Małopolskie Centrum Nauki Cogiteon w Krakowie

Budynek Cogiteonu

HISTORIA:

Małopolskie Centrum Nauki Cogiteon powstało jako instytucja kultury województwa małopolskiego 15 grudnia 2017 roku. Od czerwca 2024 roku Cogiteon działa w nowoczesnej siedzibie, zlokalizowanej w krakowskiej dzielnicy Czyżyny. Znajduje się w niej m.in. interaktywna wystawa stała „Człowiek i jego marzenia” (obejmuje ponad 100 urządzeń, rozlokowanych w 5 salach), 6 specjalistycznych laboratoriów i pracowni edukacyjnych oraz Akademia Dzieci z sensoryczną ekspozycją, przeznaczoną dla dzieci w wieku przedszkolnym. W budynku działa też immersyjna Strefa Emocji, naukowy sklep Cekwadrat oraz Restauracja Na Polu. Obok obiektu jest ogólnodostępny park z placem zabaw, a na dachu - pierwszy otwarty dla wszystkich ogród spacerowy. Cały teren centrum nauki obejmuje ok. 4 hektary, z czego 2/3 to tereny zielone.

Wystawa stała w Cogiteonie

MISJA:

Celem Cogiteonu jest edukacja przez zabawę i angażowanie się w samodzielne lub zespołowe eksperymenty naukowe, projekty badawcze i społeczne. Centrum zamierza rozbudzać zamiłowanie do nauki, pomagać zrozumieć świat, budować postawę kreatywności, otwartości i nawyk samodzielnego, twórczego, ale też krytycznego myślenia.

Swoim profilem Centrum odróżnia się od funkcjonujących już w regionie instytucji naukowych i edukacyjnych, czy też muzeów. Zadaniem instytucji jest wyzwalanie potencjału, wynikającego ze współpracy przedstawicieli różnych dziedzin: nauki, sztuki, edukacji, przedsiębiorczości i działalności społecznej.

Centrum podkreśla swój regionalny charakter – unikalną tożsamość i potencjał Małopolski. Misją jest angażowanie mieszkańców województwa do inspirującego kontaktu z nauką, kulturą i edukacją, by aktywnie poznawali świat i zmieniali go na lepsze.

Wystawa stała w Cogiteonie

DZIAŁALNOŚĆ:

Wystawa „Człowiek i jego marzenia” to przestrzeń do odkrywania, eksperymentowania i doświadczania. Jest podzielona na pięć części: „Jak się czujesz?”, „Co nas łączy?”, „Jak działa świat?”, „Jak zmieniamy Ziemię?”, „Jak to sobie wyobrażasz?”. W każdej znajdują się urządzenia, dzięki którym można samodzielnie szukać odpowiedzi, eksplorować naukowe zagadnienia, a przy tym kreatywnie spędzać czas.

Oprócz wystawy stałej Cogiteon oferuje szereg aktywności, realizowanych w różnorodnych przestrzeniach. Przede wszystkim laboratoriach i pracowniach:

Laboratorium Smaków to miejsce, w którym nauka spotyka się z kulinariami, a smaki nabierają nowego wymiaru. Tu realizowane są warsztaty poświęcone m.in. tradycyjnym przepisom, kuchni molekularnej oraz percepcji smaków. Ich celem jest wytłumaczenie zjawisk biologicznych, chemicznych czy fizycznych z wykorzystaniem sprzętu kuchennego.
Laboratorium Reakcji wyposażone jest m.in. w dygestoria pokazowe, w których można bezpiecznie przeprowadzać spektakularne doświadczenia z użyciem substancji chemicznych. Każdy uczestnik zajęć ma dostęp do szerokiego wyboru szkła laboratoryjnego i zestawu eksperymentów.
Laboratorium Przyrody to królestwo roślin i zwierząt. Można w nim zobaczyć m.in. ponad 20 gatunków bezkręgowców, ryby czy aksolotle. To przestrzeń wyposażona m.in. w wiwaria i akwaria, a także spektakularny tor wodny. Dzięki niemu można zapoznać się z budową rzek, zasadami działania urządzeń hydrotechnicznych oraz dowiedzieć na czym polega obieg wody w przyrodzie. Laboratorium ma też dostęp do własnej szklarni.
Pracownia Techniki to miejsce dedykowane do pracy z różnorodnymi materiałami, takimi jak drewno, metal, tworzywa sztuczne i tekstylia. Na wyposażeniu są elektronarzędzia, zestawy do tworzenia linorytu, wydzielona jest przestrzeń do prac ślusarskich i spawalniczych. Tutaj można się też zmierzyć z tematami związanymi z elektroniką. Szeroki wybór narzędzi umożliwia prowadzenie zajęć rzemieślniczych.
Pracownia Innowacji, czyli warsztat CNC, plotery drukujące i wycinające, urządzenia introligatorskie oraz drukarki 3D w jednym miejscu. To bardzo uniwersalna przestrzeń, w której organizowane są warsztaty pobudzające kreatywność.

W Cogiteonie działa Akademia Dzieci z wystawą sensoryczną o rodzimej przyrodzie. Wyjątkowe instalacje pozwalają dzieciom w wieku 3-6 lat poznać wybranych przedstawicieli fauny i flory. Tło do spotkania tworzy tajemniczy las lub wielobarwna łąka. Oprócz ekspozycji dedykowanej dzieciom w wieku przedszkolnym w Akademii działa sala warsztatowa, dzięki czemu dzieci mogą w pełni oddać się nieskrępowanej pasji odkrywania poprzez zabawę.

W Strefie Emocji organizowane są immersyjne pokazy oddziaływujące na różne zmysły. 15 projektorów tworzących obraz w formacie 360^o, wielokanałowy system głośników i aparatura efektowa podwieszona u sufitu potrafią wykreować różnorodne światy i historie.

W ofercie Cogiteonu znajdują się również spektakle naukowe oraz gry terenowe, które przełamują rutynową formę dostarczania wiedzy:

„Pixeloza – gra kolorów” to przedstawienie, w którym rodzeństwo wkracza do tajemniczego świata gry prowadzonej przez VOIDA – sztuczną inteligencję. W trakcie rywalizacji bohaterowie angażują publiczność i rozwiązują zagadki z fizyki, informatyki, a przede wszystkim optyki, odkrywając fascynujący świat złudzeń wizualnych.
„Co się kryje pośród trawy?”. To opowieść o owadach. Główny bohater żuczek Lucek, przełamuje strach i postanawia wybrać się na łąkę w ciągu dnia. Chce dowiedzieć się jak wygląda świat przyrody w pełnym słońcu. Spotyka gąsienicę, pszczołę, modliszkę,
a przy okazji odkrywa swoje supermoce.

W spektaklach Cogiteon kładzie nacisk na naukowy aspekt opowieści. Podobnie jest w grach terenowych, w których narracja gry jest tylko pretekstem do sprawdzenia swojej wiedzy i umiejętności. W rozgrywce „Bez klimatu” zadaniem uczestników jest zatrzymanie symulacji, która zamiast w świecie wirtualnym, zaczyna realizować się w świecie rzeczywistym.

Zewnętrzny teren rekreacyjny stanowi uzupełnienie oferty edukacyjnej Cogiteonu. 297 drzew, z czego 12 na zielonym dachu, byliny, trawy, kwiaty, łąki, plac zabaw oraz eksponaty plenerowe są dostępne całodobowo i zachęcają do odwiedzin.

Wystawa stała w Cogiteonie

WYDARZENIA I PROJEKTY:

15 grudnia 2017 – powstanie Małopolskiego Centrum Nauki w Krakowie
17 lutego 2018 – rozstrzygnięcie konkursu architektonicznego na projekt siedziby.
11 lutego 2019 – wystartował mobilny projekt edukacyjny „Naukowiej” (www.naukowiej.pl).
luty – marzec 2021 – podpisanie umowy z generalnym wykonawcą budynku Cogiteonu oraz początek prac nad budową docelowej siedziby.
21 i 22 czerwca 2024 – oficjalne otwarcie Cogiteonu w docelowej lokalizacji. Rozpoczęcie regularnej działalności.

Labolatorium Przyrody