Malowidło Rembrandta Lekcja anatomii doktora Tulpa przedstawia sekcję zwłok przeprowadzaną przez tytułowego doktora Tulpa (na życzenie którego powstał) w obecności świadków. Powszechnie uznany za arcydzieło, obraz zainspirował wielu artystów: malarzy, pisarzy, performerów, reżyserów.
Odwołując się do słynnego malowidła i ożywiając uwiecznioną na nim scenę, artyści odnosili się równocześnie do tradycji teatrów anatomicznych, które cieszyły się ogromną popularnością w Europie doby renesansu. Dramatyczność procesów rozgrywających się w teatrze anatomicznym ma wiele oblicz. Wywodzi się nie tylko z faktu zaistnienia prymarnej sytuacji teatralnej: relacji aktor-widz, działanie i odbiór tego działania. W przestrzeni teatru anatomicznego mają miejsce różnorodne konfrontacje: żywi spotykają się z umarłymi, wiedza – z ignorancją, mieszczańskie cnoty – z przestępczością, prawo – z indywidualnością. Dodatkowo, sprawę komplikuje sam status „aktora” w widowisku sekcji; prowadzący operację (i jego pomocnicy) jest zarazem aktorem i reżyserem, albo też raczej – wedle dzisiejszej terminologii – performerem (performer nie odtwarza roli, lecz przedstawia samego siebie w bezpośrednim związku z sytuacją i skupia się na samej dynamice działania, a nie jego znaczeniu).
Rolę aktora pełnią jednak do pewnego stopnia także zwłoki (zarazem jednak są „miejscem akcji” i „rekwizytem”). Jeżeli przyjrzymy się sekcji przez pryzmat szeroko rozumianego performansu, odsłoni się przed nami szeroki obszar zagadnień związanych z funkcją, jakie pełni ludzkie ciało – żywe i martwe – w procesie konstruowania sensów.
Podczas trwania sześciotygodniowego cyklu Teatr anatomiczny happening Kantora poddany zostanie gruntownej analizie w trakcie wykładów, seminariów i warsztatów performatywnych, w ramach których umieszczony zostanie w szerokim kontekście: historycznym (historia idei theatrum anatomicum), współczesnym mu (literackie i teatralne interpretacje motywu) oraz aktualnym (dokonania artystów, którzy w różny sposób wchodzą w dialog z Kantorem: twórców z obszaru sztuk wizualnych, takich jak Katarzyna Kozyra, Zbigniew Libera, Grzegorz Klaman, oraz reżyserów teatralnych i performerów: Christopha Schlingensiefa, Wojtka Ziemilskiego, Barbary Wysockiej, Krystiana Lupy, Krzysztofa Warlikowskiego).
Szczegóły na stronie Cricoteki - instytucji kultury Województwa Małopolskiego.
Program wydarzeń Teatr anatomiczny
Re: lekcja anatomii. Performans, dokumentacja, powtórzenie - seminarium Joanny Jopek
12.12.2014, 17:00 (Uwaga zmiana godziny!)
Spotkanie seminaryjne zogniskowane wokół analizy materiałów wizualnych: reprodukcji rycin przedstawiających teatry anatomiczne i lekcje anatomii, reprodukcji obrazu Lekcja anatomii doktora Tulpa Rembrandta oraz dokumentacji Lekcji anatomii wedle Rembrandta Tadeusza Kantora. Tematom powrotu, powtórzenia i przesunięcia znaczeń w reprezentacjach „lekcji anatomii” towarzyszyć będą rozpoznania teoretyczek performatywności – Peggy Phelan i Rebecki Schneider – które podejmowały kwestię efemeryczności performansu oraz jego możliwej dokumentacji
i reprodukcji.
Warsztaty performatywne - prowadzenie Wojtek Ziemilski
13.12.2014, (11:00-14:00 oraz 15:00-19:00)
Artysta wideo, performer i reżyser Wojtek Ziemilski poprowadzi warsztaty performatywne, dla których punktem wyjścia będzie idea theatrum anatomicum oraz happening Lekcja anatomii wedle Rembrandta Tadeusza Kantora. Konieczne wcześniejsze mailowe zgłoszenie chęci udziału w warsztatach.
Lekcja anatomii (nie tylko) doktora Tulpa w poezji i dramacie XX wieku wykład Mateusza Antoniuka
18.12.2014, 19:00
Przedmiotem uwagi staną się nawiązania do słynnego obrazu Rembrandta w polskiej poezji oraz dramacie, głównie po roku 1945 (Grochowiak, Białoszewski, Rymkiewicz). W tle pojawią się także inne literackie przejawy fascynacji cielesnością martwą, zdegradowaną, poddaną zabiegom medycznym i laboratoryjnym.
