Najważniejsze projekty, które już służą mieszkańcom i turystom przyjeżdżającym pod Tatry, a także te, których realizacja dopiero się rozpoczyna, zaprezentował podczas spotkania z samorządowcami i przedsiębiorcami z Podhala marszałek Jacek Krupa. W spotkaniu wziął też udział Grzegorz Lipiec z zarządu województwa.
Kilka ostatnich lat pokazuje, że cały region niesamowicie przyspieszył pod względem rozwoju gospodarczego. To dotyczy także Podhala. Efekty już widać na każdym kroku, a niebawem będzie ich jeszcze więcej. W ciągu kilkunastu miesięcy do użytku zostanie oddanych kilka kluczowych projektów: węzeł drogowy w Poroninie, obwodnica Waksmund-Ostrowsko-Łopuszna, a w dalszej perspektywie Chochołowa, zostaną stworzone węzły przesiadkowe w Zakopanem i Kuźnicach, a dworzec PKP czeka gruntowny remont. To przykłady inwestycji transportowych, a czekają jeszcze te edukacyjne, w służbę zdrowia, kulturę czy turystykę. To kolejne dziesiątki milionów inwestowane w Podhale
– przekonuje marszałek Jacek Krupa.
Rewolucja transportowa dotarła na Podhale
Jeszcze w tym roku zakończą się roboty budowlane przy węźle Poronin – jednej z najważniejszych inwestycji drogowych w tej części województwa, której koszt oszacowano na blisko 50,5 mln zł. Równocześnie kończą się prace przy rozbudowie DW 958 Chabówka – Zakopane, DW 957 Krowiarki – Nowy Targ i DW 969 Nowy Targ – Stary Sącz. W przyszłym roku gotowa będzie obwodnica Waksmund-Ostrowsko-Łopuszna, a w 2020 roku – obwodnica Chochołowa. Dzięki współpracy polsko-słowackiej trwają też prace m.in. na Podhalańskiej Drodze. Natomiast już teraz podróżni mogą korzystać ze zmodernizowanego odcinka drogi wojewódzkiej pomiędzy Bukowiną Tatrzańską a Morskim Okiem oraz ronda na Łysej Polanie. Wartość wymienionych inwestycji to prawie 300 mln zł. Ponad 2/3 tej kwoty pokryją środki unijne, w przeważającej większości z RPO WM 2014-2020.
Z pewnością dobrą informacją dla podróżnych jest Podhalańska Kolej Regionalna, która ruszy 27 kwietnia i połączy Nowy Targ z Zakopanem. A to nie wszystko, bo od lipca łatwiej będzie można też dostać się na Słowację, dzięki regularnym połączeniom autobusowym w strefie transgranicznej. Nowa linia będzie przebiegać przez Zakopane, Kościelisko, Witów, Chochołów do przejścia granicznego Chochołów/Suchá Hora. Dalej, już po stronie słowackiej, będzie skomunikowana z połączeniami na trasie: Sucha Hora - Zuberec – Zverovka – Twardoszyn. Wstępnie koszt obsługi tej nitki po polskiej stronie w drugiej połowie 2018 roku oszacowano na ok. pół miliona zł.
Zupełnie nowe pierwsze wrażenie na pasażerach przyjeżdżających do Zakopanego będą robiły tamtejsze dworce: autobusowy i kolejowy. Do połowy 2020 roku powstanie centrum komunikacyjne z węzłem przesiadkowym, które połączy oba obiekty. Koszt tej inwestycji to ponad 16 mln zł, z czego unijna dotacja wynosi blisko 11,5 mln zł. Nie oznacza to, że „stary”, zabytkowy dworzec PKP pójdzie w zapomnienie. Na jego przebudowę i dostosowanie do celów kulturalnych (w tym stworzenie mediateki, czyli nowoczesnej biblioteki) przyznano ponad 5 mln zł z RPO WM 2014-2020, a na wybudowanie w jego sąsiedztwie 3-kondygnacyjnego parkingu park&ride na 144 samochody i 68 rowerów miasto otrzymało prawie 10 mln zł dofinansowania.
Zdecydowanie zmieni się też otoczenie dolnej stacji kolejki linowej na Kasprowy Wierch. Dotychczasowy parking do końca 2020 roku zmieni się w centrum przesiadkowe z zadaszonymi stanowiskami dla komunikacji zbiorowej. W ramach inwestycji powstanie również trasa rowerowa łącząca Kuźnice z dworcem. Realizacja tego zadania pochłonie prawie 20 mln zł, a ponad połowę tej kwoty pokryją środki unijne.
Kolejną inwestycją rowerową są podhalańskie fragmenty trasy VeloDunajec, wchodzące w skład VeloMałopolska. Pierwszy z nich, o długości 68 km połączy Zakopane i Sromowce Niżne i powstanie na nim 5 miejsc obsługi rowerzystów. Drugi, liczący 20 km, będzie łączył Szczawnicę i Zabrzeż. Na nim z kolei powstaną 2 MOR-y. Koszt obu inwestycji, które mają się zakończyć jeszcze w tym roku, to prawie 30 mln zł.
Realizowane inwestycje dowodzą, że warto sięgać po unijne dotacje. To realna korzyść, a budżet naszego regionalnego programu operacyjnego jest potężny. To prawie 12,5 mld zł, które przełożą się na rozwój całego regionu. Dotychczas ogłosiliśmy 288 konkursów, podpisaliśmy ponad 1850 umów na łączną kwotę ponad 5 mld zł. Nie ma więc na co czekać
– przekonuje marszałek Krupa.
Bezpieczeństwo przede wszystkim
Samorząd województwa małopolskiego mocno też inwestuje w opiekę zdrowotną mieszkańców. Tylko na modernizację Wojewódzkiego Szpitala Rehabilitacyjnego im. dr. S. Jasińskiego, Szpitala Specjalistycznego Chorób Płuc oraz Podhalańskiego Szpitala Specjalistycznego w Nowym Targu przeznaczono z RPO ponad 32,5 mln zł, a wartość wszystkich robót to ponad 43 mln zł.
Nie bez znaczenia dla zdrowia mieszkańców jest też zakrojona na szeroką skalę wymiana tysięcy „kopciuchów”. To jeden ze sposobów walki ze smogiem. Niska emisja nie jest bowiem problemem samego Krakowa. Żeby na Podhalu powietrze było zdrowsze, tutejsze gminy muszą podjąć równie ambitne działania. Pierwszym krokiem jest wymiana prawie 3 tysięcy starych, nieekologicznych kotłów, na co przyznano ponad 37,5 mln zł z RPO. Stare urządzenia zostaną zastąpione przez piece spełniające odpowiednie normy emisji. Do tego należy dodać prawie 13-milionową dotację na termomodernizację obiektów użyteczności publicznej i wdrażanie na coraz większą skalę odnawialnych źródeł energii.
Mówiąc o bezpieczeństwie nie można pominąć bezcennej pracy strażaków-ochotników, którzy często jako pierwsi docierają na miejsce wielu zdarzeń. To z myślą o nich od kilku lat są realizowane dwa projekty: Małopolskie Remizy i Bezpieczna Małopolska, dzięki którym jednostki OSP z naszego regionu otrzymują wsparcie na remonty ich remiz oraz zakup sprzętu i odzieży. W ramach pierwszego z nich, tylko od 2014 roku, na terenie powiatów tatrzańskiego i nowotarskiego wyremontowano 44 remizy strażackie (przyznając na ten cel ok. 1,5 mln zł). Natomiast w ramach Bezpiecznej Małopolski, od 2015 roku, nowy sprzęt otrzymali strażacy z 16 jednostek z tych dwóch powiatów (o wartości ok. 41 tys. zł). Na oba konkursy w tegorocznym budżecie Województwa Małopolskiego zabezpieczono w sumie rekordowe, blisko 5 mln zł.
Trening w lepszych warunkach
Zakopiańska Szkoła Mistrzostwa Sportowego to kuźnia talentów w sportach zimowych. Po 40 latach placówka doczekała się hali sportowej z prawdziwego zdarzenia…. i to zaledwie 3 lata po tym, jak SMS trafił pod skrzydła Województwa Małopolskiego. Dzięki inwestycji wartej 14 mln zł przyszli mistrzowie, marzący o osiągnięciach na miarę znakomitych absolwentów szkoły: Kamila Stocha czy Justyny Kowalczyk – mogą trenować w jeszcze lepszych warunkach.
W górach jest to, co najlepsze…
… więc po co zasłaniać je billboardami? Odpowiedzią na to pytanie jest inicjatywa samorządu województwa – Montevideo, która ma zakończyć reklamową samowolkę panującą na poboczach Zakopianki, czyli najpopularniejszej drogi łączącej Kraków i Zakopane. Co ważne, poparły ją niemal wszystkie gminy, przez które ta droga przebiega, a 7 z nich podjęło już konkretne działania, m.in. przyjmując uchwały intencyjne.
Będące nieco w cieniu Tatr Gorce również zasługują na „odkrycie” przez turystów. Służyć temu ma jeden ze zwycięskich projektów I edycji Budżetu Obywatelskiego Województwa Małopolskiego – „Chodźcie na Turbacz – nowe szlaki rowerowo-biegowe w Gorcach”. Decyzją mieszkańców, którzy na ten projekt oddali swój głos, powstała sieć 10 szlaków do jazdy na rowerze, spacerów i biegania (w lecie i zimą) o łącznej długości ok. 70 km, na co z budżetu województwa przeznaczono 262 tys. zł.
Tak, jak Zakopane bez oscypków nie byłoby takie samo, tak górskie hale bez owiec straciłyby nie tylko swój niewątpliwy urok, ale też istotną funkcję przyrodniczą. Tradycja wypasu owiec sięga bowiem na Podhalu setek lat. To niegdyś jedno z głównych zajęć mieszkańców tych terenów, a jednocześnie wspaniałe dziedzictwo i znak rozpoznawczy regionu. Dlatego, aby kultywować tę tradycję, Województwo Małopolskie stworzyło projekt: Małopolska na wypasie, czyli FULL WYPAS. Jego zadaniem jest chronienie cennych gatunkowo siedlisk przyrodniczych oraz promowanie kultury pasterskiej. Projekt, który ma być realizowany do końca 2020 roku pozwoli stworzyć bacówki edukacyjne, prowadzić szkolenia dla baców i oznakować tereny wypasów. Realizacja tego zadania ma kosztować 7,2 mln zł.
