W poniedziałek 17 maja Wiceminister Funduszy i Polityki Regionalnej Małgorzata Jarosińska-Jedynak podpisała umowy na realizację Środowiskowych Centrów Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i Młodzieży, dzięki któremu w strukturze Szpitala Klinicznego im. dr. J. Babińskiego w Krakowie zacznie funkcjonować Środowiskowe Centrum Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i Młodzieży Kraków-Południe.
Stronami umowy są z jednej strony Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej, z drugiej Szpital Babińskiego w Krakowie, dla którego partnerami w realizacji projektu są Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Krakowie oraz Wydział Edukacji Urzędu Miasta Krakowa, ze Szpitalem współpracować będzie spółka EZRA, która opracowała model funkcjonowania Centrum.
Tworzone w strukturze Szpitala Klinicznego im. dr. J. Babińskiego w Krakowie Środowiskowe Centrum Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i Młodzieży Kraków-Południe będzie oferować zintegrowaną opiekę medyczną, terapeutyczną i psychologiczną oraz działania w obszarze wsparcia społecznego, profilaktyki i edukacji
- mówi wicemarszałek Łukasz Smółka.
Centrum obejmie swoim działaniem młodych mieszkańców z dzielnic Dębniki, Łagiewniki – Borek Fałęcki i Swoszowice otaczając opieką ponad 1050 dzieci i młodych ludzi (od 7 do 21 roku życia) oraz udzielając wielokierunkowego wsparcia ich rodzicom i opiekunkom, a także nauczycielom, wychowawcom czy animatorom działań adresowanych do młodzieży.
To pierwszy w Krakowie i jeden z pierwszych w Polsce ośrodków psychiatrycznych ukierunkowanych na pomoc i wsparcie pacjentów w wieku rozwojowym, działający w według modelu zintegrowanej opieki środowiskowej. Projekt finansowany jest z Programu POWER, czyli środków unijnych oraz budżetu państwa, a umowa zawarta pomiędzy Ministerstwem a Szpitalem opiewa na ponad 13 mln zł. Zapewni to funkcjonowanie Centrum do 2023 roku
- dodaje wicemarszałek Łukasz Smółka.
Centrum zlokalizowane będzie w odremontowanym Pawilonie IV B na terenie zabytkowego zespołu szpitalno-parkowego w Krakowie-Kobierzynie. Koszt remontu, adaptacji i wyposażenia tego budynku wyniósł ponad 5 mln zł, a środki pochodziły z funduszy unijnych z oraz budżetu Województwa Małopolskiego w ramach Projektu „Rozwój bazy lecznictwa psychiatrycznego poprzez modernizację obiektów Szpitala Klinicznego im. dr. Józefa Babińskiego SPZOZ w Krakowie” (Regionalny Program Operacyjny Województwa Małopolskiego na lata 2014-2020).
Na etapie urządzania wnętrz Centrum, Szpital otrzyma pomoc od Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie tak, aby młodzi pacjenci leczyli się w możliwie najbardziej przyjaznym otoczeniu. Szpital zgłosił też do Zarządu Województwa Małopolskiego informację o środkach (15 mln zł) potrzebnych na remont i odpowiednie wyposażenie budynku sąsiadującego z Środowiskowym Centrum z przeznaczeniem jego adaptację na potrzeby edukacyjne młodych pacjentów.
Model, według którego pracować będzie Środowiskowe Centrum Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i Młodzieży Kraków-Południe, opracowany i przetestowany został przez działające od kilku lat w Warszawie Bielańskie Środowiskowe Centrum Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i Młodzieży i wpisuje się w tworzony obecnie nowy system opieki psychiatrycznej dla dzieci i młodzieży. System ten obejmuje trzy poziomy referencyjne.
Pierwszy poziom to ośrodki środowiskowej opieki psychologicznej i psychoterapeutycznej (w strukturach Szpitala Babińskiego w Krakowie od kwietnia 2020 roku działają już trzy takie poradnie obejmując swoim zasięgiem dawne dzielnice Podgórze i Krowodrzę oraz Skawinę).
Poziom drugi to środowiskowe centra zdrowia psychicznego dla dzieci i młodzieży – i takim właśnie będzie to tworzone obecnie w Szpitalu Babińskiego. Jego działania obejmą nie tylko konsultacje lekarza ze specjalizacją z psychiatrii dziecięcej, przyjmującego w Poradni Zdrowia Psychicznego oraz możliwość leczenia w Oddziale Dziennym (tak jak dzieje się to w obecnie funkcjonującym w Szpitalu Babińskiego Centrum Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i Młodzieży) oraz - dodatkowo - zgodnie z założeniami reformy - prowadzić będzie działalność środowiskową.
Trzeci poziom tworzą Ośrodki Wysokospecjalistycznej Całodobowej Opieki Psychiatrycznej z izbą przyjęć oraz całodobowym oddziałem, który realizuje zarówno przyjęcia planowe jak i przyjęcia w sytuacji zagrożenia życia.
Powstające w Szpitalu Babińskiego Środowiskowe Centrum Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i Młodzieży Kraków-Południe (jako jednostka drugiego poziomu referencyjnego) prowadzić, więc będzie obok dotychczasowej działalności ambulatoryjnej (Poradnia) i leczenia w trybie dziennym (Dzienny Oddział Psychiatryczny) także szeroko zakrojoną pracę środowiskową (z rodziną, szkołą oraz innymi instytucjami i organizacjami opiekuńczymi). Stąd jego partnerami są Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Krakowie oraz Wydział Edukacji UMK.
Dzięki utworzeniu Punktów Konsultacyjno-Zgłoszeniowych poprawi się dostępność świadczeń dla młodych ludzi z problemami wieku rozwojowego - po pomoc zgłosić się będzie można praktycznie „z ulicy”, pierwsza rozmowa odbędzie się w 72 godziny od zgłoszenia. Przypuszczamy jednak, że najczęściej młodzi ludzie kierowani tu będą z Ośrodka I poziomu referencyjnego (a więc Poradni Psychologicznej dla Dzieci i Młodzieży Kraków-Podgórze, która zresztą docelowo znajdować się będzie w tym samym budynku).
W punkcie Konsultacyjno-Zgłoszeniowym pracować będą osoby dysponujące odpowiednią wiedzą i doświadczeniem tak, aby od razu można było rozpocząć tworzenie indywidualnego programu leczenia i wspierania młodego pacjenta, uwzględniającego wiele aspektów jego funkcjonowania – nie tylko zdrowie psychiczne czy kondycję emocjonalną, ale też relacje domowe czy szkolne. Indywidualny proces leczenia i wsparcia będzie koordynowany przez osobę „pilotującą” każdego pacjenta (tzw. case managera).
Centrum zajmować się będzie także kwestiami profilaktyki i promocji, w tym np. szkoleniami dla rodziców/opiekunów, nauczycieli czy też pracę z młodymi ludźmi, tak w szkołach jak i innych miejscach (np. klubach sportowych, czy ośrodkach).
Program funkcjonowania Środowiskowego Centrum Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i Młodzieży Kraków Południe łączyć, więc będzie trzy podstawowe funkcje - profilaktykę i edukację, leczenie/poradnictwo i oparcie społeczne oraz koordynację międzysektorową.
Kluczowe jest zarządzanie procesem zdrowienia z uwzględnieniem roli specjalistów z różnych sektorów oraz wykorzystanie zasobów społeczności lokalnej. Stałym elementem zarządzania procesem zdrowienia jest jego monitorowanie. Będzie ono zapewnione od pojawienia się pierwszego kryzysu psychicznego do ponownego wejścia w role społeczne dziecka czy młodego człowieka i rodziców. Zachowanie ciągłości terapeutycznej realizowane będzie poprzez indywidualne plany zdrowienia w ramach współpracy międzysektorowej.
Otwarcie Środowiskowego Centrum Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i Młodzieży Kraków-Południe jest efektem konsekwentnych działań Szpitala Klinicznego dr. J. Babińskiego w Krakowie, który już z początkiem 2019 roku, gdy m.in. media nagłośniły katastrofalną sytuację w psychiatrii dziecięcej i młodzieżowej, postanowił odpowiedzieć na potrzeby w zakresie pomocy medycznej, terapeutycznej i psychologicznej dla dzieci i młodzieży.
W kwietniu 2019 roku Szpital zorganizował seminarium dotyczące wyzwań i potrzeb oraz możliwości współpracy, a także zgłosił do NFZ gotowość utworzenia poradni zdrowia psychicznego, a następnie dziennego oddziału psychiatrycznego dla małych i młodych pacjentów składając wniosek o ich finansowanie. Po pozytywnej odpowiedzi Funduszu, w czerwcu 2019 roku rozpoczęła działalność Poradnia Zdrowia Psychicznego, a w listopadzie tegoż roku uruchomiony został Dzienny Oddział Psychiatryczny.
Jednocześnie Szpital przygotował wnioski o uruchomienie trzech poradni psychologicznych dla dzieci i młodzieży. W kwietniu 2020 roku, pomimo pandemii rozpoczęły działalność one swoją działalność obejmując odpowiednio potrzebujących diagnozy i wsparcia młodych ludzi z Podgórza, Krowodrzy oraz ze Skawiny.
Obecny nowatorski i innowacyjny model funkcjonowania Środowiskowego centrum wpisuje się w ramy reformy opieki psychiatrycznej dla dzieci i młodzieży, stanowiąc jego ważne ogniwo, które ma zapewnić wielostronne wsparcie młodym ludziom z zaburzeniami wielu dorastania, a także tym, którzy powinni stanowić dla nich bezpośrednie wprawdzie - rodziców, opiekunów, nauczycieli.
Centrum działać będzie wprawdzie na niewielkim terenie tylko trzech krakowskich „nowych” dzielnic, ale za to oferować wielostronna pomoc, wsparcie i profilaktykę, wykorzystując nie tylko własne zasoby Szpitala, ale także wsparcie, jakie może okazać szkoła czy też jednostki pomocy społecznej, a wiec w sposób wielostronny i kompleksowy. Środowiskowe Centrum nie będzie dysponowało łóżkami szpitalnymi, a jedynie hostelem, do którego może trafić dziecko lub młody człowiek, dla którego ze względów terapeutycznych pobyt w domu jest czasowo niewskazany albo nie odnajduje tam wsparcia w swoim kryzysie.
