W debacie pt. Konkurencyjna gospodarka turystyczna – nowe uwarunkowania prawne i ekonomiczne uczestniczyli: Paweł Niewiadomski – Prezes Polskiej Izby Turystki, członek zarządu ECTAA, Beata Stachura, Zastępca Dyrektora Departamentu Turystyki Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego, Łukasz Barłowski - Wiceprezes Krakowskiej Izby Turystyki, Artur Travel, Jarosław Figiel - exploruj.pl, podróżnik. Panel prowadził Piotr Laskowski – prezes Polskiej Izby Turystyki Oddział Małopolska.
Zmiany prawne dla branży turystycznej
Eksperci zwracali uwagę na zmieniające się warunki świadczenia usług turystycznych zarówno na krajowym jak i międzynarodowym rynku turystycznym, w tym zmiany oczekiwań konsumentów usług turystycznych. Podkreślano także dynamicznie zmieniające się otoczenie prawne, powodujące konieczność wprowadzenia zmian w regulacjach dotyczących turystyki.
Niedługo światło dzienne ujrzy znowelizowana dyrektywa 2015/2302 w sprawie imprez turystycznych i powiązanych usług turystycznych, która następnie zostanie implementowana do polskiego prawa.
Jedna z proponowanych przez Komisję Europejską zmian dotyczy ograniczenia pobierania przez organizatorów turystyki zaliczek na poczet przyszłych imprez turystycznych , co ma wpłynąć na zwiększenie ochrony klientów biur podróży i minimalizować skutki niewypłacalności przedsiębiorców turystycznych.
Kolejną planowaną zmianą jest rozszerzenie dotychczasowej definicji tak zwanych nadzwyczajnych i nieuniknionych okoliczności (NNO), takich jak na przykład klęski żywiołowe czy wybuch wojny. Obecnie turysta może bezkosztowo odstąpić od umowy, jeśli NNO występują i mają znaczący wpływ na realizację imprezy w miejscu docelowym. Nowa propozycja obejmuje również NNO w miejscu zamieszkania klienta, a także w miejscu rozpoczęcia podróży, co oznacza, że klient będzie mógł odstąpić do umowy w przypadku wystąpienia w miejscu jego zamieszkania np. powodzi, a organizator będzie musiał mu zwrócić wpłacone pieniądze w całości.
W nowej wersji dyrektywy proponowany jest także zapis nakładający obowiązek zwrotu wpłat na wypadek niedojścia do skutku imprezy także na dostawców poszczególnych usług turystycznych.
Równolegle trwają prace nad zmianami legislacyjnymi dla branży turystycznej w Polsce, które są częściowo realizacją przedstawionych przez Polską Izbę Turystyki 10 postulatów zmian dla poprawy turystyki.
Aby ułatwić przedsiębiorcom pozyskiwanie zabezpieczenia finansowego nowe przepisy ustawy o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych wprowadzą możliwości posiadania przez biuro podróży kilku gwarancji ubezpieczeniowych lub bankowych, których łączna wartość będzie nie mniejsza niż wymagana minimalna suma gwarancyjna. Przepisy będą również wymagać precyzyjnego informowania podróżnych o wszystkich zawartych umowach gwarancji oraz zasadach dochodzenia roszczeń.
Zaproponowano także rozszerzenie ustawowego katalogu zadań Turystycznego Funduszu Pomocowego (TFP) o możliwość udzielania wsparcia organizatorom turystyki w postaci częściowego poręczenia na wypadek wymogu złożenia kaucji bądź depozytu jako zabezpieczenia gwarancji. W toku zawierania przez przedsiębiorców turystycznych wymaganych przepisami prawa umów o gwarancje ubezpieczeniową lub bankową podmioty oferujące tego typu produkty finansowe niekiedy wymagają przedłożenia zabezpieczenia swoich potencjalnych wierzytelności np. w formie kaucji lub depozytu. Konieczność złożenia takich zabezpieczeń może stanowić znaczące obciążenie dla płynności przedsiębiorcy turystycznego, a przy braku takich środków stanowić ograniczenie dla rozwoju działalności. Aby ułatwić pozyskiwanie gwarancji przedsiębiorcy uzyskają wsparcie ze środków TFP poprzez udzielanie częściowych poręczeń. Rozwiązanie to pozwoli na poprawę płynności i zdolności rozwoju organizatorów turystyki.
Kontrola szarej strefy
Departament Turystyki Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego od początku 2025 roku prowadzi 18 postępowań kontrolnych przedsiębiorców turystycznych w związku z podejrzeniem prowadzenia działalności bez wpisu do rejestru organizatorów turystyki.
Kontrolowane podmioty często są nieświadome obowiązujących regulacji prawnych dotyczących oferowania, sprzedaży i realizacji imprez turystycznych. Jeszcze mniej świadomi są klienci, którzy kupując imprezę turystyczną nie zwracają uwagi, czy biuro podróży działa zgodnie z przepisami prawa. Dlatego eksperci podkreślali konieczność edukacji w tym zakresie, np. poprzez przeprowadzenie kampanii informacyjnych skierowanych do klientów biur podróży. Departament Turystyki Urzędu Marszałkowskiego przygotował informacje dla klientów biur podróży, o czym należy pamiętać kupując imprezę turystyczną.
Eksperci podkreślali także potrzebę wzmocnienia upoważnienia marszałka województwa do prowadzenia kontroli podmiotów niezgłoszonych do rejestru organizatorów turystyki w celu ograniczania szarej strefy w turystyce.
Potrzeby branży turystycznej w Krakowie
Ponad 8% PKB Krakowa generuje turystyka. Tym samym tworząc około 40 tysięcy miejsc pracy. I choć branża turystyczna w Krakowie rozwija się i tworzy polską markę turystyki na świecie, wciąż mierzy się z wieloma wyzwaniami.
Jednym z problemów jest wciąż logistyka turystyczna, czyli przystanki i parkingi dla autobusów. Brakuje miejsca w niedalekim sąsiedztwie starego miasta lub innych turystycznych miejscach na mapie miasta.
Bardzo istotnym tematem z perspektywy Krakowa, jako historycznego miasta , jest ochrona dziedzictwa i wiarygodne przekazywanie informacji na ten temat. Tutaj niezwykle ważną kwestia jest wprowadzenie dodatkowych regulacji, dla osób oprowadzających turystów po mieście, zwłaszcza na terenie wyznaczonego parku kulturowego.
Tematem głośnym i żyjącym publicznie jest również kwestia najmu krótkoterminowego. W Krakowie mamy do czynienia z rozwijającą się bazą apartamentów, pokoi, mieszkań funkcjonujących w takim trybie. W mieście jest przestrzeń zarówno dla oferty hotelarskiej jak i tej, udostępnianej z najmu krótkoterminowego.
Przedstawiciele branży turystycznej rozmawiają również o sposobie na wyróżnienie się na mapie usług turystycznych poprzez wprowadzenie społecznej certyfikacji, dodatkowo podkreślającej jakość świadczonych usług, w tym dbałość przedsiębiorcy o prowadzenie działalności zgodnie z przepisami prawa i z poszanowanie zrównoważonego rozwoju turystyki. W dobie Internetu, gdy wybór hotelu, restauracji czy innych usług turystycznych często uzależniony jest od opinii użytkowników w Internecie, to mogłoby pomóc w bliższym poznaniu oferty i przedsiębiorcy z którego usług korzystamy. Certyfikacja pozwoliłaby m.in. na prezentowanie klientom informacji dotyczących zasad prowadzenie działalności, jakości świadczonych usług, wprowadzonych norm i certyfikatów zrównoważonego zarządzania w tym bezpieczeństwa gości i turystów przebywających w obiekcie.
