Logo Województwa Małopolskiego

Ignacy Łukasiewicz urodził się 8 marca 1822 r. w Zadusznikach pod Mielcem w zubożałej rodzinie szlacheckiej o patriotycznych tradycjach. Po śmierci ojca – uczestnika powstania kościuszkowskiego – porzucił naukę w gimnazjum w Rzeszowie i podjął pracę w aptece w Łańcucie jako praktykant. Następnie pracował jako pomocnik aptekarski w Rzeszowie, dokształcając się w tym zawodzie.

W latach 1850-1852 studiował na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, przy którym funkcjonowało studium farmaceutyczne, a także w Wiedniu, gdzie uzyskał tytuł magistra farmacji. 

Po studiach wrócił do Lwowa. Podjął pracę w aptece i razem z Janem Zehem prowadził badania nad ropą naftową. Po oczyszczeniu tego płynu uzyskał naftę świetlną. Pierwsza skonstruowana przez niego lampa naftowa rozświetliła wystawę apteki. W praktyce oświetlenie naftowe zastosowano po raz pierwszy podczas operacji w szpitalu we Lwowie.

Na początku 1854 r. Ignacy Łukasiewicz przeniósł się do Gorlic, aby być bliżej terenów roponośnych. Wspólnie z Tytusem Trzecieskim i Karolem Klobassą-Zrenckim w Bóbrce koło Krosna założył pierwszą na świecie spółkę naftową, a dwa lata później pierwszą na ziemiach polskich kopalnię ropy naftowej w Ulaszowicach. Na terenie kopalni Bóbrka doskonalił technikę wiercenia otworów wydobywczych, wprowadził do użytku wiertnicę ręczną, a później maszyny parowe do napędu wiertnic.

„Na zapoczątkowanym przez Łukasiewicza procesie destylacji ropy naftowej bazuje współcześnie wiele gałęzi przemysłu chemicznego, kosmetycznego i nowoczesnych technologii. Także dzisiaj jest patronem przemysłu naftowo-gazowniczego i rafineryjnego w Polsce, a Jego dziedzictwo powinno być mocno i stale rozwijane oraz propagowane w Europie i na świecie” – czytamy w sejmowej uchwale dotyczącej ustanowienia patronów roku 2022.

Działalność niepodległościowa i filantropijna

Ignacy Łukasiewicz angażował się w działalność niepodległościową i konspiracyjną, za którą był aresztowany i więziony. Wspierał także finansowo ruchy narodowo-wyzwoleńcze. Jako filantrop propagował zakładanie sądów, budował szkoły, kościoły, drogi i mosty.

Utworzył Towarzystwo Zaliczkowe w Krośnie. Organizował kasy zapomogowe, które jako pierwsze takie instytucje w Europie zabezpieczały robotników na wypadek choroby czy inwalidztwa. W kopalni Bóbrka założył „kasę bracką” – nowoczesny system ubezpieczeń społecznych robotników. 

Dbał również o rozwój oświaty i kultury oraz edukację pracowników przemysłu naftowego. Za działalność charytatywną papież Pius IX nadał mu tytuł szambelana papieskiego i odznaczył Orderem Świętego Grzegorza Wielkiego. Ignacy Łukasiewicz był również posłem na sejm galicyjski IV kadencji w latach 1877-1882.

Zmarł w Chorkówce 7 stycznia 1882 r. w wyniku ciężkiego zapalenia płuc. Został pochowany na cmentarzu parafialnym w Zręcinie. 

Źródło: gov.pl

• Quiz wiedzy „Co Ty wiesz o Regionie” – konkurs dedykowany I. Łukasiewiczowi

W tym roku, w związku z jubileuszem 140–lecia śmierci oraz 200–lecia urodzin Ignacego Łukasiewicza, pioniera przemysłu naftowego oraz działacza niepodległościowego, quiz dedykowany był tej postaci.  Do udziału w konkursie zaproszono drużyny szkolne. 

Konkurs trwał do 15 kwietnia 2022 r.

• Wydarzenie: Festiwal Zawodów
  Organizator: Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, Departament Edukacji

Festiwal Zawodów to wydarzenie będące zwieńczeniem działań prowadzonych w zakresie doradztwa zawodowego dla uczniów szkół podstawowych w całym województwie małopolskim. Przedsięwzięcie to jest organizowane od 2013 r. we współpracy ze szkołami, a także przedsiębiorcami. Formuła festiwalu ma charakter branżowy i polega na prezentacji zawodów, w których kształcą szkoły zawodowe oraz szkoły wyższe.
W 2022 r. wśród tematów przewodnich wydarzenia była postać Ignacego Łukasiewicza, jego osiągnięcia, promocja szkół zawodowych, w tym również szkół noszących imię wielkiego wynalazcy.

Data wydarzenia: 26-27.04.2022

Szczegóły: www.zawodowa.malopolska.pl

• Wydarzenie: Wystawa
  Organizator: Instytut Dialogu Międzykulturowego im. Jana Pawła II w Krakowie

Połączenie wydarzeń związanych z Rokiem Łukasiewicza z 20. rocznicą ostatniej pielgrzymki Ojca Świętego Jana Pawła II do Polski. W ramach działania zorganizowana zostanie wystawa na krakowskich Plantach (27.04.-22.10.2022) oraz w Sejmie RP (04.2022). Ekspozycja poświęcona będzie spotkaniom Jana Pawła II z różnymi środowiskami, grupami zawodowymi, etnicznymi i religijnymi.

Szczegóły: www.idmjp2.pl

• Wydarzenie: Działania promujące postać i dorobek Ignacego Łukasiewicza
  Organizator: Centrum Sztuki Mościce

W ramach działań promujących postać i dorobek Ignacego Łukasiewicza instytucja planuje zorganizować m.in. wystawę plenerową, konkurs plastyczny dla przedszkoli oraz warsztaty edukacyjno-plastyczne dla dzieci z klas 1-4 (m.in. zajęcia z konstruowania lampy naftowej oraz prelekcje na temat Łukasiewicza).

Szczegóły: www.csm.tarnow.pl

• Wydarzenie: Rozpoczęcie letniego sezonu turystycznego w Gorlicach połączone z Dniami Miasta Gorlice i Festiwalem Światła
  Organizator: Urząd Miejski w Gorlicach we współpracy z Województwem Małopolskim

Wydarzenie plenerowe łączące w sobie widowisko multimedialne, pokazy, prezentacje dot. dziedzictwa Łukasiewicza, jego wynalazków, pracy. Wydarzenie pozwoli również przybliżyć mieszkańcom Małopolski postać Łukasiewicza  jako filantropa i społecznika. Szereg aktywności połączonych zostanie z otwarciem sezonu turystycznego w Małopolsce i promocją atrakcji regionu, również jeżeli chodzi o miejsca związane z Łukasiewiczem. Event zorganizowany zostanie na początku maja, w Gorlicach, również we współpracy z organizacjami lokalnymi.

Data wydarzenia: 29.04-3.05.2022

Więcej na ten temat przeczytasz tutaj.

• Wydarzenie: Małopolski Festiwal Smaku. NATURALNIE!
  Organizator: Małopolska

Małopolski Festiwal Smaku to sztandarowy projekt województwa dot. promocji produktów lokalnych. Jest to najstarsza polska impreza promująca unikatowe dziedzictwo kulinarne regionu. Pierwsza edycja Festiwalu odbyła się w 2005 roku w Zakopanem, Tarnowie i Krakowie. Dziś kiermasze produktów lokalnych i towarzyszące im konkursy dla producentów regionalnych specjałów organizowane są każdego lata w wielu miejscowościach Małopolski. Jedna z edycji 2022, odbędzie się w Gorlicach – mieście związanym z Ignacym Łukasiewiczem.

Data wydarzenia: 7.08.2022

Szczegóły: www.malopolska.pl

• Wydarzenie: Plener malarski pn. „Ignacy Łukasiewicz – ślady wielkiej naftowej cywilizacji”
  Organizator: Muzeum - Dwory Karwacjanów i Gładyszów w Gorlicach

Plener malarski adresowany do studentów wyższych uczelni artystycznych, którego celem jest twórcza interpretacja tematu związanego z działalnością Ignacego Łukasiewicza. Efektem finalnym będzie cykl wystaw malarskich, graficznych, rysunkowych oraz katalog poplenerowy. Partnerami wydarzenia będą uczelnie macierzyste studentów biorących udział
w plenerze m.in.: ASP Kraków, ASP Gdańsk, ASP Wrocław, PWZS N. Sącz, Uniwersytet Rzeszowski.

Szczegóły: www.muzeum.gorlice.pl

• Wydarzenie: Warsztaty i zajęcia edukacyjne pn. „Jak oświetlali wiejskie chałupy nasi dziadkowie. Ignacy Łukasiewicz – wynalazca lampy naftowej”
  Organizator: Muzeum - Dwory Karwacjanów i Gładyszów w Gorlicach

Podczas warsztatów jego uczestnicy poznają tajniki destylacji ropy naftowej i historii przemysłu naftowego na ziemiach polskich.

Szczegóły: www.muzeum.gorlice.pl

• Wydarzenie: Mobilna wystawa fotograficzna pt. „Historia galicyjskiego przemysłu naftowego”
  Organizator: Muzeum - Dwory Karwacjanów i Gładyszów w Gorlicach

Prezentacja najważniejszych informacji dot. galicyjskiego przemysłu naftowego w tym wątków poświęconych Ignacemu Łukasiewiczowi. Wystawa będzie mobilna i odwiedzi inne małopolskie instytucje kultury.

Szczegóły: www.muzeum.gorlice.pl

• Wydarzenie: Moje nase moje – otwarcie sezonu w skansenie.
  Organizator: Muzeum – Orawski Park Etnograficzny w Zubrzycy Górnej

Data wydarzenia: 30 kwietnia - 1 maja 2022
Z okazji majówki w skansenie odbędzie się wiele aktywności celebrujących życie na wsi, w zgodzie z naturą. Ci, którzy odwiedzą Zubrzycę, będą mogli wziąć udział w szeregu pokazów, prezentacji i wystaw. Wśród propozycji znajdą się również zajęcia edukacyjne poświęcone Ignacemu Łukasiewiczowi, jego wynalazkom i ich wpływowi na życie codzienne. Na warsztaty zapraszamy 1 maja 2022.

30 kwietnia 2022 (sobota)
13.00-14.30 sianie owsa, lnu, kapusty, kwaków, grochu, bobu, sadzenie ziemniaków

1 maja 2022 (niedziela)
11.00 stawianie moja przy chałupie Dziubka
11.30 stawianie dziada przy chałupie Kotta
12.00-15.00 pokazy - dawna wieś - wokół zabudowań dworskich, twórcy ludowi i jadło orawskie przy Czarnej Karczmie
14.00-15.30 otwarcie wystawy Andrzeja Dziubka „Sacrum” i projekcja filmu „Z ciemności do światła” Dawida Pulita w plebanii z Podwilka
15.30 zajęcia edukacyjne - wynalazki Łukasiewicza w życiu codziennym - w szkole z Lipnicy Wielkiej - w ramach obchodów Roku Ignacego Łukasiewicza
17.00-18.00 majówka i pieśni maryjne przy dzwonnicy loretańskiej z Zubrzycy Górnej Zimnej Dziury

W trakcie obu dni będzie też możliwość zapoznania się z wystawą „Dwory Małopolski” w budynkach plebańskich z Orawki opowiadającą o tych, nieco już zapomnianych, a kiedyś przecież tak charakterystycznych dla krajobrazu wsi obiektach. Oczywiście możliwe jest też zwiedzanie muzeum, jednak ze względu na ilość wydarzeń towarzyszących muzeum zachęca do samodzielnego spaceru z pomocą audioprzewodnika – aplikacji mobilnej do pobrania na smartfony.

Bilety wstępu na teren muzeum: bilet normalny - 20 zł, ulgowy - 12 zł.

W organizację i promocję postaci geniusza włączają się również inne organizacje, stowarzyszenia oraz szkoły imienia Ignacego Łukasiewicza. Aktywności związane z wynalazcą i przedsiębiorcą zorganizują w 2022 r. m.in.:

• Zespół Szkół nr 1 im. Ignacego Łukasiewicza w Gorlicach: www.lukasiewicz.gorlice.pl
• Szkoła Podstawowa w Kobylance im. Ignacego Łukasiewicza: www.spkobylanka.pl
• Szkoła Podstawowa w Krygu: www.spkryg.szkolnastrona.pl
• Gorlickie BIKE: www.gorlicebike.pl
• Stowarzyszenie Maraton: www.weekendnaftowy.pl
• LOK Gorlice: www.lok.org.pl
• Miejska Biblioteka Publiczna w Gorlicach: www.mbpgorlice.info
• Miejskie Przedszkole nr 4 im. Ignacego Łukasiewicza: www.przedszkole4.mzs1.gorlice.pl
• ZHP: www.gorlice.zhp.pl

• Projekt Wielcy z Małopolski
  Organizator: Małopolskie Centrum Nauki Cogiteon w Krakowie

Prezentacja i promocja treści popularnonaukowych związanych z postacią Ignacego Łukasiewicza.

– Prezentacja dotycząca Łukasiewicza na stronie www.wielcyzmalopolski.pl w formie graficznej i tekstów popularnonaukowych oraz realizacja materiałów edukacyjnych i promocyjnych.
– Doświadczenia naukowe i pokazy włączone w program Naukowiej promujące dokonania wynalazcy, przybliżające tematy związane z Łukasiewiczem.
– Film poświęcony pracy Łukasiewicza (pierwsza lampa naftowa w Gorlicach) oraz wydobyciu ropy naftowej w Małopolsce, w ramach cyklu „Naukowiej w podróży” (kanał YouTube).

Więcej na: www.wielcyzmalopolski.pl

Małopolskie skanseny staną się w 2022 r. przestrzenią organizacji nieszablonowych projektów i wydarzeń poświęconych postaci Łukasiewicza i związanej z nim tematyki przemysłu naftowego.

• Organizator: Muzeum – Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie i Zamek Lipowiec

– Wystawa czasowa ,,Ignacy Łukasiewicz – polski farmaceuta i wynalazca”. Wystawa opracowana przez Fundację Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego im. Ignacego Łukasiewicza w Bóbrce, przybliża nam życie i działalność Ignacego Łukasiewicza. Zobaczymy tutaj oryginalne lampy naftowe, które nadają wystawie niepowtarzalny nastrój. Prezentację obejrzymy w dworze z Drogini. Wystawę można obejrzeć do 29 maja. 

– Zajęcia warsztatowe ,,Kim był Ignacy Łukasiewicz’’.

Więcej na: www.mnpe.pl

• Organizator: Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu – oddział Sądecki Park Etnograficzny

– Wydarzenie towarzyszące zakończeniu sezonu turystycznego w skansenie (2.10.2022), podczas którego odbędzie się m.in.  prezentacja destylarni przez członków Studenckiego Koła Naukowego AGH oraz pokaz wytopu dziegciu w wykonaniu dziegciarza z Bielanki, a także zwiedzanie wystawy poświęconej maziarstwu.

Więcej na: www.muzeum.sacz.pl

• Organizator: Muzeum – Orawski Park Etnograficzny w Zubrzycy Górnej

–  Zajęcia dla dzieci i młodzieży szkolnej oraz dla rodzin z dziećmi pn. „Wynalazki Łukasiewicza i ich wykorzystanie w życiu codziennym wsi orawskiej”. Warsztaty organizowane będą w trakcie roku szkolnego i jako wydarzenie towarzyszące plenerowym wydarzeniom w skansenie: Święta Borówki (ostatnia niedziela lipca), start sezonu turystycznego w Muzeum (początek maja) oraz otwarcia wystawy we współpracy z  Muzeum - Dwory Karwacjanów i Gładyszów w Gorlicach (15 czerwca).
– Konkursy poświęcone życiu, pracy społecznej i wynalazkom Ignacego Łukasiewicza (w ramach Święta Borówki – ostatnia niedziela lipca).
– Warsztaty edukacyjne (pokazy) organizowane przez Małopolskie Centrum Nauki Cogiteon na terenie Muzeum w ramach Święta Borówki.
– Koncert zespołu Ruty Uwite i Julii Doszny – łemkowskie pieśni (zespół z maziarskiej wsi Łosie) – na 200. lecie urodzin Ignacego Łukasiewicza podczas Święta Borówki, który zostanie zorganizowany we współpracy z Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów w Gorlicach.