Dawny kościół Jezuitów we Lwowie pw. św Piotra i Pawła przez ponad 60 lat pozostawał prawie zupełnie niedostępny, służył jako magazyn zbiorów Ossolineum. Od II wojny światowej nie prowadzono w nim żadnych prac remontowo konserwatorskich przez co stan jego zachowania jest bardzo zły, a w przypadku polichromii i niektórych elementów wyposażenia katastrofalny.
Zaniechanie natychmiastowych, przemyślanych działań konserwatorskich doprowadzi do zupełnej degradacji obiektu. Od grudnia 2011 roku świątynia służy jako cerkiew greckokatolicka. W 2012, 2013i 2014 roku, dzięki finansowemu wsparciu MKiDN oraz Województwa Małopolskiego, w ramach międzynarodowej współpracy koordynowanej przez konserwatorów dzieł sztuki z krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, interdyscyplinarny zespół złożony z przedstawicieli kilku instytucji i niezależnych specjalistów wykonał inwentaryzację konserwatorską kościoła oraz przeprowadził prace badawczo ratunkowe.
Planowane w ramach niniejszego zadania warsztaty konserwatorskie finansowane ze środków Województwa Małopolskiego będą kontynuacją rozpoczętego w ten sposób, skomplikowanego procesu ratowania lwowskiego kościoła.
Zadanie będzie polegało na wymianie doświadczeń między dwoma środowiskami akademickimi Lwowskiej Akademii Sztuk Pięknych oraz Krakowskiej ASP im. Jana Matejki. Wymiana tych doświadczeń, porównanie dwóch szkół konserwacji zachodniej i wschodniej umożliwi opracowanie właściwych standardów i metod potrzebnych przy ratowaniu polichromii w kościele. Również próby zastosowania nowych nanotechnologii staną się ważnym etapem opracowywania spójnej koncepcji konserwacji polichromii we lwowskiej świątyni.
REALIZACJA PROJEKTU
W terminie 01.08.2014 do 30.09.2013 trwały polsko- ukraińskie warsztaty konserwatorskie” Wspólnie dla ratowania piękna przeszłości”. Była to już trzecia edycja i kontynuacja warsztatów przeprowadzonych we Lwowie.
Warsztaty te odbywały się w kościele pojezuickim pw. śś. Piotra i Pawła we Lwowie obecnie greckokatolicka cerkiew garnizonowa.
Udział wzięli w tym projekcie studenci i absolwenci z Krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych z Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki oraz ich odpowiednicy z Lwowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Nad Realizacją projektu czuwali pedagodzy z ASP w Krakowie: dr Paweł Boliński, dr Dorota Białek- Kostecka, dr Anna Forczek, mgr Marcin Błaszczyk oraz opiekun merytoryczny rzeczoznawca ministerstwa kultury prof. dr Władysław Zalewski i prof. Edward Kosakowski. Ze strony ukraińskiej udział wzięli: prof. Jurij Ostrowski oraz mgr Vasyl Karpiv, mgr Lesya Hanulak.
Prezentacja uczestnikom warsztatów zachodnich technologii konserwatorskich
Warsztaty polegały na serii wykładów i prezentacji badań, metod używanych w konserwacji na zachodzie Europy, szczególnie w tym roku nacisk został położony na nanotechnologie stosowane w konserwacji do utrwalania warstwy malarskiej oraz konsolidacji jej z podłożem. Również uczestnicy warsztatów zapoznawali się z włoskimi metodami odsalania powierzchni polichromii i równoczesnej konsolidacji podłoża. Metody te były zestawiane z doświadczeniem prelegentów z Polski i doświadczeniami ukraińskimi. W wyniku wymiany poglądów zostały przeprowadzone liczne próby i badania na obiekcie (polichromii w kościele pw. śś. Piotra i Pawła we Lwowie). W wyniku tych prób została zaproponowana metoda zabezpieczenia malowidła i zapraw na sklepieniach empory północnej. Oraz opracowana metoda prostowania i podklejania odspojonych i zdeformowanych fragmentów malowidła. Metoda ta została zaakceptowana przez komisję konserwatorską.
Uczestnicy warsztatów pod opieką prowadzących uczyli się stosowania współczesnych metod w konserwacji ratunkowej. Całość prac, jak również stan malowideł, jak w roku ubiegłym, został zinwentaryzowany i przygotowany do dalszych prac.
Możliwość przeprowadzenia szkolenia oraz ćwiczeń w zabytkowym wnętrzu z tak skomplikowaną problematyką konserwatorską okazała się niezwykle cenna i owocna.
W wyniku przeprowadzonych warsztatów zostały kontynuowane zeszłoroczne prace polegające na zabezpieczeniu malowideł w najbardziej zniszczonej części kościoła pojezuickiego. Wymiana doświadczeń dwóch środowisk akademickich i próba ich przekazania uczestnikom warsztatów okazała się bezcenna. Również poznanie nowych technologii, wiedza oraz nowe doświadczenie, jakie zyskali uczestnicy przy ćwiczeniach insitu będą owocowały w przyszłości przy różnego typu pracach konserwatorskich, co w sposób wymierny przyczyni się do podniesienia jakości tych prac w Polsce i na Ukrainie.
W ramach warsztatów dla uczestników organizowane były zajęcia w innych obiektach zabytkowych, ukazujące problematykę ich konserwacji lub stanu zachowania.
Wykłady w terenie oraz poznawanie problemów innych realizacji konserwatorskich we Lwowie
Zapoznawanie się z Ukraińską realizacją w Użgoradzie
Warsztatom towarzyszyły komisje konserwatorskie w kościele pw. śś. Piotra i Pawła we Lwowie a jej organizatorami byli przedstawiciele Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego: dr Jerzy Petrus, Michał Michalski, gospodarz kościoła o Stepan Sus oraz zaproszeni eksperci.
