Przejdź do informacji o dostępności Przejdź do strony głównej Przeskocz do menu Przeskocz za menu Przeskocz do głównej treści Przejdź do mapy strony

Zadania inwestycyjne w latach 2018-2022

INWESTYCJE_rozwój infrastruktury i potencjału kulturowego

Małopolska to region o niezwykłym bogactwie i walorach historycznych, krajobrazowych oraz bogatej przeszłości kulturalnej, postrzegany jako ważne centrum aktywności kulturalnej w Polsce. Odpowiedzialność za bogactwo unikatowego dziedzictwa kulturowego regionu oraz chęć jego zachowania dla przyszłych pokoleń wymaga prowadzenia systematycznych działań dążących do ochrony, poprawy i zabezpieczenia jego stanu, jak i działań umożliwiających kreację nowych funkcji zabytków, odpowiadających na aktualne potrzeby społeczne i gospodarcze (w szczególności kulturalne, edukacyjne i turystyczne). Warto podkreślić, że „kultura” to czynnik pobudzający wzrost gospodarczy, zatrudnienie, wpływający na włączenie społeczne oraz mający wpływ na wzmocnienie stosunków międzynarodowych.

Budynek muzeumfot. R. MoździerzRegionalne Centrum Edukacji o Pamięci w Tarnowie

Inwestycja w kulturę i dziedzictwo narodowe to inwestycja w podstawę tożsamości danej społeczności, regionu, państwa. Dostęp do kultury uwarunkowany jest jakością i różnorodnością oferty w zakresie kultury i sztuki, ale także gęstością sieci instytucji kultury oraz jakością infrastruktury kultury. Niewątpliwie, co zostało uwidocznione podczas trwającej pandemii Covid-19, duże znaczenie ma inwestowanie w tzw. obecność w sieci tzn. realizację projektów umożliwiających prowadzenie działań edukacyjnych i animacyjnych w sposób cyfrowy, a także udostępnianie unikalnych zasobów w postaci cyfrowej, rozwój rejestrów i repozytoriów przy jednoczesnym zapewnieniu odpowiednich warunków bezpiecznego udostępniania i przechowywania zgromadzonych zbiorów. Dla wielu instytucji prowadzenie działalności w sieci może być ważnym źródłem przychodów i wprowadzania innowacji.

Małopolska stanowi ważne centrum aktywności kulturalnej, a instytucje kultury odgrywają coraz większą rolę w integracji społecznej, jako przyjazne, inspirujące miejsca spotkań i spędzania czasu wolnego, pomagając walczyć z wykluczeniem z kultury (które jest jednym z wymiarów wykluczenia społecznego). Działalność instytucji kultury postrzegana jest jako silnie integrująca, przeciwdziałająca wykluczeniu społecznemu i mająca wpływ na budowę kompetencji społecznych, a edukacja kulturalna odgrywa istotną rolę w rozwijaniu kompetencji obywatelskich i komunikacyjnych. Pomimo, iż instytucje kultury w ostatnich latach znacznie rozszerzyły zakres aktywności związanej z edukacją kulturalną, nadal widoczne są pogłębiające się nierówności geograficzne w dostępie do wysokiej jakości oferty.

Niezmiennie znaczący wpływ na prowadzenie inwestycji infrastrukturalnych oraz na realizację projektów miękkich w obszarze kultury na tak szeroką skalę mają dostępne fundusze unijne (głównym źródłem finansowania inwestycji publicznych w obiekty kultury jest Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego).

Kolekcja szkła i porcelany z byłego depozytu książąt Sanguszkofot. E. KubońKolekcja szkła i porcelany z depozytu kolekcji Książąt Sanguszków

Przykłady zakończonych projektów i nowych obiektów instytucji kultury województwa oddanych do użytku w 2022 roku:

  • Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie zakończył realizację projektu dofinansowanego ze środków pochodzących z POIS 2014-2020 pn. Modernizacja infrastruktury technicznej Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie wraz z zakupem wyposażenia do prowadzenia działalności kulturalnej. Inwestycja umożliwiła przeprowadzenie modernizacji scenotechniki na Dużej Scenie pozwalającej obecnie na jak najbardziej efektywne wykorzystywanie możliwości scenicznych teatru (24 sztankietów z napędem elektrycznym, trzy nowe mosty oświetleniowe, system sterowania mechaniką sceniczną; wymiana 10 ręcznych sztankietów i napędy kurtyny stalowej i klap dymowych napędu mostu portalowego, po 125 latach obsługa ręczna sznurowni została zmieniona na częściowo zmechanizowaną); zakup podłogi obrotowej; wymiana podłogi oraz foteli na widowni Dużej Sceny (nowe krzesła wyprodukowane zostały na podstawie projektu Jana Zawiejskiego – głównego architekta Teatru im. J. Słowackiego w Krakowie); wprowadzono nowe rozwiązania dla osób z niepełnosprawnościami – system wspomagania słuchu – pętla indukcyjna; wzbogacenie Dużej Sceny Teatru o wysokiej klasy sprzęt oświetleniowy (m.in. ponad 80 reflektorów; system sterowania „followspot” – umożliwiający realizację spektaklu z dowolnego miejsca bez zakłócania odbioru widzom); zakup sprzętu do mappingu oraz sprzętu multimedialnego. Modernizacji poddano również Scenę Domu Machina (dawna Scena Miniatura) wraz z salą prób –przestrzenie wyposażono w nowy sprzęt oświetleniowy, akustyczny, multimedialny oraz w elementy mechaniki sceny. Zaaranżowano stałą wystawę narracyjną Archiwum opowieści teatralnych PARADYZ.
  • Opera Krakowska w Krakowie zakończyła realizację projektu pn. Modernizacja technologii sceny Opery Krakowskiej w Krakowie przy ul. Lubicz 48, realizowanego przy udziale środków unijnych w ramach RPO WM 2014-2020. W ramach projektu przeprowadzono prace modernizacyjne w obszarze technologii Sceny Głównej, Sali Kameralnej i Antresoli Opery Krakowskiej, służących rozszerzeniu dotychczasowych funkcji obiektu oraz poprawie jakości funkcjonowania instytucji. Osiągnięto zakładane rezultaty: zwiększono możliwości realizacyjne i techniczne w zakresie budowy, obsługi oraz zmian scenografii wykorzystujące automatykę sceny: sztankietów, wciągarek i ruchomych zapadni podczas realizowanych spektakli; znacząca poprawa warunków i jakości pracy artystów - nowa podłoga sceniczna, zmiany w konstrukcji zapadni umożliwiające ich wyższe piętrzenie; poprawa warunków pracy realizatorów i obsługi technicznej; usprawnienie możliwości koordynacji oraz optymalizacji czasu i kosztów pracy związanych z przygotowaniem i obsługą sceny, w tym montażem scenografii podczas przygotowywania wydarzeń artystycznych; wprowadzone zmiany w systemie sterowania urządzeń sceny zabezpieczyły Operę na wypadek wystąpienia awarii w sieci komunikacyjnej odpowiedzialnej za ich bezpieczne sterowanie oraz zwiększyły zakres możliwości funkcjonalnych potrzebnych do realizacji wizji artystycznych podczas spektakli operowych.
  • Dzięki pozyskanemu wsparciu środkami unijnymi z RPO WM 2014-2020 Muzeum Tatrzańskie im. dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem poprzez realizację projektu pn. Rewaloryzacja i modernizacja zabytkowych budynków Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem dla zachowania i prezentacji unikatowego dziedzictwa kulturowego Podhala przeprowadziło rewaloryzację i modernizację 3 zabytkowych obiektów, które wymagały prac konserwatorskich i modernizacyjnych: Gmach Główny Muzeum Tatrzańskiego, Muzeum Kornela Makuszyńskiego oraz Galeria Sztuki im. Włodzimierza i Jerzego Kulczyckich. Kompleksowa modernizacja wnętrz; nowa aranżacja przestrzeni ekspozycyjnych, edukacyjnych i recepcyjnych (ujednolicenie przestrzeni z pozostałymi filiami Muzeum) umożliwia rozwój dotychczas prowadzonych form działalności kulturalno-edukacyjnej, jak i wprowadzenie nowej gamy usług kulturalno-edukacyjnych. Wszystkie prace przeprowadzane były z uwzględnieniem potrzeb osób z niepełnosprawnościami oraz bezpieczeństwa przechowywania i prezentacji muzealiów. Obiekty te prezentują nową ofertę programową odpowiadającą na potrzeby współczesnych odbiorców i spełniają standardy nowoczesnego muzealnictwa.
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Krakowie wraz z Biblioteką Gdynia, Bergen Offentlige Bibliotek oraz Miejską Biblioteką Publiczna w Łodzi przy wsparciu środków finansowych pochodzących z Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego realizowała projekt pn. Biblioteka dla każdego. Łódź, Gdynia, Kraków, Bergen - różne miasta, wspólna idea. Cel projektu, jakim było wzmocnienie współpracy polskich i norweskich Bibliotek, na rzecz innowacyjnych działań szczególnie ukierunkowanych na migrantów, nieużytkowników i mniejszości oraz pozyskanie nowych kompetencji przez bibliotekarzy, został osiągnięty. Zrealizowano m.in.: lekcje języka polskiego dla migrantów; spotkania edukacyjno-kulturalne w plenerze; spotkania z polską kulturą w Bibliotece; cykl spacerów literackich dla obcokrajowców; zakup obcojęzycznych zbiorów bibliotecznych oraz podręczników do nauki języka polskiego; publikacja historii obrazkowych będących opowieścią o migrantach mieszkających na co dzień w Polsce oraz przewodników dla obcokrajowców; badania dotyczące korzystania z bibliotek; szkolenia z zakresu komunikacji wielokulturowej, zarządzania zespołem, obsługi trudnego klienta; porady eksperckie dla migrantów; wzajemne wizyty studyjne polskich bibliotekarzy w Norwegii a norweskich w Polsce. W prowadzonych przez Wojewódzką Bibliotekę Publiczną w Krakowie działaniach udział wzięło prawie 3500 osób, zorganizowano ponad 190 spotkań, a do zbiorów biblioteki zakupiono 128 książek w językach obcych oraz 1 grę planszową.

Zadania jednoroczne instytucji kultury województwa małopolskiego

W ubiegłym roku z budżetu Województwa Małopolskiego kwotą blisko 8,5 mln zł wsparto realizację 39 zadań jednorocznych instytucji kultury województwa małopolskiego mających charakter inwestycyjny, rozwojowy. Zadania te służyły między innymi aktywizacji uczestnictwa w kulturze, jak i podniesieniu poziomu konkurencyjności w działalności instytucji kultury województwa małopolskiego oraz poprawie standardu infrastruktury społecznej. Przykłady zrealizowanych zadań:

  • Budowa zadaszenia eksponatu Douglas A20 Boston wraz z projektem zagospodarowania otoczenia – zadanie realizowane przez Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie; kwota wsparcia z budżetu Województwa Małopolskiego 73 400 zł;
  • Roboty wykończeniowo-konserwatorskie w kościele pw. Matki Bożej Śnieżnej – zadanie realizowane przez Muzeum - Orawski Park Etnograficzny w Zubrzycy Górnej; kwota wsparcia z budżetu Województwa Małopolskiego 125 326 zł;
  • Doposażenie Muzeum Archeologicznego w Krakowie dla podniesienia poziomu bezpieczeństwa – zadanie realizowane przez Muzeum Archeologiczne w Krakowie; kwota wsparcia z budżetu Województwa Małopolskiego 103 610 zł;
  • Prace konserwatorskie przy kamiennych rzeźbach fasady frontowej zachodniej kontynuacja - zadanie realizowane przez Muzeum Archeologiczne w Krakowie; kwota wsparcia z budżetu Województwa Małopolskiego 170 000 zł;
  • Modernizacja i odbudowa systemu monitoringu wizyjnego terenu Muzeum – Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie i Zamek Lipowiec – zadanie realizowane przez Muzeum – Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie i Zamek Lipowiec; kwota wsparcia z budżetu Województwa Małopolskiego 70 000 zł;
  • Poprawa bezpieczeństwa Teatru (wymiana systemu ostrzegania przeciwpożarowego i systemu odgromienia) – zadanie realizowane przez Teatr im. Stanisława Ignacego Witkiewicza w Zakopanem; kwota wsparcia z budżetu Województwa Małopolskiego 58 000 zł;
  • Bezpieczeństwo przeciwpożarowe Muzeum Etnograficznego w Krakowie. Etap pierwszy - zadanie realizowane przez Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie; kwota wsparcia z budżetu Województwa Małopolskiego 165 000 zł;
  • Rewitalizacja przestrzeni publicznej w otoczeniu Starostwa Powiatowego w Zakopanem oraz Teatru im. St. I. Witkiewicza w Zakopanem - zadanie realizowane przez Teatr im. Stanisława Ignacego Witkiewicza w Zakopanem; kwota wsparcia z budżetu Województwa Małopolskiego 575 000 zł;
  • Zakup mebli do Dworu z Drogini - zadanie realizowane przez Muzeum – Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie i Zamek Lipowiec; kwota wsparcia z budżetu Województwa Małopolskiego 100 000 zł;
  • Zakup systemu nagłośnieniowego do Miasteczka Galicyjskiego w celu podniesienia jakości działalności kulturalnej i rozszerzenia funkcji edukacyjnych - zadanie realizowane przez Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu; kwota wsparcia z budżetu Województwa Małopolskiego 51 000 zł;
  • Remont zabytkowego komina – przygotowanie dokumentacji projektowej - zadanie realizowane przez Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora Cricoteka w Krakowie; kwota wsparcia z budżetu Województwa Małopolskiego 20 000 zł;
  • Zakup dawnej szkoły muzycznej w Zakopanem w celu utworzenia Muzeum Taternictwa i Narciarstwa - zadanie realizowane przez Muzeum Tatrzańskie im. dra. T. Chałubińskiego w Zakopanem; kwota wsparcia z budżetu Województwa Małopolskiego 1 000 000 zł;
  • Zakup depozytu kolekcji Książąt Sanguszków - zadanie realizowane przez Muzeum Okręgowe w Tarnowie; kwota wsparcia z budżetu Województwa Małopolskiego 4 200 000 zł.

PRZYKŁADY ZAKOŃCZONYCH PROJEKTÓW I NOWYCH OBIEKTÓW INSTYTUCJI KULTURY WOJEWÓDZTWA ODDANYCH DO UŻYTKU W 2021 ROKU

1. Zakończono wszystkie działania rzeczowe realizowane w formule partnerskiej w ramach projektu pn. Muzea otwarte – rozszerzenie możliwości programowych instytucji kultury pogranicza polsko-słowackiego. Efekty rzeczowe projektu u poszczególnych partnerów prezentują się w następujący sposób: w Skansenie Wsi Pogórzańskiej w Szymbarku (oddział Muzeum – Dwory Karwacjanów i Gładyszów w Gorlicach) stworzono edukacyjny park historii budownictwa ludowego i maszyn z pogranicza polsko-słowackiego oraz nową wystawę „Pogórzanie i sąsiedzi – stroje ludowe z regionów Polski i Słowacji” zaaranżowaną w translokowanej na teren skansenu zabytkowej stodole. Nowy sektor sensoryczny (pow. ca 32 ary) – stanowi park edukacyjny historii budownictwa ludowego i maszyn, na przykładzie którego możemy sobie wyobrazić funkcjonowanie dawnej wsi na pograniczu polsko-słowackim, obejmuje on niespełna dwadzieścia obiektów kubaturowych i urządzeń edukacyjnych, w tym: wiatę z piecami chlebowymi, prezentację więźby dachowej, zadaszony labirynt z bali, zestaw beczek, koło deptakowe z maselnicą, replikę studni z żurawiem, replikę wodnego koła młyńskiego, replikę miechu kowalskiego, przyrząd do zabaw ruchowych (równoważnia, huśtawki, ściana odwzorowująca kształty) etc.; różnorodne oraz uniwersalne obiekty i elementy zlokalizowane w parku edukacyjnym mają za cel stymulować w sposób bierny, jak i aktywny różne zmysły m.in. słuchu, dotyku, wzroku (ok. 300 mb ścieżek spacerowych, staw). Z kolei dzięki wystawie „Pogórzanie i sąsiedzi” można zapoznać się ze strojami ludowymi kilku grup etnograficznych zamieszkujących przygraniczny pas po stronie polskiej i słowackiej – różnorodne, wielowiekowe kontakty międzygrupowe na pograniczu polsko-słowackim sprzyjały intensywnej wymianie nie tylko dóbr materialnych; w toku wzajemnej wymiany, przenoszone były wzorce i mody; wystawa prezentuje odświętne stroje ludowe następujących grup: po stronie polskiej – Pogórzan, Łemków, Lachów Sądeckich po stronie słowackiej: strój Szaryszan z okolic Bardejova, Rusinów i Spiszaków z terenu Spisza. Oddział sądeckiego Muzeum Okręgowego – Muzeum Nikifora w Krynicy Zdroju, mieszczące się w zabytkowej willi Romanówka, w nowej odsłonie zostało udostępnione dla zwiedzających – w ramach projektu przeprowadzono modernizację i remont konserwatorski obiektu, zaadaptowano pomieszczenia dla osób z niepełnosprawnościami oraz przygotowano aranżację nowej wystawy. Natomiast oddział w Nowym Sączu – Miasteczko Galicyjskie, a także oddział w Szlachtowej mogą poszczycić się nowymi ogrodami edukacyjno-sensorycznymi, w Szlachtowej przeprowadzono również adaptację budynku garażowego na magazyn studyjny, z zapleczem przystosowanym do osób ze specjalnymi potrzebami, zakupiono wyposażenia magazynowe. W Nadwiślańskim Parku Etnograficznym w Wygiełzowie stworzono ogród sensoryczny pełniący funkcję rekreacyjną, spacerową, terapeutyczną oraz edukacyjną. Jest on podzielony na dwie strefy. Pierwsza z nich nawiązuje do tradycji i historii miejsca. Druga natomiast stymuluje zmysły: węch, słuch, wzrok i dotyk. Powstała m.in. strefa dźwięku, roślin oraz integracyjny i bezpieczny plac zabaw. Na nowo zaadaptowano i uporządkowano również istniejący rynek. Z kolei Muzeum Tatrzańskie im. dra. Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem przygotowało narzędzia, które przez materię i strukturę tworzyć język opisujący zasób zgromadzony w Muzeum Stylu Zakopiańskiego. A wszystko z myślą o osobach z niepełnosprawnościami. Powstały m.in. miniaturowe makiety najważniejszych obiektów w stylu witkiewiczowskim dedykowane osobom niewidzącym i słabowidzącym, zaopatrzone w braillowski opis, a także sensoryczne zestawy edukacyjne eksponujące elementy z motywami w stylu podhalańskim, angażujące zmysły dotyku, słuchu oraz smaku. Najważniejsze portrety autorstwa Witkacego zostały zaprezentowane w technice tyflografiki. Obiekty eksponowane są we wnętrzach willi Koliba oraz w miarę możliwości pogodowych – w ogrodzie willi. W Muzeum – Orawski Park Etnograficzny w Zubrzycy Górnej została przygotowana wystawa służąca jako wstęp do zwiedzania całości skansenu; przygotowano ścieżki do samodzielnego zwiedzania skansenu (tablice z opisami i tyflografikami; eksponaty sensoryczne, ławki); opracowano i wykonano nową ścieżkę przyrodniczą oraz dedykowany jej przewodnik, na potrzeby osób z niepełnosprawnościami przygotowano 20 sensorycznych kopii eksponatów. U śląskiego partnera – Miejski Dom Kultury w Czechowicach-Dziedzicach – powstał ogród edukacyjno-sensoryczny wraz z roślinnością i muzycznymi elementami, a także przygotowano nową ekspozycję opartą na rozwoju przemysłu w mieście w Izbie Regionalnej; uruchomiono portal wiedzy o regionie, który również został dostosowany do potrzeb osób z niepełnosprawnościami.

Projekt Muzea otwarte został zrealizowany w ramach Programu Współpracy Transgranicznej Interreg V-A Polska-Słowacja na lata 2014-2020. Strona poświęcona projektowi: www.muzeaotwarte.pl

2. Muzeum Lotnictwa w Krakowie zakończyło realizację projektu dofinansowanego ze środków pochodzących z POIS 2014-2020 pn. Rewaloryzacja zespołu zabytkowych budowli inżynieryjnych dawnego lotniska Rakowice-Czyżyny wraz z adaptacją na potrzeby Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie. Pracami rewaloryzacyjnymi, budowlanymi i konserwacyjnymi objętych zostało 5 obiektów: Hangar Główny, Garaż nr 1 i Garaż nr 2, Kancelaria, Spadochroniarnia. Poprawie uległ stan techniczny obiektów oraz nowoczesne przystosowanie ich do pełnienia funkcji kulturalnych w połączeniu z funkcją krajobrazową otoczenia, co stanowi wyjątkową w skali europejskiej promocję zasobów kulturowych nie tylko Muzeum Lotnictwa Polskiego, ale również Małopolski. W ramach prowadzonych prac kompleksowo wyremontowany został zabytkowy tzw. hangar nr 4, zwany Hangarem Głównym, który nie tylko został ocieplony, ale również została w nim wybudowana antresola z windą, która pozwoli zwiedzającym z wysokości 2,5 metra oglądać samoloty wyeksponowane na trzech poziomach. Nowa wystawa została nazwana „Skrzydła i Ludzie XX wieku” i koresponduje z istniejącą już wcześniej ekspozycją „Lotnictwo I wojny światowej”. W czasie aranżacji wystawy stworzone zostały ścieżki zwiedzania Muzeum. Na trasie zwiedzania zainstalowano trzy symulatory lotów. Jeden symulować będzie lot samolotem z lat 20-30 tych, pozwoli to zobaczyć, jak latało się z „wiatrem w podeszwach”. Drugi symulator pozwoli się wcielić w strzelca pokładowego superfortecy B-17 i strzelać wirtualnie z półcalowego Browninga do nadlatującego Focke-Wulfa. Trzeci symulator wprowadza w erę samolotów odrzutowych w oparciu o samolot MIG. Zwiedzający mogą również zapoznać się z wystawą najstarszych w zbiorach samolotów z dawnej tzw. kolekcji Berlińskiej, a kolejno z unikalną kolekcją lotniczych silników „Raj modelarzy”. Osobną nową ekspozycją jest archeologia lotnicza, gdzie prezentowany jest wydobyty z dna Bałtyku w 2014 r. bombowiec Douglas-Boston. Na wrotach hangaru przewidziana została multimedialna projekcja, w tym małe lotnicze kino. Hangar został doposażony w niezbędne instalacje i systemy, a na jego zewnętrznej ścianie powróciła biało-czerwona szachownica, tak jak to było przed wojną. Realizacja projektu przyczyniła się do odbudowy klimatu lotniska z okresu dwudziestolecia międzywojennego, uzyskania unikatowej wartości i efektu zgodności ekspozycji na różnych poziomach w różnych skalach wielkości – od skali oryginalnych eksponatów z tego okresu, przez skalę budowli – po skalę krajobrazową. Uroczyste otwarcie stałej ekspozycji w hangarze przy udziale przedstawicieli Województwa Małopolskiego miało miejsce w dniu 15 marca 2021 r. (poniedziałek) nastąpiło oficjalne otwarcie stałej ekspozycji w hangarze w Muzeum Lotnictwa Polskiego. Od dnia 16 marca 2021 r., ekspozycja został udostępniona zwiedzającym

3. Małopolski Instytut Kultury w Krakowie zakończył realizację projektu z obszaru e-kultura tj. Wirtualna Małopolska, realizowanego przy udziale środków unijnych w ramach RPO WM 2014-2020. Projekt zakładał rozbudowę systemu informatycznego Wirtualne Muzea Małopolski w warstwie publikacyjnej, archiwizacyjnej, infrastruktury sprzętowej i oprogramowania, dzięki czemu możliwa jest digitalizacja kolejnych zasobów kultury i dziedzictwa regionalnego oraz rozwijanie części merytorycznej portalu poprzez tworzenie wirtualnych wystaw tematycznych, ścieżek edukacyjnych, aplikacji mobilnych dedykowanych konkretnym zbiorom i tematom. Wirtualne Muzea Małopolski to innowacyjny portal, na którym prezentowane są zbiory muzealne w technologii 3D – dzięki temu można nie tylko obejrzeć eksponaty bez wychodzenia z domu, lecz także zobaczyć je w nieoczekiwanych kontekstach. Obecnie portal liczy ponad 2500 eksponatów z blisko 50 kolekcji, zdigitalizowanych w najwyższej jakości. Każdy obiekt został opisany przez eksperta; regularnie publikowane są autorskie omówienia i interpretacja, a 600 obiektom towarzyszą audiodeskrypcje. Z efektami projektu można zapoznać się poprzez: https://muzea.malopolska.pl

4. Muzeum Archeologiczne w Krakowie zakończyło realizację projektu z obszaru e-kultura tj. Archeologiczny Atlas Małopolski. Digitalizacja i udostępnienie zasobów Muzeum Archeologicznego w Krakowie, realizowanego przy udziale środków unijnych w ramach RPO WM 2014-2020. Rozwój cyfrowych zasobów kultury nastąpił poprzez stworzenie zintegrowanego systemu informacji o dziedzictwie archeologicznym Małopolski i ich udostępnieniu na platformie prezentującej "Archeologiczny Atlas Małopolski". Wytworzono wysokiej jakości odwzorowania cyfrowe wysokiej jakości, stworzono repozytorium cyfrowe, gromadzące materiał zdjęciowy na temat najbardziej charakterystycznych zabytków archeologicznych i dokumentów archiwalnych odzwierciedlających różne obszary regionu, prezentowanego na nowopowstałej platformie cyfrowej. Powstało również odpowiednie zaplecze w postaci informatycznej infrastruktury sprzętowo-programowej, zapewniającej długoterminowe przechowywanie cyfrowych zasobów, ich przetwarzanie oraz sprawną publikację online. Dostęp do platformy: https://archeologicznyatlas.pl

5. Również Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie może poszczycić się zakończonym projektem cyfryzacyjnym zrealizowanym w ramach RPO WM 2014-2020 – Digitalizacja i udostępnienie zabytkowej kolekcji szklanych negatywów i fotografii z drugiej połowy XIX i początku XX w. ze zbiorów Muzeum Etnograficznego im. Seweryna Udzieli w Krakowie. Przedmiotem projektu była digitalizacja najstarszych obiektów fotograficznych z kolekcji MEK, dających obraz społeczeństwa i dziedzictwa kulturowego południowej Polski w drugiej połowie XIX wieku i w pierwszej połowie XX wieku. Opracowano ich odwzorowania cyfrowe w dedykowanym programie bazodanowym oraz zostały one udostępnione, w celu ich popularyzacji.

6. Kolejnym zakończonym z sukcesem projektem w obszarze e-kultury jest zrealizowany przez Wojewódzką Bibliotekę Publiczną w Krakowie projekt pn. Małopolska Biblioteka Cyfrowa w horyzoncie 21. wieku – stworzenie innowacyjnej platformy udostępniania regionalnych zasobów cyfrowych Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Krakowie. Zrealizowane dzięki pozyskanemu wsparciu finansowemu w ramach RPO WM 2014-2020 przedsięwzięcie umożliwiło rozwinięcie idei platformy łączącej zasoby wszystkich uczestników, ułatwiającej przeszukiwanie i korzystanie z zasobów cyfrowych. W ramach projektu przeprowadzono następujące działania: digitalizacja zasobów dziedzictwa kulturowego (wyselekcjonowanych pod względem ich znaczenia dla regionu) m.in. skanowanie, fotografowanie, przetwarzanie otrzymanych plików; modernizacja i rozwinięcie platformy Małopolskiej Biblioteki Cyfrowej – wykonanie platformy udostępniania zabiorów bibliotecznych w postaci elektronicznej, w tym zbiorów naukowych z multiwyszukiwarką umożliwiającą dostęp do zdigitalizowanych zasobów różnych instytucji, katalogów bibliotek, bibliografii regionalnej i innych źródeł instytucji współpracujących; stworzenie wieloformatowego archiwum MBC; udostępnianie zasobów za pośrednictwem internetu, w tym poprzez tworzenie mechanizmów autonomicznych serwisów w ramach portalu. Digitalizacja zasobów bibliotecznych odbywała się w zmodernizowanej pracowni digitalizacji WBP w Krakowie, jak i również z wykorzystaniem tworzonej pracowni mobilnej do skanowania w terenie. Prowadzone przez WBP działania odbywały się ze wsparciem badawczym i eksperckim.

7. Dzięki pozyskanemu wsparciu z Funduszy Europejskich (RPO WM 2014-2020) Muzeum Okręgowe w Tarnowie przeprowadziło remont generalny i modernizację budynku Izby Pamięci Armii Krajowej wraz z dawną Wartownią stanowiących część dawnego kompleksu  koszarowego przy ul. Mościckiego 29 w Tarnowie. Remont obejmował wykonanie prac związanych z fundamentami (wykopy, wylanie fundamentów), wykonaniem konstrukcji nośnej, wykonaniem ścian zewnętrznych i wewnętrznych, wykonaniem prac związanych  z przebudową dachu, w tym prac rozbiórkowych, wykonaniem więźby, pokrycia dachowego, odwodnienia (rynny, rury spustowe), obróbki blacharskie, prace instalacyjne oraz prace wykończeniowe (tynki, posadzki, powłoki malarskie). Nowy oddział Muzeum Okręgowego w Tarnowie – Regionalne Centrum Edukacji o Pamięci, prezentujący między innymi przykłady umundurowania, uzbrojenia, fotografie, dokumenty oraz unikatowe pamiątki, poświęcony jest ważnym dla Tarnowa i regionu aspektom związanym z II wojną światową. Nowe muzeum w swojej ofercie, prócz nowej ekspozycji stałej, ma m.in. zajęcia edukacyjne, lekcje muzealne, uroczystości towarzyszące obchodom międzywojennego święta 16. Pułku Piechoty Ziemi Tarnowskiej, wybuchu i zakończenia wojny, pierwszego transportu do Auschwitz, czy też działania we współpracy z lokalną społecznością, takie jak pikniki i festyny historyczne, dni otwarte i pikniki tematyczne. Uroczyste otwarcie oddziału Muzeum z udziałem Marszałka Województwa Małopolskiego Witolda Kozłowskiego miało miejsce w dniu 29 listopada ub. r.

Nowe przestrzenie kultury – przykłady zakończonych projektów i nowych obiektów instytucji kultury województwa oddanych do użytku w 2020 roku:

1. W ramach projektu partnerskiego pn. Muzea otwarte – rozszerzenie możliwości programowych instytucji kultury pogranicza polsko-słowackiego w 2020 roku zrealizowano: oddział sądeckiego Muzeum Okręgowego - Muzeum Nikifora w Krynicy Zdroju, mieszczące się w zabytkowej willi Romanówka, w nowej odsłonie zostało udostępnione dla zwiedzających – w ramach projektu przeprowadzono modernizację i remont konserwatorski obiektu, zaadaptowano pomieszczenia dla osób z niepełnosprawnościami oraz przygotowano aranżację nowej wystawy. W Nadwiślańskim Parku Etnograficznym w Wygiełzowie stworzono ogród sensoryczny pełniący funkcję rekreacyjną, spacerową, terapeutyczną oraz edukacyjną. Jest on podzielony na dwie strefy. Pierwsza z nich nawiązuje do tradycji i historii miejsca. Druga natomiast stymuluje zmysły: węch, słuch, wzrok i dotyk. Powstała m.in. strefa dźwięku, roślin oraz integracyjny i bezpieczny plac zabaw. Na nowo zaadaptowano i uporządkowano również istniejący rynek. Z kolei Muzeum Tatrzańskie im. dra. Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem przygotowało narzędzia, które przez materię i strukturę tworzy język opisujący zasób zgromadzony w Muzeum Stylu Zakopiańskiego. Wszystko z myślą o osobach z niepełnosprawnościami. Powstały m.in. miniaturowe makiety najważniejszych obiektów w stylu witkiewiczowskim dedykowane osobom niewidzącym i słabowidzącym, zaopatrzone w braillowski opis, a także sensoryczne zestawy edukacyjne eksponujące elementy z motywami w stylu podhalańskim, angażujące zmysły dotyku, słuchu oraz smaku. Najważniejsze portrety autorstwa Witkacego zostały zaprezentowane w technice tyflografiki. Obiekty eksponowane są we wnętrzach willi Koliba oraz w miarę możliwości pogodowych – w ogrodzie willi. W Skansenie Wsi Pogórzańskiej w Szymbarku (oddział Muzeum - Dwory Karwacjanów i Gładyszów) udostępniono edukacyjny park historii budownictwa ludowego i maszyn z pogranicza polsko-słowackiego oraz nową wystawę „Pogórzanie i sąsiedzi – stroje ludowe z regionów Polski i Słowacji” zaaranżowaną w translokowanej na teren skansenu zabytkowej stodole.

Projekt Muzea otwarte realizowany jest w ramach Programu Współpracy Transgranicznej Interreg V-A Polska-Słowacja na lata 2014-2020.

2. Muzeum Okręgowe w Tarnowie zakończyło realizację projektu dofinansowanego ze środków pochodzących z RPO WM 2014-2020. Przeprowadzono kompleksową restaurację i konserwację zabytkowej substancji najcenniejszego zespołu renesansowych kamienic na tarnowskim Rynku (kamienice Rynek 20 i 21 oraz Kapitulna 9), obejmującą zabytkowe polichromie, kamieniarkę i wątki ceglane. Ponad to przeprowadzono adaptację poddasza dla zwiększenia powierzchni użytkowej adaptację pomieszczeń do rozszerzonej koncepcji ekspozycji stałej; zastosowano nowoczesne technologie wystawiennicze i zabezpieczające.

3. Zakończono remont konserwatorski i modernizację siedziby krakowskiej Filharmonii im. Karola Szymanowskiego – przeprowadzono prace służące zabezpieczeniu i utrwaleniu substancji zabytkowej, zahamowaniu procesów destrukcyjnych, wyeksponowania walorów architektonicznych i estetycznych. Jednocześnie nastąpiła poprawa warunków akustycznych oraz funkcjonalnych w obiekcie – wyciszenie głównej sali koncertowej od strony ul. Zwierzynieckiej; adaptacja akustyczna wnętrza głównej sali koncertowej; przebudowa estrady; rozbudowa instalacji odsłuchu z estrady; przebudowa widowni; remont i rozbudowa gerderób; inne niezbędne prace budowlano-adaptacyjne. Projekt współfinasowany był ze środków unijnych w ramach POIS 2014-2020.

4. Dzięki pozyskanemu wsparciu z Funduszy Europejskich (POIS 2014-2020) Muzeum Tatrzańskie im. dra T. Chałubińskiego w Zakopanem przeprowadziło rewaloryzację i modernizację zespołu 6 obiektów zlokalizowanych w Zakopanem i na Podtatrzu, które wymagały prac konserwatorskich i modernizacyjnych: Muzeum Stylu Zakopiańskiego w wilii Koliba; Galeria Sztuki XX wieku w willi Oksza; Galeria Władysława Hasiora; Muzeum Stylu Zakopiańskiego – Inspiracje im. M. i B. Dembowskich; Zagroda Sołtysów w Jurgowie; Zagroda Korkoszów w Czarnej Górze. Obiekty te prezentują nową ofertę programową odpowiadającą na potrzeby współczesnych odbiorców i  spełniają standardy nowoczesnego muzealnictwa.

5. Opera Krakowska zakończyła realizację projektu dofinansowanego w ramach RPO WM 2014-200. Kamienica przy ul. Św. Tomasz 37, w której mieści się Studio Baletowe, została poddana kompleksowemu remontowi - od piwnic aż po strych. Studio Baletowe zyskało dodatkową powierzchnię użytkową, zaadaptowano strych na nową salę baletową. Ponadto uzyskano dodatkowe pomieszczenia biurowe, zaplecze techniczne. Zagospodarowano dużą część podziemia - ponad 130 mkw. Przeprowadzono pełną renowację i konserwację elewacji, wymieniono okna, kamienica została docieplona, wymieniono konstrukcję dachu oraz podłogę baletową. Do dyspozycji tancerzy są szatnie, dwie sale prób, pokoje socjalne oraz zaplecze do ćwiczeń i rehabilitacji. Na parterze budynku powstała wystawa multimedialna „Balet 21” - prezentująca na kilku ekranach materiały o początkach baletu w Krakowie: zdjęcia, projekty plakatów, specjalnie przygotowane z tej okazji nagrania. Ekspozycja prezentuje, jak od momentu założenia w 1954 roku działał Balet Opery Krakowskiej. To taneczna scena z różnych perspektyw: historyczna, współczesna, plastyczna, edukacyjna i zza kulis. Wartość całkowita zadania wyniosła około 7,2 mln zł, w tym około 4,1 mln zł stanowiły środki UE oraz ponad 2 mln zł środki pochodzące z budżetu województwa małopolskiego.

6. Małopolskie Centrum Kultury Sokół w Nowym Sączu zakończyło realizację dwóch komplementarnych projektów dofinansowanych w ramach RPO WM 2014-2020 tj. Małopolska Szkoła Tradycji oraz Małopolska Źródłem Tradycji. Projekt Małopolska Szkoła Tradycji skupiał się na różnych aspektach niematerialnego dziedzictwa kulturowego m.in. muzyka, taniec, tradycyjne rzemiosło i rękodzieło artystyczne. Przeprowadzono szereg działań: warsztaty muzykowania – indywidualne zajęcia oraz konsultacje dotyczące nauki gry na instrumentach tradycyjnych/zanikających (m.in. skrzypce, trąbka, klarnet, basy, heligonka, cymbały, dudy) oraz wspólne muzykowanie – łączenie poszczególnych instrumentów w skład małych muzyk; warsztaty tańca ludowego – zajęcia oraz konsultacje w obrębie tradycji tanecznych regionu, zwyczajów i obrzędów; warsztaty tradycyjnych zawodów rzemiosła i rękodzieła artystycznego warsztaty garncarstwa, hafciarstwa, rzeźby, malarstwa na szkle, kowalstwa oraz inne – w zależności od tradycji danego regionu; muzyczne warsztaty mistrzowskie - forma edukacyjna skierowana do kierowników kapel ludowych, instrumentalistów ludowych, instruktorów muzyki – muzykantów z dużym doświadczeniem jak również początkujących, którzy podtrzymują i kultywują tradycje muzyczne regionu Krakowiaków Wschodnich i Zachodnich; taneczne warsztaty mistrzowskie - forma edukacyjna skierowana do instruktorów tańca, choreografów, tancerzy, kierowników zespołów regionalnych, animatorów kultury oraz osób zajmujących się edukacją regionalną na całym obszarze Krakowiaków Wschodnich i Zachodnich; regionalne spotkania kół gospodyń wiejskich - poruszano zagadnienia dotyczące: stroju, tradycyjnych potraw regionów ludowych, obrzędowości dorocznej w poszczególnych regionach (Krakowiacy Wschodni, Krakowiacy Zachodni), prowadzono warsztaty z zakresu plastyki obrzędowej; opracowano i wydano folder podsumowujący cykliczne spotkania kół gospodyń wiejskich. Natomiast projekt Małopolska Źródłem Tradycji obejmował zagadnienia związane z ochroną niematerialnego dziedzictwa kulturowego Małopolski stanowiące fundament, na którym można było realizować działania edukacyjne. W ramach projektu przeprowadzono badania terenowe, mające na celu dokumentację i archiwizację aktualnego stanu zachowania tradycyjnej kultury ludowej na terenie całej Małopolski; wydano tematyczne albumy (książka, film); prowadzono prace digitalizacyjne; rozbudowano i zaktualizowano portal etnoZAGRODA. Ogółem wartość tych dwóch projektów wyniosła 4,1 mln zł, w tym dofinansowanie w ramach środków UE 3 mln zł oraz środki z budżetu województwa małopolskiego na poziomie 1 mln zł.

W 2020 roku zainicjonowano i rozpoczęto fazę przygotowawczą m.in. następujących przedsięwzięć – wpisujących się w kierunki wskazane w Strategii Rozwoju Województwa „Małopolska 2030”:

  • Przedsięwzięcie realizowane przez Muzeum Tatrzańskie im. dra Tytutsa Chałubińskiego w Zakopanem pn. Utworzenie Muzeum Palace. Projekt zakłada rozbudowę, remont konserwatorski i adaptację budynku Palace na cele muzealne. Nowopowstałe Muzeum przybliży trudną i skomplikowaną historię Podhala podczas II wojny światowej oraz umożliwi zachowanie w pamięci osób w różny sposób uwikłanych w wojenne dzieje okresu 1939-1945 za sprawą budynku Palace. Szczególna uwaga zostanie zwrócona na wydarzenia mające miejsce w willi Palace służące zwiększeniu świadomości historycznej mieszkańców i turystów poprzez przedstawienie złożonego mechanizmu wojenno-okupacyjnego oraz totalitarnego charakteru państwa niemieckiego w sposób jednoznaczny ku przestrodze. W obiekcie powstanie historyczno-martyrologiczna wystawa stała, przestrzeń do realizacji programu kulturalno-edukacyjnego; pozyskane zostaną zbiory (zabytki ruchome), infrastruktura zostanie dostosowana do prowadzenia działalności kulturalnej w obiekcie oraz do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Prace inwestycyjne związane z Muzeum Palce są zaplanowane na lata 2020-2023; aranżacja wystawy zostanie wykonana w latach 2022-2023, natomiast otwarcie Muzeum Palace dla zwiedzających zaplanowane jest na czerwiec 2023 roku. Zadanie zostało ujęte w dokumentach strategicznych Województwa Małopolskiego tj. w Wieloletniej Prognozie Finansowej Województwa Małopolskiego oraz w Małopolskim Planie Inwestycyjnym na lata 2015-2023. Szacowana całkowita wartość inwestycji wynosi ponad 16,2 mln zł, w tym 12 mln zł z RPO 6.1.3. Projekt planowany do realizacji jako projekt pozakonkursowy.
  • Przedsięwzięcie realizowane przez Muzeum – Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie i Zamek Lipowiec pn. Małopolskie Muzeum Pożarnictwa w Alwerni – budowa nowego oddziału Muzeum Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie i Zamek Lipowiec – to zadanie inwestycyjne mające na celu budowę nowoczesnej siedziby Małopolskiego Muzeum Pożarnictwa – 3-kondygnacyjnego budynku o powierzchni użytkowej 2 239,7 m² wkomponowanego w istniejącą zabudowę i teren, spełniającego wszystkie wymagania stawiane przed obiektem o profilu technicznym. Obiekt będzie spełniać wszystkie warunki wymagane przez obecne normatywy oraz wymagania wynikające z wymogów UE w ramach programów wsparcia, a w szczególności posiadać przystosowania dla osób z niepełnosprawnościami. Zadanie planowane do realizacji w latach 2020-2023. Otwarcie Muzeum planowane jest na czerwiec 2023 roku. Zadanie zostało ujęte w dokumentach strategicznych Województwa Małopolskiego tj. w Wieloletniej Prognozie Finansowej Województwa Małopolskiego oraz w Małopolskim Planie Inwestycyjnym na lata 2015-2023. Szacowana całkowita wartość inwestycji wynosi około 12,7 mln zł, w tym 8,1 mln zł z RPO 6.3.1. Projekt planowany do realizacji jako projekt pozakonkursowy.
  • Projekt pn. Udostępnianie zasobów dziedzictwa – utworzenie Instytutu Dziedzictwa Niematerialnego Ludów Karpackich – etap pierwszy – realizowany przez Małopolskie Centrum Kultury Sokół w Nowym Sączu. Zakłada się adaptację wielofunkcyjnego obiektu. Powierzchnia użytkowa budynku powinna wynosić ok. 1700 – 2000 m². Obiekt będzie wyposażony w sprzęt do archiwizacji i digitalizacji oraz do funkcji upowszechniania i promocji dziedzictwa kulturowego a także do działalności dydaktyczno-szkoleniowej. W programie funkcjonalno-użytkowym przewidziane są pracownie specjalistyczne i pomieszczenia do działalności programowej: pracownia etnograficzna, etnomuzykologiczna, etnochoreograficzna, sztuki ludowej i rzemiosła artystycznego, edukacji regionalnej z pow. biurową i salą wielofunkcyjną, pracownie specjalistyczne do digitalizacji archiwalnych zbiorów fonograficznych, wideo, foto, studio nagrań. Działalność instytutu ukierunkowana będzie na pracę z „żywą” kulturą regionalną i obejmować będzie między innymi: współpracę z instytucjami i organizacjami w zakresie dokumentowania i opracowywania najistotniejszych elementów i zjawisk w zakresie kultury i sztuki ludowej; kształcenie i doskonalenie kadry instruktorskiej amatorskiego ruchu artystycznego; doskonalenie i popularyzowanie twórczości artystycznej, folkloru i sztuki ludowej; działalność w obszarze wykorzystywania małopolskich tradycji dla wzmocnienia potencjału ekonomicznego regionu; upowszechnianie interesujących zjawisk kulturotwórczych, tworzenie i inspirowanie projektów promujących regionalne dziedzictwo niematerialne i oryginalne zjawiska kulturowe w ciekawej, nowoczesnej formule, wraz z użyciem nowych technologii. 
  • Małopolski Dwór – „zielona” odnowa i odbudowa zabytków i adaptacja dla nowych funkcji społeczno-gospodarczych – projekt ujęty w Strategii Rozwoju Województwa „Małopolska 2030” jako przedsięwzięcie strategiczne, planowany do realizacji w formule partnerstwa w ramach środków unijnych dostępnych w nowym okresie programowania 2021-2027. Projekt ma na celu ochronę i opiekę nad dziedzictwem narodowym, głównie w kontekście zabytkowych obiektów i zespołów dworskich w Małopolsce wraz z nadaniem lub utrzymaniem w tych obiektach funkcji kulturalnej.
  • Muzea domowe – ożywianie tożsamości w społecznościach lokalnych Małopolski – jako przedsięwzięcie strategiczne Strategii Rozwoju Województwa „Małopolska 2030”. Zakres projektu polega m.in. na pomocy w dotarciu do tego rodzaju kolekcji instytucjom kultury, osobom piszącym prace naukowe i popularnonaukowe oraz wszystkim zainteresowanym zbiorami, pomoc właścicielom kolekcji w prezentowaniu swoich prywatnych zbiorów szerszemu gronu odbiorców i ich promowanie, pomoc przy profesjonalnym opisie gromadzonych przedmiotów i w określeniu ich przynależności kulturowej, wskazaniu sposobów w pozyskiwaniu środków i w wypełnianiu wniosków o dotacje finansowe, organizacji spotkań i konferencji dla muzeów domowych na terenie Małopolski. Celem jest wypracowanie modelu współpracy instytucji kultury z muzeami domowymi. Departament Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Promocji dysponuje danymi dotyczącymi obecności muzeów domowych w Małopolsce w postaci mapy, która jest sukcesywnie uzupełniana

Wartość całkowita wszystkich projektów realizowanych w 2019 roku wynosi około 230 mln zł, w tym dotacja unijna na poziomie blisko 132,5 mln zł, wkład z budżetu województwa małopolskiego wynosi blisko 75,6 mln zł.

Nowe przestrzenie kultury – przykłady zakończonych projektów i nowych obiektów instytucji kultury województwa oddanych do użytku w 2019:

1. Zakończenie realizacji projektu partnerskiego Przy wiejskiej drodze – w rytmie pracy dawnych zakładów przemysłowych i pracowni rzemieślniczych. W nowopowstałym Sektorze Przemysłu Ludowego w Sądeckim Parku Etnograficznym stanęły unikalne obiekty przeniesione ze swoich pierwotnych lokalizacji i pieczołowicie odtworzone: tartaki z Młodowa i Zasadnego, folusz z Krościenka-Kątów oraz młyn wodny z Kamienicy. Wymienione drewniane budowle przemysłowe są czynne i napędzane siłą wody. W Orawskim Parku Etnograficznym w Zubrzycy Górnej w wyniku rozbudowy ścieżki przemysłów chłopskich na Orawie zrekonstruowano, odbudowano i wyposażono obiekty w skansenie: rekonstrukcja XVIII-wiecznej farbiarni z wyposażeniem, maglowni z urządzeniem magla kieratowego oraz translokacja, konserwacja, odbudowa zabytkowej zagrody i  urządzenie w niej pracowni stolarskiej i gonciarni. W ramach komponentu miękkiego prowadzono badania terenowe, kwerendy archiwalne, warsztaty, pokazy i konferencję naukową. Nowe obiekty wzbogacają ofertę kulturalno-edukacyjną małopolskich skansenów. Wartość projektu wyniosła 4,2 mln zł, w tym środki pochodzące z budżetu województwa małopolskiego wyniosły około 1,2 mln zł, natomiast 2,9 mln złotych stanowiły środki unijne pozyskane w ramach Programu Współpracy Transgranicznej Interreg V-A Polska-Słowacja na lata 2014-2020.

2. Zakończenie realizacji projektu partnerskiego Skansenova – systemowa opieka nad dziedzictwem w małopolskich muzeach na wolnym powietrzu. Zachowanie zabytków architektury drewnianej poprzez zapewnienie ochrony i opieki konserwatorskiej, zabezpieczenie przed pożarem i klęskami żywiołowymi; modernizacja, renowacja skansenów, która objęła 87 zabytków nieruchomych, 10 wystaw stałych; obiekty zostały przystosowane do potrzeb osób z niepełnosprawnościami; 81 obiektów zabezpieczono przed kradzieżą i zniszczeniem; wdrożono nowoczesny program kulturalno-edukacyjny, który wpłynie na zwiększenie zainteresowania dziedzictwem kulturowym i historią tych miejsc oraz na zwiększenie liczby odwiedzających skanseny (zwiększenie frekwencji o 32 000 osób), w okresie trwałości projektu powstaną nowe miejsca pracy: łącznie 5. Wartość projektu wyniosła 13,4 mln zł, w tym środki pochodzące z budżetu województwa małopolskiego wyniosły około 1,7 mln zł, zaś 8,8 mln zł stanowiły środki unijne pozyskane w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020.

W Sądeckim Parku Etnograficznym przeprowadzono konserwację i remont obiektów zabytkowych: wymieniono pokrycie dachów, wykonano konserwację i impregnację obiektów z sektora pogórzańskiego (6 obiektów) oraz w Zborze ze Stadeł w Sektorze Kolonistów Niemieckich, gdzie dodatkowo prace objęły konserwację polichromii. Prace remontowo-konserwatorskie w sektorze łemkowskim objęły 16 obiektów, w dworskim 9 obiektów.

Muzeum Dwór w Dołędze – jeden z oddziałów Muzeum Okręgowego w Tarnowie zyskało nowy obiekt – chatę chłopską, translokowaną na teren muzeum, odnowiono zabytkowy spichlerz, który obecnie służy do prowadzonej na terenie skansenu działalności warsztatowej. Przeprowadzono kompleksowy remont samego budynku dworu. W Zalipiu wszystkie budynki w Zagrodzie Felicji Curyłowej zostały poddane pracom restauratorskim i konserwatorskim, również ten oddział Muzeum Okręgowego w Tarnowie zyskał nowy obiekt – chatę Stefanii Łączyńskiej.

W orawskim skansenie rewaloryzacji poddano dwubudynkową zagrodę Pawlaczek, wykonano monitoring i ogrodzenie skansenu. Pracami konserwatorskimi i remontowymi objęto 18 obiektów.

W Muzeum – Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie i Zamek Lipowiec dokonano wymiany gontów i łat wraz z impregnacją i wymianą instalacji odgromowej na domu z Chrzanowa i dzwonnicy z Nowej Góry; na studni z Aleksandrowic i ogrodzeniu murowanym skansenu wymieniono łaty i pokrycia gontowe, wykonano instalację gaśniczą z zastosowaniem systemu automatycznego gaszenia pożaru mgłą wodną niskociśnieniową w Kościele z Ryczowa (system FOG) oraz prace budowlano konserwatorskie przy wymianie więźby dachowej i pokrycia dachowego; zakupiono wyposażenie; wykonano remont i konserwację 5 obiektów na terenie NPE.

Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów przeprowadziło prace konserwatorskie i remontowe wraz z impregnacją 10 obiektów w Skansenie Wsi Pogórzańskiej w Szymbarku, utwardzono teren w skansenie. Zagroda Maziarska w Łosiu zyskała nowy obiekt, na jej teren została translokowana zabytkowa chyża. Remontowi, konserwacji i impregnacji poddano pozostałe 3 obiekty drewniane.

W Skansenie w Dobczycach prace konserwatorskie i restauratorskie prowadzono przy 4 obiektach: karczma, kuźnia, spichlerz, dom pogrzebowy; wyremontowano obiekty przeznaczone na magazyny, zagospodarowano teren; zmodernizowano wystawę stałą, zakupiono wyposażenie do prowadzenia działalności kulturalnej, konserwacją objęto zabytki ruchome. Skansen objęty został systemem monitoringu i zabezpieczeniem antywłamaniowym.

Niewielki Skansen w Sidzinie objęto monitoringiem wizyjnym (CCTV) i systemem alarmowym. Przeprowadzono prace remontowo-konserwatorskie, w tym: wymianę, konserwację i malowanie dachów oraz zabezpieczenie ścian w trzech obiektach. Zakupiony został infokiosk
i stanowisko holograficzne, a ekspozycję historii wsi i stanowisko obróbki lnu i wełny wzbogacono o wyposażenie multimedialne.

Za kompleksową promocję całego projektu odpowiadał Małopolski Instytut Kultury w Krakowie.

3.Muzeum Tatrzańskim im. dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem w 2019 roku zakończono realizację dwóch projektów współfinansowanych w ramach RPO WM na lata 2014-2020 tj. Cyfrowe przetworzenie i udostępnienie zbiorów 2D w Muzeum Tatrzańskim oraz Zakopiańskie Centrum Dokumentacji Dziedzictwa Niematerialnego. Ogółem wartość tych projektów wyniosła blisko 1,2 mln zł, w tym środki unijne na poziomie 858 tys. zł oraz dotacja z budżetu województwa małopolskiego blisko 300 tys. zł. W ramach pierwszej inwestycji bogate archiwum fotograficzne Muzeum Tatrzańskiego (ok. 90 tys. negatywów i pozytywów, archiwalia, albumy, książki) zostało systemowo i profesjonalnie uporządkowane oraz zdigitalizowane. Opracowano kompletny system udostępniania treści cyfrowych obejmujący: kopie cyfrowe posiadanych przez Muzeum artefaktów, infrastrukturę archiwizacji i przechowywanie danych cyfrowych (repozytorium archiwalne z narzędziami administracyjnymi i oprogramowaniem wykonującym kopie zapasowe, narzędzia informatyczne do sprawnego przeszukiwania repozytorium, a następnie ich wysyłania do portalu); stworzono portal udostępniający zgromadzone zbiory cyfrowe w internecie, umożliwiający eksport danych do portali zewnętrznych np. Wirtualne Muzea Małopolski, Małopolska Biblioteka Cyfrowa. Dzięki realizacji drugiego przedsięwzięcia stworzono Zakopiańskie Centrum Dokumentacji Dziedzictwa Niematerialnego – obejmujący zbiór wywiadów, rozmów i filmów z okresu drugiej połowy XX wieku i pierwszej dekady XXI wieku. Zebrano istniejące materiały (wywiady, filmy), uzupełniono je kolejnymi będącymi świadectwem historii oraz sporządzono katalog dla takiego zbioru i zbudowano zespół narzędzi czyniących go dostępnym dla wszystkich zainteresowanych kulturą Podtatrza, które jest przykładem żywo istniejącej kultury tradycyjnej.

4. Podczas uroczystych obchodów 86. urodzin wybitnego kompozytora Krzysztofa Pendereckiego miało miejsce otwarcie multimedialnej ekspozycji poświęconej jego twórczości. Realizacja nowoczesnej i interaktywnej ekspozycji prezentującej dorobek polskiej muzyki XX i XXI wieku możliwa była dzięki pozyskaniu dofinansowania w wysokości 2,3 mln zł w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020. Całość projektu wyniosła 3,4 mln zł, w tym dotacja z budżetu województwa małopolskiego około 409 tys. zł. Dzięki realizacji projektu zakłada się wzrost oczekiwanej liczby odwiedzin w Europejskim Centrum Muzyki w Lusławicach o ok. 3,2 tys. os, zakłada się także wzrost zatrudnienia w instytucji o 3 dodatkowe osoby.

5. Realizowany w formule partnerskiej projekt pn. Muzea otwarte – rozszerzenie możliwości programowych instytucji kultury pogranicza polsko-słowackiego przynosi już pierwsze efekty – w oddziałach sądeckiego Muzeum Okręgowego tj. w Miasteczku Galicyjskim oraz w Muzeum Pienińskim w Szlachtowej działają ogrody sensoryczno-edukacyjne. To miejsca do prowadzenia warsztatów edukacyjnych i terapeutycznych, a także zabawy. Różne urządzenia edukacyjne i zabawowe oraz zastosowanie roślin oddziałują na wszystkie zmysły, w szczególności takie jak dotyk, słuch i węch. Ogrody są przeznaczone dla każdego dziecka, ale szczególnie dedykowane są osobom z niepełnosprawnościami. Obiekty są inspirowane elementami ekspozycji skansenu i nawiązują do specyfiki kultury ludowej w nim prezentowanej. Projekt Muzea otwarte realizowany jest w ramach Programu Współpracy Transgranicznej Interreg V-A Polska-Słowacja na lata 2014-2020.

Podmioty działające w sferze kultury podejmują działania oraz realizują projekty, które odpowiadają na rodzące się zapotrzebowania. Projekty z zakresu ochrony dziedzictwa nieruchomego i ruchomego, poprawy ładu przestrzennego, modernizacji i rewaloryzacji infrastruktury kultury oraz projekty realizujące przedsięwzięcia kulturalne i artystyczne wpływają na poprawę funkcjonalności, podwyższenie jakości oraz tworzą nowe możliwości rozwijania oferty kulturalnej, co również prowadzi do zwiększenia zainteresowania uczestnictwem w kulturze. Nowoczesne obiekty infrastruktury kultury kształtują pozytywny wizerunek miast i regionów.

Małopolska przoduje w sferze dbania o kulturę, w eksponowaniu unikatowego dziedzictwa kulturowego regionu z uwzględnieniem wymogów, jakie instytucjom kultury – dostarczające usługi z obszaru przemysłu czasu wolnego – stawia współczesny odbiorca. Znaczącym środkiem w osiąganiu celów związanych z koniecznością utrzymywania oraz dostosowania kultury i dziedzictwa narodowego do zmian społecznych i gospodarczych są środki zewnętrzne, głównie środki unijne. Zrealizowane inwestycje przyczyniają się do rozwoju samej instytucji oraz są katalizatorem pozytywnych zmian w wielu obszarach m.in.: estetyki przestrzeni publicznej, zakresu i metod współpracy międzysektorowej, tworzenia oferty kulturalnej dla mieszkańców, tworzenia oferty turystycznej.

W 2018 roku otwarto następujące obiekty instytucji kultury województwa małopolskiego:

1. W dniu 26 kwietnia 2018 roku, dokładnie w 80-lecie działalności Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu wzbogaciło się o nową siedzibę główną. Zabytkowy obiekt mieszczący się przy ul. Jagiellońskiej 56 w Nowym Sączu został poddany modernizacji oraz przekształcony w główną siedzibę muzeum, poprzez dofinansowanie z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata 2014-2020 i z budżetu województwa małopolskiego. Zwiedzający obiekt mogą zapoznać się m.in. z wystawami na temat dziedzictwa kulturowego Sądecczyzny oraz dziejami Nowego Sącza – od okresu autonomii galicyjskiej do zakończenia II wojny światowej, a także dowiedzieć się więcej na temat historii samego budynku, wzniesionego w 1912 roku i pełniącego wówczas funkcję austro-węgierskiego banku. Muzeum pozyskało pomieszczenia biurowe i magazynowe oraz przestrzenie na wstawy stałe i czasowe. Wartość projektu wyniosła 4,37 mln zł, w tym środki unijne wyniosły 0,98 mln zł. Pozostałe środki pochodzą z budżetu województwa małopolskiego (ponad 2,97 mln zł) oraz środki własne Muzeum (około 0,42 mln zł). Projekt realizowano w latach 2016-2017.

2. Centrum Sztuki Mościce nowa sala widowiskowa została oddana do użytku w dniu 13 października 2018 roku. Może ona pełnić wiele funkcji w tym: sali koncertowej, teatralnej, kinowej i konferencyjnej. Na widowni pomieści się 586 widzów. Od teraz łatwiejszy dostęp do wszystkich wydarzeń mają też osoby z niepełnosprawnościami. Układ zmodernizowanej sali widowiskowej gwarantuje lepszą komunikację i większe bezpieczeństwo. Specjalnie zaprojektowane, komfortowe fotele, znakomita akustyka, przestrzenny dźwięk. Sala została wyposażona w najnowocześniejszy sprzęt: nagłośnienie i laserowy projektor kinowy ze specjalnym ekranem. Modernizację sali widowiskowej przeprowadzono w oparciu o środki pochodzące z budżetu województwa małopolskiego (blisko 6,5 mln zł) oraz ze środków unijnych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata 2014-2020 (2 mln zł). Wartość projektu wyniosła 8,5 mln zł.

3. W 2018 roku zakończono modernizację siedziby Małopolskiego Centrum Kultury Sokół w Nowym Sączu – dzięki przeprowadzonej przebudowie amfiteatr sali im. Lucjana Lipińskiego w MCK Sokół został przystosowany do potrzeb osób z niepełnosprawnościami, modernizacją objęto system nagłośnienia i multimediów oraz system oświetlenia scenicznego. Recepcja Galerii Sztuki Współczesnej BWA została zaaranżowana na nowo m.in. na przestrzeń do prowadzenia działalności edukacyjnej. Instytucja wzbogaciła się o dwie nowe strony internetowe. Projekt realizowany był przy wsparciu finansowym dotacją unijną w ramach RPO WM 2014-2020 w wysokości 1,8 mln zł, wkład z budżetu województwa małopolskiego wyniósł 2,4 mln zł. Ogółem całkowita wartość projektu wyniosła 4,2 mln zł.

4. W dniu 7 października 2018 otwarto Sektor Przemysłu Ludowego w Sądeckim Parku Etnograficznym. W nowym sektorze znalazły się unikalne obiekty przeniesione ze swoich pierwotnych lokalizacji i pieczołowicie odtworzone: tartaki z Młodowa i Zasadnego, folusz z Krościenka-Kątów oraz młyn wodny z Kamienicy. Wymienione drewniane budowle przemysłowe są czynne i napędzane siłą wody. Prace związane z Sektorem Przemysłu Ludowego przeprowadzono w ramach projektu partnerskiego pn. Przy wiejskiej drodze – w rytmie pracy dawnych zakładów przemysłowych i pracowni rzemieślniczych. Wartość projektu wyniosła 2,1 mln zł, w tym środki pochodzące z budżetu województwa małopolskiego wyniosły blisko 390 tys. zł, zaś 1,7 mln zł stanowiły środki unijne pozyskane w ramach Programu Współpracy Transgranicznej Interreg V-A Polska-Słowacja na lata 2014-2020.

5. Muzeum Dwór w Dołędze – jeden z oddziałów Muzeum Okręgowego w Tarnowie ponownie otwarto dla zwiedzających w dniu 13 października 2018 roku. Kilkumiesięczny, gruntowny remont Muzeum został przeprowadzony w ramach projektu partnerskiego pn. Skansenova – systemowa opieka nad dziedzictwem w małopolskich muzeach na wolnym powietrzu. Muzeum zyskało również nowy obiekt – chatę chłopską – translokowaną na teren muzeum, odnowiono zabytkowy spichlerz, który obecnie służy do prowadzonej na terenie skansenu działalności warsztatowej. Przeprowadzono kompleksowy remont samego budynku dworu. Wartość prac budowlanych to ponad 2 mln zł, z czego ponad 1 mln zł stanowiła dotacja unijna pozyskana w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020 oraz z budżetu województwa małopolskiego – około 600 tys. zł.

 

 

Galeria zdjęć