wydłużenia terminu oraz unieważnienia naboru.

Szczegółowe informacje: Uchwała nr 207/23 Zarządu Województwa Małopolskiego z dnia 14 lutego 2023 r.  w sprawie przyjęcia „Zasad naboru i realizacji wniosków w sprawie udzielania pomocy finansowej dla gmin na zadania polegające na racjonalnym gospodarowaniu wodami opadowymi - Małopolska deszczówka” oraz na stronie internetowej: https://bip.malopolska.pl/umwm,a,2236810,ogloszenie-naboru-malopolska-deszczowka-2023.html

rów melioracyjnyUMWMDotacje dla spółek wodnych

Zgodnie z art. 443 ust. 2 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne (tj. Dz. U. z 2023 r. poz. 1478 z późn. zm.), spółki wodne oraz spółki wodne połączone w związki mogą korzystać z pomocy finansowej otrzymanej z budżetów jednostek samorządu terytorialnego na bieżące utrzymanie wód i urządzeń wodnych oraz na finansowanie lub dofinansowanie inwestycji, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (tj. Dz. U. z 2023 r. poz. 1270 z późn. zm.).

W ramach działania Województwo Małopolskie przeznacza od 2017 roku środki finansowe na pomoc Spółkom Wodnym lub Związkom Spółek Wodnych działających na obszarze województwa małopolskiego, prowadzących lokalnie starania, aby poprawić wydajność uprawną pól poprzez zapewnienie tam właściwych stosunków wodnych. Realizowane przez Spółki zadania wpływają na efektywność produkcji rolniczej oraz przyczyniają się do ochrony przed niekorzystnymi zjawiskami atmosferycznymi jak powódź i susza. Spółki w ramach otrzymanych środków wykonują m.in. konserwację rowów melioracyjnych, w tym koszenie porostów ze skarp i z dna, oczyszczanie przepustów rurowych, ścinanie zagajników oraz odmulanie rowów.

Dotacja celowa udzielona jest na: bieżące utrzymanie wód i urządzeń wodnych oraz na finansowanie lub dofinansowanie inwestycji na istniejących urządzeniach, w szczególności na:

1) konserwację i renowację rowów melioracyjnych wraz z budowlami,

2) konserwację i renowację drenowania wraz z budowlami,

3) konserwację i renowację rurociągów związanych funkcjonalnie z urządzeniami wymienionymi w pkt 1) i pkt 2),

4) usuwanie szkód powodziowych (do trzech lat od daty ich wystąpienia),

W latach 2017 - 2023 Województwo Małopolskie przekazało na ten cel dofinansowanie w wysokości 3 556 971 zł.

W roku 2024 po raz kolejny Województwo Małopolskie wspiera spółki wodne i ich związki, na bieżące utrzymanie urządzeń melioracyjnych oraz dofinansowanie do inwestycji w tym zakresie przeznaczono 800 000 zł.

Maksymalna kwota udzielonej w danym roku dotacji, nie może przekroczyć 100% średniej wysokości środków zgromadzonych przez spółkę w okresie dwóch lat poprzedzających rok, w którym składany jest wniosek. Przedmiotowe środki to: zebrane składki członkowskie oraz środki finansowe pochodzące z innych źródeł, tj. budżetów jednostek samorządu terytorialnego (gmina, powiat) oraz środki uzyskane w trybie art. 454 ustawy Prawo wodne (świadczenia ponoszone na rzecz spółki przez osoby fizyczne lub prawne niebędące członkami spółki wodnej oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej odnoszące korzyści z urządzeń spółki wodnej lub przyczyniające się do zanieczyszczenia wody, dla której ochrony spółka wodna została utworzona).

Udział dofinansowania z budżetu Województwa wynosi nie więcej niż 50 % wartości wnioskowanego zadania.

Wysokość dotacji dla spółek, których średnia wysokość środków zgromadzonych przez spółkę w okresie dwóch lat poprzedzających rok bazowy nie przekracza 5 000 zł wynosi 5 000 zł, lub niższą wnioskowaną kwotę. W tym przypadku, udział dofinansowania z budżetu Województwa wynosi nie więcej niż 90% wartości wnioskowanego zadania.

Województwo dokona wpłaty kwoty dotacji celowej na rzecz Spółki w terminie 30 dni od daty podpisania przez obie Strony umowy.

Szczegółowe informacje: Uchwała Nr XVII/227/20 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 27 stycznia 2020 r. w sprawie przyjęcia „Zasad udzielania dotacji celowych, trybu postępowania w  sprawie udzielania dotacji i sposobu ich rozliczania dla spółek wodnych lub związków spółek wodnych realizujących zadania związane z bieżącym utrzymaniem wód i urządzeń wodnych oraz na finansowanie lub dofinansowanie inwestycji” (z późn. zm.) oraz na stronie internetowej: BIP.

Na terenie województwa małopolskiego znajduje się 40 obwodów rybackich o powierzchni ok. 10 tys. ha będące w użytkowaniu 6 podmiotów uprawnionych do rybactwa:  

Największymi rzekami w województwie małopolskim są: Wisła, Skawa, Soła, Raba oraz Dunajec. Powyższe rzeki wraz z dopływami stanowią środowisko życia dla ryb oraz innych organizmów wodnych, dla których koniecznością życiową jest odbywanie wędrówek na miejsca żerowania lub tarliska. Duża fragmentacja cieków zaporami oraz progami wodnymi znacząco utrudnia realizację wędrówek co przekłada się na liczebność ryb w wodach małopolski. W związku z powyższym koniecznością są zarybienia prowadzone przez uprawnionych do rybactwa, które rekompensują straty związane z presją wędkarską oraz niską skutecznością naturalnego tarła.

Zasady prowadzenia gospodarki rybackiej oraz wielkości prowadzonych zarybień są wskazane w operatach rybackich pozytywnie zaopiniowanych przez uprawnione jednostki.

W województwie małopolskim znajdują się dwa obwody rybackie ustanowione na podstawie rozporządzenia Regionalnego Dyrektora Gospodarki Wodnej w Gliwicach oraz 38 obwodów rybackich ustanowionych przez Regionalnego Dyrektora Gospodarki Wodnej w Krakowie (na podstawie Rozporządzenia Nr 2/2006 Dyrektora RZGW w Krakowie z dnia 31 maja 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ustanowienia obwodów rybackich). Poglądowy podział województwa małopolskiego na obwody rybackie został przedstawiony na stronie Małopolskiej Infrastruktury Informacji Przestrzennej w zakładce Obręby ochronne w granicach obwodów rybackich.

Rybactwo w Małopolsce

W Małopolsce największe znaczenie dla gospodarki rybackiej ma chów i hodowla karpi oraz pstrągów tęczowych. Początki hodowli karpia w Małopolsce sięgają średniowiecza kiedy to w przyklasztornych stawach doskonalono sposoby i metody hodowli.

Szacowana powierzchnia ewidencyjna stawów ziemnych (karpiowych) w Małopolsce wynosi około 4277 ha, natomiast powierzchnia ewidencja stawów betonowych (pstrągowych) wynosi około 2,76 ha. Wysoka jakość produktów akwakultury znajduje swoje odzwierciedlenie na Liście produktów tradycyjnych, gdzie wśród produktów rybołówstwa wymienia się m.in. karpia zatorskiego, karpia osieckiego czy pstrąga ojcowskiego zarówno tęczowego jak i potokowego.

Wsparcie dla rybaków z terenów województwa małopolskiego w uzyskaniu dofinansowania ze środków Unii Europejskiej można uzyskać za pośrednictwem Lokalnej Grupy Działania Dolina Karpia, której działania skupiają się na rozwoju gospodarczym i związanego z nim rynku pracy, ze szczególnym naciskiem na przedsiębiorstwa z sektora rybactwa oraz promujące produkty lokalne.

Gospodarka rybacka nie tylko przyczynia się do zapewnienia wysokiej jakości produktów spożywczych ale również pozwala na wyprodukowanie materiału zarybieniowego dla podmiotów prowadzących zarybienia wód otwartych oraz wpływa pozytywnie na środowisko.

Potwierdzeniem pozytywnego wpływu na środowisko są obszary NATURA 2000, które w znacznej swej powierzchni pokrywają się z powierzchnią gospodarstw karpiowych. Gromadzenie oraz utrzymywanie wody na potrzeby hodowli ryb wpływa pozytywnie na retencjonowanie wody oraz stanowi korzystne środowisko do rozrodu i gniazdowania ptactwa wodnego. Przetrzymywanie wód oraz wysokie obostrzenia jakie nakładane są na gospodarstwa rybackie pozwalają na zintensyfikowanie procesu samooczyszczania wód, dzięki czemu woda wypływająca z gospodarstw rybackich posiada lepsze parametry niż woda pobrana na potrzeby chowu i hodowli.

Biorąc pod uwagę środowiskowe znaczenie szeroko rozumianego rybactwa, zarząd województwa celem ochrony ichtiofauny przed czynnościami szkodliwymi dla ryb np. niszczenie tarlisk, niszczenie urządzeń tarliskowych (krześlisk), niszczenie dna itp. może ustanawiać obręby ochronne dla ryb na czas określony lub nieokreślony. Lokalizację obrębów ochronnych w województwie małopolskim można określić na stronie Małopolskiej Infrastruktury Informacji Przestrzennej w zakładce Obręby ochronne w granicach obwodów rybackich.

Ważne adresy

  • Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie, Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Krakowie - ul. Marszałka J. Piłsudskiego 22, 31-109 Kraków tel.  12 62-84-130;
  • Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego w Krakowie, Departament Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich – ul. Racławicka 56, 30-017 Kraków tel. 12 63 03 580;
  • Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Rybackiej w Krakowie – ul. Basztowa 22, 31-156 Kraków tel. (012) 392-13-18;

Zadania Samorządu Województwa

Do najważniejszych zadań samorządu województwa należy:

  • dokonywanie ocen uprawnionych do rybactwa z wypełniania obowiązku prowadzenia racjonalnej gospodarki rybackiej ;
  • zwalnianie od zakazów połowu ryb przewidzianych w ustawie o rybactwie śródlądowym, w celach zarybieniowych, hodowli, ochrony zdrowia ryb oraz w celach naukowo-badawczych;
  • ustanawianie i znoszenie obrębów hodowlanych i ochronnych;
  • zwalnianie z obowiązku prowadzenia racjonalnej gospodarki rybackiej (po zasięgnięciu opinii dyrektora regionalnego zarządu gospodarki wodnej);
  • zobowiązywanie w drodze decyzji administracyjnej użytkownika wód do umożliwienia swobodnego przepływu ryb;
  • zobowiązywanie w drodze decyzji administracyjnej uprawnionego do rybactwa w obwodzie rybackim do zawieszenia połowu ryb w określonych wodach na czas niezbędny do zapewnienia rybom ochrony i możliwości odbycia tarła;
  • wskazywanie w drodze uchwały zarządu województwa miejsca i czasu, w którym obowiązuje całkowity albo częściowy zakaz uprawiania amatorskiego połowu ryb;
  • wszczynanie przez zarząd województwa postępowania egzekucyjnego dotyczącego obowiązków o charakterze niepieniężnym, w przypadku uchylenia się zobowiązanych od wykonania ciążących na nich obowiązków określonych w decyzji Marszałka Województwa Małopolskiego wydanych, w celu ochrony ryb i zapewnienia rybom możliwości odbycia tarła;

Szczegółowe informacje dotyczące wydawania decyzji lub zezwoleń znajdują się w zakładce Karty zadań na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Województwa Małopolskiego pod adresem: http://bip.malopolska.pl/umwm/Article/id,5021.html. 

Obwody łowieckie

Sejmik województwa posiada kompetencje do dokonania podziału województwa na obwody łowieckie oraz modyfikacji przebiegu granic poszczególnych obwodów. Małopolska gospodarka łowiecka prowadzona jest w 242 obwodach łowieckich. Najmniejszy obwód obejmuje powierzchnię około 2 200,00 ha i leży na terenie powiatu chrzanowskiego, natomiast największy obwód obejmuje powierzchnię około 23 900,00 ha i leży na terenie Miasta Krakowa oraz powiatów: krakowskiego i wielickiego. Utworzono 5 obwodów łowieckich o powierzchni mniejszej niż 3000 ha.

Poglądowy przebieg granic obwodów łowieckich znajduje się na stronie Małopolskiej Infrastruktury Informacji Przestrzennej w zakładce Obwody łowieckie. Podział województwa na obwody łowieckie został dokonany na podstawie Uchwały Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 10 marca 2021 r. w sprawie podziału województwa małopolskiego na obwody łowieckie. Treść uchwały oraz dokonane w niej zmiany można przeczytać na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego pod adresem https://bip.malopolska.pl/umwm,a,1901381,uchwala-nr-xxxvi47921-sejmiku-wojewodztwa-malopolskiego-z-dnia-10-marca-2021-r-w-sprawie-podzialu-wo.html. Ponadto zgodnie z art. 7 ustawy prawo łowieckie administrację w zakresie łowiectwa sprawuje samorząd województwa jako zadanie z zakresu administracji rządowej.

Szkody łowieckie

W myśl zapisów art. 50 ustawy Prawo łowieckie z dnia 13 października 1995 r. (Dz. U. z 2022 r., poz. 1173 z późn. zm.), zarząd województwa wypłaca ze środków budżetu państwa odszkodowania za szkody w płodach i uprawach rolnych wyrządzonych na obszarach nie wchodzących w skład obwodów łowieckich, przez zwierzęta łowne (dziki, jelenie, daniele, sarny) oraz objęte całoroczną ochroną łosie (byki, klempy i łoszaki) dodatkowo na terenach obwodów łowieckich polnych.

Czynności szacowania o których mowa Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 16 kwietnia 2019 r. w sprawie szczegółowych warunków szacowania szkód w uprawach i płodach rolnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 776) dokonuje się wyłącznie w uprawach i płodach rolnych na gruntach rolnych.

Właściciel albo posiadacz gruntu rolnego, na którym powstała szkoda łowiecka, zwany dalej "poszkodowanym", zgłasza ją, składając w postaci papierowej albo elektronicznej wniosek o szacowanie szkód łowieckich w terminie 3 dni od dnia jej stwierdzenia, a w przypadku szkody wyrządzonej przez dziki na łąkach i pastwiskach:

-  poza okresem wegetacyjnym - w terminie umożliwiającym szacowanie szkody przed doprowadzeniem uszkodzonego obszaru do stanu pierwotnego przed rozpoczęciem wegetacji,

-  w okresie wegetacyjnym - w terminie 3 dni od dnia jej stwierdzenia,

- wnioski o szacowanie szkód łowieckich należy wysyłać na adres: (Maksymalny rozmiar załączników, które można dodać do wysyłanej wiadomości e-mail wynosi 15 MB),

- szczegóły dotyczące procedury szacowania szkód łowieckich dostępne są na stronie Biuletynu Informacji Publicznej pod adresem: https://bip.malopolska.pl/umwm,a,1543033,wyplata-odszkodowania-za-szkody-w-uprawach-i-plodach-rolnych-wyrzadzonych-przez-zwierzeta-lowne.html.

 

W ostatnich latach obserwuje się wzrost, szkód wyrządzanych przez zwierzęta łowne w sąsiedztwie zabudowy mieszkalnej. Ma to związek z procesami synatropizacji i synurbanizacji którym ulegają gatunki zwierząt wolnożyjących, w szczególności dziki. Zwierzęta te zatracają naturalną bojaźń przed człowiekiem, wybierając zwartą zabudowę za swoje siedlisko.

Charakterystyka przyrodnicza łowisk

Gospodarka łowiecka zgodnie z ustawą Prawo łowieckie jest aktywnością w zakresie ochrony zwierząt łownych (28 gatunków łownych) realizowaną m.in. poprzez kształtowanie środowiska przyrodniczego i pozyskanie zwierzyny. Praktyczne wypełnianie ustawowej definicji gospodarowania łowieckiego z uwagi na rozproszenie zabudowy jest w wielu małopolskich obwodach bardzo trudne.

Gospodarka łowiecka realizowana jest przez ponad 8 tysięcy myśliwych zrzeszonych w Polskim Związku Łowieckim.


Z ważniejszych gospodarczo w Małopolsce zwierząt łownych zaliczanych do zwierzyny grubej wymienić należy jelenia szlachetnego, sarnę oraz dzika. Do ważniejszych łowiecko gatunków stanowiących zwierzynę drobną należą: bażant, kaczka krzyżówka, zając szarak, lis, kuropatwa. Liczebność dzika na przestrzeni ostatnich lat kształtuje się następująco: 2 372 szt. w 2007 r., 5 817 szt. w 2017 r. oraz 2 200 szt. w 2022 r., natomiast liczebność sarny: 25 100 szt. w 2007 r., 42 123 szt. w 2017 r. oraz 41 700 szt. w 2022 r. Liczebność kuropatwy i zająca spada. Jako przyczynę spadku liczebności zwierzyny drobnej wskazuje się przede wszystkim presję drapieżników, choroby, zanik remiz śródpolnych stanowiących ostoje zwierzyny drobnej, mechanizacja i chemizacja rolnictwa.


Istnieje szereg czynników mających wpływ na liczebność zwierzyny czarnej (dzików), zmian jej rozmieszczenia i behawioru. Wśród nich jest rosnący areał upraw wysokoenergetycznego żeru (np. kukurydzy) wpływającej pozytywnie na plenność tego gatunku.
Członkowie Polskiego Związku Łowieckiego podejmują szereg działań zmierzających do ochrony zwierząt obejmujących m.in. redukcję drapieżników, dbanie o utrzymanie właściwego biotopu oraz introdukcję wybranych gatunków do środowiska. Więcej informacji dotyczących działalności Zarządów Okręgowych PZŁ można znaleźć na stronach internetowych:

W województwie małopolskim funkcjonuje 13 Ośrodków Hodowli Zwierzyny (OHZ) w prowadzonych głównie przez Lasy Państwowe, lecz również przez Uniwersytet Rolniczy w Krakowie i Polski Związek Łowiecki. OHZ powołuje się celem realizacji wzorcowego gospodarowania łowisk, prowadzenia badań naukowych, odtwarzania zanikających populacji zwierząt, hodowlą rodzimych oraz szczególnie pożytecznych gatunków zwierząt łownych jak również popularyzacji wiedzy z zakresu łowiectwa.

Do ważniejszych kompetencji mających wpływ na kształt i kierunek gospodarki łowieckiej należy sporządzanie przez dyrektora lasów państwowych wieloletnich łowieckich planów hodowlanych w uzgodnieniu z marszałkami województw i Polskim Związkiem Łowieckim. Są to dokumenty w oparciu o które ustalany jest limit pozyskania zwierzyny w poszczególnych rejonach hodowlanych. Na terenie województwa małopolskiego ustanowionych jest 14 rejonów hodowlanych. W Małopolsce funkcjonują 4 Regionalne Dyrekcje Lasów Państwowych (RDLP):

Zarząd Województwa Małopolskiego informuje, że projekt uchwały Sejmiku Województwa Małopolskiego w sprawie skrócenia okresu polowań na ptactwo łowne: krzyżówkę, głowienkę, cyraneczkę, czernicę, łyskę, gęś gęgawę, gęś zbożową oraz gęś białoczelną na terenie województwa małopolskiego w obszarach Natura 2000: Dolina Dolnej Soły PLB120004, Dolina Dolnej Skawy PLB120005 i Stawy w Brzeszczach PLB120009 został skierowany do konsultacji z organizacjami pozarządowymi oraz innymi podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.

W terminie do dnia 14 grudnia 2020 r. istnieje możliwość zgłaszania uwag i wniosków do projektu uchwały elektronicznie na adres e-mail: lub pisemnie na adres: Departament Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego, ul. Racławicka 56, 30-017 Kraków. Osobą upoważnioną do kontaktu w powyższej kwestii jest Pani Paulina Gaweł, tel. +48 12 63 03 396. Zgłoszone uwagi i wnioski zostaną rozpatrzone przez Zarząd Województwa Małopolskiego.

Szczegółowe informacje dotyczące projektu uchwały są dostępne na stronie Biuletynu Informacji Publicznej pod linkiem:

https://bip.malopolska.pl/umwm,a,1852429,projekt-uchwaly-sejmiku-wojewodztwa-malopolskiego-w-sprawie-skrocenia-okresu-polowan-na-ptactwo-lown.html

Wynik konsultacji:

Zarząd Województwa Małopolskiego informuje, iż zakończyły się konsultacje projektu uchwały Sejmiku Województwa Małopolskiego w sprawie skrócenia okresu polowań na ptactwo łowne: krzyżówkę, głowienkę, cyraneczkę, czernicę, łyskę, gęś gęgawę, gęś zbożową oraz gęś białoczelną na terenie województwa małopolskiego w obszarach Natura 2000: Dolina Dolnej Soły PLB120004, Dolina Dolnej Skawy PLB120005 i Stawy w Brzeszczach PLB120009.

W terminie przewidzianym do przeprowadzenia konsultacji, tj. w dniach 7 grudnia 2020 r. do 14 grudnia 2020 r. ze strony organizacji pozarządowych oraz innych podmiotów wymienionych w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 688 z późn. zm.), nie zostały zgłoszone żadne uwagi.

Porejestrowe Doświadczalnictwo Odmianowe (PDO) to system, który obejmuje prowadzenie serii doświadczeń odmianowych oraz odmianowo-agrotechnicznych. Tworzony jest na mocy współpracy, w skali regionalnej i krajowej, między jednostkami i organizacjami zainteresowanymi rozwojem rolnictwa, takimi jak: samorządy wojewódzkie, samorządy rolnicze, administracja rządowa, służby doradcze, firmy hodowlano-nasienne, jednostki naukowe, związki plantatorów, podmioty z branży przetwórczej.

Wyniki prowadzonych badań i doświadczeń pozwalają na stworzenie „listy zalecanych do uprawy odmian” (LZO) na obszarze poszczególnych województw. Umożliwia to wykorzystanie postępu biologicznego (odmianowego) w rolnictwie, poprzez trafny dobór najbardziej wartościowych odmian dostosowanych do lokalnych warunków gospodarowania i technologii upraw.

Jednostką koordynującą Porejestrowe Doświadczalnictwo Odmianowe w Województwie Małopolskim jest Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Węgrzcach, nad którą nadzór merytoryczny sprawuje Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych w Słupi Wielkiej.

Wytwarzanie, ochrona i promocja żywności sensorycznej jakości odgrywa znaczącą rolę w państwach Unii Europejskiej. Istniejący system ochrony i promocji produktów charakteryzujących się tradycyjną, unikatową i charakterystyczną dla danego miejsca metodą produkcji, jest bowiem istotnym czynnikiem zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich, a co za tym idzie realizacji założeń II filaru Wspólnej Polityki Rolnej. Przyczynia się to do zróżnicowania zatrudnienia na obszarach wiejskich tworząc na wsi pozarolnicze źródła utrzymania oraz zwiększa dochody producentów rolnych. Ma to ogromne znaczenie, w szczególności dla obszarów odległych lub obszarów o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW) gdyż zapobiega wyludnianiu się tych terenów. Za sprawą systemu ochrony i promocji produktów regionalnych i tradycyjnych chroni się także dziedzictwo kulturowe wsi, co w dużym stopniu przyczynia się do zwiększenia atrakcyjności terenów wiejskich i rozwoju agroturystyki i turystyki wiejskiej.

Prowadzenie Listy Produktów Tradycyjnych ma na celu rozpowszechnianie informacji dotyczących wytwarzania produktów tradycyjnych oraz pogłębienie wiedzy konsumentów na temat tradycyjnej żywności i dziedzictwa kulturowego regionu. Ponadto wpis na Listę Produktów Tradycyjnych stwarza producentom wyrobów tradycyjnych możliwość otrzymania odstępstw od obowiązujących i prawnie uregulowanych wymogów produkcyjnych (weterynaryjnych, higienicznych lub sanitarnych). Z wpisem produktu na Listę Produktów Tradycyjnych nie jest związana ochrona nazwy produktu oraz kontrola zgodności jego produkcji z zadeklarowaną metodą wytwarzania. Lista Produktów Tradycyjnych ma na celu wyłącznie identyfikację tradycyjnych produktów, a nie producentów wytwarzających tradycyjną żywność.

Procedura wpisu na listę

Rejestrację nazw produktów na szczeblu Unii Europejskiej oraz warunki prowadzenia Listy Produktów Tradycyjnych reguluje ustawa z dnia 17 grudnia 2004 r. o rejestracji i ochronie nazw i oznaczeń produktów rolnych i środków spożywczych oraz o produktach tradycyjnych (Dz.U. z 2005 r., Nr 10, poz. 68 z późn. zm.).

Prawo do wpisu na Listę Produktów Tradycyjnych mają produkty, które charakteryzują się tradycyjną, ugruntowaną w czasie metodą wytwarzania, których jakość lub wyjątkowe cechy i właściwości wynikają ze stosowania tradycyjnych metod produkcji. Podstawą rejestracji jest min. 25-letnia tradycja wytwarzania i szczególna oraz niepowtarzalna jakość związana z historycznie ugruntowanymi przepisami, metodami produkcji i sposobami przetwarzania czy dojrzewania żywności, które gwarantują wysoką jakość otrzymanego produktu.

Produkt może zostać wpisany na Listę Produktów Tradycyjnych w jednej z następujących kategorii: sery i inne produkty mleczne, mięso świeże oraz produkty mięsne, przetwory rybołówstwa, w tym ryby, warzywa i owoce (przetworzone i nie), wyroby piekarnicze i cukiernicze, oleje i tłuszcze (masło, margaryna, olej itp.), miody, gotowe dania i potrawy, napoje (alkoholowe i bezalkoholowe), inne produkty.

Z wnioskiem o wpis produktu rolnego, środka spożywczego lub napoju spirytusowego na Listę Produktów Tradycyjnych mogą wystąpić osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, wytwarzające dany produkt rolny, środek spożywczy lub napój spirytusowy

Wniosek o wpis na Listę Produktów Tradycyjnych składa się do właściwego miejscowo marszałka województwa, który dokonuje jego oceny. Pozytywnie zweryfikowane wnioski przesyłane są do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, który dokonuje wpisu produktu na Listę Produktów Tradycyjnych. Szczegółowa procedura umieszczania produktu na Liście Produktów Tradycyjnych znajduje się na stronie BIP.

Lista produktów tradycyjnych

Lista Produktów Tradycyjnych prowadzona jest przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Jest ona publikowana na stronie internetowej Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Strony WWW dotyczące tematyki produktów tradycyjnych:

Małopolska jest regionem na terenie którego ochronie prawnej podlega około 60 % powierzchni. O wyjątkowej różnorodności biologicznej Województwa Małopolskiego świadczy fakt, że występuje tutaj około 1500-1700 gatunków roślin naczyniowych, ponad 300 gatunków ptaków i około 30 000 gatunków owadów. Na powierzchni 1 ara, najbogatszych łąk i polan górskich, rośnie często od 40-60 gatunków roślin. Rośliny kwiatowe są zapylane przez około 300 gatunków dzikich pszczół.

Nie dziwi zatem fakt, że ochrona walorów przyrodniczych i kulturowych regionu stanowi główny kierunek działań samorządu województwa małopolskiego. Dążenia te przejawiają się w zachowaniu różnorodności biologicznej roślin uprawnych i zwierząt gospodarskich oraz naturalnych i seminaturalnych ekosystemów, czemu sprzyja zachowanie tradycyjnych metod wytwarzania w rolnictwie.

Zasoby genetyczne podstawą bezpieczeństwa żywności - prowadzenie regionalnego banku genów roślin uprawnych

Dlaczego temat jest ważny?

W obliczu prognozy wzrostu liczby ludności na świecie bezpieczeństwo żywnościowe staje się kwestią o pierwszorzędnym znaczeniu. Szczególną uwagę należy poświęcić sposobowi zapewnienia trwałych dostaw żywności wobec zmian w warunkach środowiskowych i klimatycznych oraz zmian w upodobaniach konsumentów.
Wydajność, zdolność przystosowania się do nowych warunków i odporność ekosystemów rolniczych zależą m.in. od dostępności bogatego zasobu genetycznego ras zwierząt hodowlanych i gatunków roślin uprawnych. Różnorodność genetyczna w rolnictwie niesie ze sobą szereg korzyści w zakresie środowiska i gospodarki mających nie tylko istotne znaczenie dla zrównoważonej produkcji rolnej, ale służących również szeroko pojętym interesom społecznym. Do korzyści tych zaliczyć można różnorodność tradycyjnych krajobrazów wiejskich z bogatą fauną i florą, produkcję żywności o doskonałych właściwościach organoleptycznych, czy też produkty stanowiące ważny element nowych koncepcji gospodarczego rozwoju rolnictwa, takich jak krótkie łańcuchy dostaw i turystyka alternatywna. Wiąże się z tym również docenienie w coraz większym stopniu lokalnych, tradycyjnych praktyk i ich znaczenia w ramach dziedzictwa kulturowego.

Potrzeba ochrony zasobów genetycznych w rolnictwie ma charakter długofalowy i wykracza poza interesy krajowe. Szefowie państw unijnych uzgodnili w 2010 r., że będą dążyć do zatrzymania procesu zanikania różnorodności biologicznej na terenie Unii Europejskiej do 2020 r. W przyjętej w 2011 r. strategii na rzecz różnorodności biologicznej Komisja Europejska zauważyła potrzebę zachowania i zrównoważonego wykorzystywania zmienności genetycznej tkwiącej w dawnych odmianach roślin uprawnych, prymitywnych populacjach miejscowych i dzikich gatunkach celem dalszego zwiększania wolumenu produkcji roślinnej i zapewnienia bogatego źródła materiałów do hodowli twórczej i tworzenia nowych produktów rynkowych.
Dzisiaj, kiedy rośnie zainteresowanie produktami regionalnymi oraz istnieje możliwość ochrony żywności znakami pochodzenia wzrasta znaczenie dawnych odmian roślin uprawnych. Dziedzictwo kultury rolnej Małopolski stanowi z punktu widzenia samorządu regionalnego czynnik stabilizujący bezpieczeństwo żywności, podstawę rozwoju gospodarczego i element budowania atrakcyjności turystycznej regionu.

Sposób realizacji:

  • Utworzenie kolekcji zachowawczych roślin dawniej uprawianych i form lokalnych pochodzących z Małopolski;
  • Prowadzenie kolekcji polowych, reprodukcja nasion i waloryzacja cech użytkowych zebranych form uprawnych;
  • Zabezpieczenie miejscowych odmian roślin uprawnych w bankach genów prowadzonych przez gospodarstwa ekologiczne;
  • Identyfikacja nisz rynkowych w oparciu o posiadane zasoby biologiczne – pozycjonowanie nowych produktów ukierunkowanych na potencjalne grupy odbiorców;
  • Rejestracja odmian regionalnych w katalogu krajowym i UE (wnioski o zarejestrowanie dwóch odmian regionalnych zostały zgłoszone do ministra rolnictwa już w roku 2015).

Planowane efekty:

  • Wzbogacenie rynku w produkty ukierunkowanie na różne grupy odbiorców (alergicy, osoby z problemami gastrycznymi, rekonwalescenci, osoby o mniejszej odporności immunologicznej, itp.);
  • Utworzenie pierwszego w Polsce - Regionalnego Katalogu Odmian Roślin Uprawnych, dla Rolnictwa Ekologicznego;
  • Wytwarzanie produktów tradycyjnych w oparciu o odmiany lokalne związane kulturowo z regionem (obecnie produkty tradycyjne wytwarzane są w większości na bazie odmian intensywnych, w oderwaniu o form uprawnych z którymi były związane).

W kolekcji roślin zbożowych zgromadzone zostaną wszystkie gatunki pszenic uprawiane od neolitu w Małopolsce – płaskurka, zbitokłosa, samopsza, orkisz, pszenica zwyczajna oraz stare formy jęczmienia, prosa, owsa i żyta. W podobny sposób, jak Bank Genów Roślin Zbożowych zostaną utworzone m.in. kolekcje roślin warzywniczych, sadowniczych, przyprawowych i leczniczych oraz energetycznych, entomofilnych i in.

Kierunki dalszych prac:

  • Utworzenie i utrzymanie w ramach Małopolskiego Banku Genów kolekcji odmian zbóż charakteryzujących się niską zawartością glutenu; cel zadania – uwzględnienie w produkcji zbóż oczekiwań osób chorych na celiaklię i chorobę Haschi Moto, tj. uczulonych na wysoką zawartość glutenu;
  • Utworzenie w ramach MBG kolekcji dawnych odmian lnu i lnianki charakteryzujących się wysoką zawartością kwasów nienasyconych z grupy omega-3; cel zadania – utworzenie grup rolników produkujących olej bogaty w kwasy omega – 3 dla osób po przejściach onkologicznych.

Partnerzy:

  • Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin (Państwowy Instytut Badawczy) - Zakład Doświadczalny w Grodkowicach
  • Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych - Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Węgrzcach
  • Stowarzyszenie Gospodarstw Ekologicznych „NATURA”
  • Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Karniowicach
  • Fundacja Partnerstwo dla Środowiska

Wykorzystanie zjawiska mikoryzy w produkcji rolniczej i nasiennictwie roślin uprawnych

Mikoryzą nazywamy symbiozę między korzeniami roślin wyższych a niepatogenicznymi, wysoce wyspecjalizowanymi grzybami żyjącymi w glebie. Temu powszechnie występującemu w przyrodzie zjawisku podlegają zarówno drzewa i krzewy leśne jak i większość roślin uprawnych (około 80%).

Symbioza między korzeniami roślin, a specyficznymi gatunkami grzybów przynosi obu partnerom dużo korzyści. Grzyb pobiera od rośliny 10-20% produktów fotosyntezy, przede wszystkim węglowodany oraz aminokwasy i inne substancje stymulujące rozwój grzybni. Do najważniejszych korzyści uzyskiwanych przez rośliny należą:

  • zwiększenie przez grzyby powierzchni chłonnej korzeni roślin (powierzchnia chłonna korzeni roślin tworzących ektomikoryzy jest 600-1000 razy większa w porównaniu z korzeniami niemikoryzowymi),
  • popra­wa ogólnej kondycji i wspomaganie wzrostu roślin (dostarczenie witamin i hormonów powodujących lepszy wzrost i dłuższe życie korzeni oraz większą odporność na czynniki stresowe),
  • podniesienie odporności na patogeny (obrona chemiczna w wyniku działania antybiotyków; przeszkoda mechaniczna w postaci mufki grzybni na korzeniach),
  • sprawniejsze dostarczanie wody (przerost komó­rek miękiszu kory pierwotnej korzenia strzępkami grzyba zwiększa średnice korzeni mikoryzowych, przez co mogą one pobierać więcej wody z podłoża, a wraz z nią i soli mineralnych),
  • bardziej efektywne pobieranie składników odżyw­czych z gleby (mikoryzy są nie tylko zdolne do zwiększonej absorpcji makroelementów, w tym związków fosforu – 4 krotnie, azotu – 2 krotnie, potasu – 1,5 krotnie i pierwiastków istotnych z punktu widzenia odporności człowieka na choroby cywilizacyjne - m. in. wapnia, żelaza, magnezu, ale także mikroelementów służących do budowy witamin, enzymów i hormonów – cynku, miedzi, boru i in.),
  • ochronna rola mikoryz przed negatywnym wpływem kwaśnych deszczy i zanieczyszczeniem gleby metalami ciężkimi (umożliwienie produkcji żywności na terenach obciążonych skażeniami).

Odmiany tworzące mikoryzę jako innowacyjny kierunek rozwoju nasiennictwa rolniczego

Występująca w Polsce duża powierzchnia obszarów o niekorzystnych warunkach gospodarowania oraz niska klasa bonitacyjna gleb, stanowią istotny czynnik rozwoju nowych odmian roślin uprawnych wykorzystujących zjawisko mikoryzy. Należy zauważyć, że najbardziej intensywna produkcja warzywnicza prowadzona jest na terenach skażonych przez przemysł (otulina Huty im. T. Sędzimira, tereny położone wokół Chrzanowa, Oświęcimia, Tarnowa) i szlaki komunikacyjne o dużym natężeniu ruchu. Zagłębia warzywnicze korzystają głównie z intensywnych odmian zagranicznych, które kumulują w sobie duże ilości szkodliwych dla zdrowia metali ciężkich, pierwiastków promieniotwórczych i związków ropopochodnych. Odmiany te wymagają dużego poziomu nawożenia i wysokiego poziomu ochrony chemicznej.

Czynnikiem stymulującym rozwój nasiennictwa opartego na procesach naturalnych, a zwłaszcza symbiozie roślin wyższych z mikroorganizmami jest duży popyt konsumentów na „żywność naturalną”, rosnąca rola rolnictwa ekologicznego, a także powiększający się areał gruntów zdegradowanych i pozostających pod presją skażeń środowiskowych.
Przyjęcie w hodowli odmian roślin rolniczych i ogrodniczych nowego czynnika oceny odmian pozwali wyjść polskiej hodowli z zastoju w jakim pozostaje, zaproponować nową ofertą rynkową i znaleźć swoje należne miejsce w gronie podmiotów kreujących postęp biologiczny w rolnictwie światowym i europejskim. Tym samym pozwoli kreować nowe standardy jakości produktów żywnościowych i pozytywnie oddziaływać na środowisko naturalne (w czym może się przejawiać środowiskotwórcza rola obszarów wiejskich).

Planowane efekty:

  • Opracowanie nowej generacji odmian bazujących na mikoryzie
  • Wprowadzenie odmian pozbawionych skażeń i posiadających jednocześnie wysoką zawartość substancji biologicznie czynnych (witamin, soli mineralnych, biostymulatorów).
  • Podniesienie konkurencyjności małopolskiego rolnictwa (ukazanie jego potencjału innowacyjnego oraz implementacyjnego)
  • Dołączenie małopolskich spółek hodowlanych, produkujących materiał nasienny roślin uprawnych do grona podmiotów kreujących postęp biologiczny w rolnictwie europejskim.

Kierunki dalszych prac:

  • Izolacja grzybów mikoryzowych aktywnych w glebach Małopolski,
  • Utworzenie Banku Grzybów Arbuskularnych,
  • Wprowadzenie „odmian mikoryzowych” na listę odmian roślin przeznaczonych dla rolnictwa ekologicznego i tradycyjnego,
  • Użycie szczepionek mikrobiologicznych do zaprawiania nasion roślin rolniczych i ogrodniczych oraz do ożywienia gleb jałowych pozbawionych grzybów mikoryzowych,
  • Zastosowanie grzybów arbuskularnych w glebach jako innowacyjnej i skutecznej metody udoskonalenia upraw roślin leczniczych (polepszenie jakości surowców, wzrost zawartości ważnych substancji leczniczych na skutek interakcji z gatunkami grzybów arbuskularnych).

Partnerzy:

  • Uniwersytet Jagielloński - Małopolskie Centrum Biotechnologii
  • Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin - Zakład Doświadczalny IHAR w Grodkowicach
  • Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych - Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Węgrzcach
  • Spółki hodowlane: HBP, Polan, i in.
  • Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Karniowicach

Zapisz

Zapisz