Celem raportu opracowanego dla Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego w Krakowie jest ocena klimatu inwestycyjnego w Małopolsce.
W ramach badań przedstawione i ocenione zostały elementy składowe klimatu inwestycyjnego (tzw. mikroklimaty) oraz działania jednostek samorządu terytorialnego ukierunkowane na podnoszenie atrakcyjności inwestycyjnej Małopolski oraz poprawę obsługi inwestorów. Badania oparte są zarówno na danych statystycznych i innych publicznie dostępnych źródłach informacji, jak i na informacjach uzyskanych w trakcie wywiadów
i ankiet, których respondentami byli zarządzający małopolskimi gminami, inwestujące w tych
gminach firmy zagraniczne i krajowe oraz instytucje otoczenia biznesu.
Dodatkowym celem badań jest pokazanie tendencji zmian klimatu inwestycyjnego
w Małopolsce oraz kształtowania się pozycji Krakowa wśród największych polskich miast
w odniesieniu do sytuacji stwierdzonej w poprzedniej edycji badania z 2006 roku. Ponadto wskazano najważniejsze branże szybkiego wzrostu dla Małopolski. W ocenie klimatu inwestycyjnego zostały uwzględnione wyniki realizowanego równolegle przez zespół komplementarnego projektu, który dotyczy wielkości i struktury napływu inwestycji zagranicznych do Małopolski, w tym m.in. znaczenia działalności specjalnych stref ekonomicznych i stref aktywności gospodarczej. Każde miejsce w przestrzeni posiada cechy, które mogą przyciągać lub zniechęcać inwestorów do rozpoczęcia tam działalności. W tym samym miejscu występują zwykle zarówno cechy przyciągające, zwane czynnikami atrakcyjności, jak i cechy obniżające atrakcyjność, czyli bariery atrakcyjności inwestycyjnej.
Pojęciem, które często towarzyszy rozważaniom o atrakcyjności inwestycyjnej, jest klimat inwestycyjny. Pojęcia te często używane są jako synonimy, co nie jest do końca prawidłowe. Na atrakcyjność inwestycyjną składa się bowiem szereg czynników obiektywnych
i subiektywnych, będących cechami miejsca (na przykład dostępność komunikacyjna, jakość kapitału ludzkiego, firmy otoczenia biznesu, zasoby i koszty pracy itd.). Klimat inwestycyjny różni się tym, że obejmuje także wsparcie instytucjonalne oraz czynniki o charakterze makroekonomicznym (na przykład globalne kryzysy). Rozróżnienie tych pojęć ma sens, gdyż można wyobrazić sobie słaby klimat inwestycyjny przy wysokiej atrakcyjności inwestycyjnej określonego obszaru.
Klimat inwestycyjny jest tu rozumiany jako zespół czynników wewnętrznych i zewnętrznych w stosunku do regionu, mogących oddziaływać na decyzje inwestycyjne. Pojęcie to bywa używane zamiennie z terminem atrakcyjność inwestycyjna. Mimo, że są to określenia bliskoznaczne, to atrakcyjność może nie obejmować szeregu działań o charakterze wsparcia instytucjonalnego, a także wpływu globalnych czynników makroekonomicznych (np. kryzysu) na decyzje inwestycyjne. Istnieje też węższe, promowane przez Bank Światowy, rozumienie klimatu inwestycyjnego, ujmowanego jako ogół uwarunkowań politycznych
i instytucjonalnych, obecnych i spodziewanych, które oddziałują na efekty i ryzyko działań inwestycyjnych. Na potrzeby opracowania przyjęto szerszą definicję, łączącą atrakcyjność inwestycyjną ze wsparciem i otoczeniem instytucjonalnym, analizowanym jako jeden z mikroklimatów. Na klimat inwestycyjny składa się szereg cech, tworzących mikroklimaty:
- kapitału ludzkiego i rynku pracy,
- dostępności transportowej,
- wyposażenia infrastrukturalnego,
- potencjału rynkowego,
- przedsiębiorczości,
- obecności firm zagranicznych,
- poziomu rozwoju firm otoczenia biznesu,
- atrakcyjności rezydencjonalnej,
- oferty inwestycyjnej i aktywności proinwestycyjnej gmin.
Z perspektywy polityki proinwestycyjnej, nastawionej na przyciąganie inwestycji, ważne jest, aby wykorzystać i wzmacniać istniejące czynniki atrakcyjności oraz ograniczać istniejące bariery. Wszystko to odbywa się w warunkach konkurencji z innymi miejscami o przyciągnięcie i zatrzymanie inwestorów. Warto zwrócić uwagę, że w czasach europejskiej stagnacji gospodarczej oraz przy wysokim ryzyku i niepewności inwestycyjnej związanej z perturbacjami wynikającymi z kryzysu finansowego i gospodarczego, nawet ważniejsze mogą być działania ukierunkowane na zatrzymanie inwestorów niż pozyskiwanie nowych. Należy zauważyć, że zarówno czynniki atrakcyjności, jak i bariery są znacznie zróżnicowane w zależności od branży potencjalnej inwestycji, skali inwestycji oraz od kraju pochodzenia inwestora.