Przejdź do informacji o dostępności Przejdź do strony głównej Przeskocz do menu Przeskocz za menu Przeskocz do głównej treści Przejdź do mapy strony

Minęło 100 lat od ogłoszenia "czternastu punktów Wilsona"

Współpraca
10 stycznia 2018
fot. Konsulat Generalny USA w Krakowie
8 stycznia 1918 r. miało miejsce historyczne wystąpienie prezydenta USA Thomasa Woodrowa Wilsona w amerykańskim Kongresie, podczas którego przedstawił słynny plan pokojowy składający się z czternastu punktów. Prezydent Wilson zaproponował w nim stworzenie nowego ładu światowego po zakończeniu I wojny światowej, w tym utworzenie niepodległego państwa polskiego. W rocznicowym spotkaniu zorganizowanym przez konsulat USA w Krakowie wziął udział wicemarszałek Wojciech Kozak.

W trzynastym punkcie swojego wystąpienia prezydent Thomas Woodrow Wilson wyraźnie napisał o konieczności utworzenia niepodległego państwa polskiego po zakończeniu I wojny światowej. Dlatego cieszę się, że sto lat po tym ważnym wydarzeniu możemy spotkać się i uczcić zasługi Thomasa Woodrowa Wilsona oraz wielu innych, amerykańskich patriotów, będących wielkimi przyjaciółmi naszego kraju i Małopolski

– powiedział podczas spotkania wicemarszałek Wojciech Kozak. Wydarzeniu towarzyszyło otworzenie w rezydencji konsula generalnego USA w Krakowie Waltera Braunohlera wystawy "From Poland with Love”, opowiadającej poruszającą historię wdzięczności Polaków za pomoc Stanów Zjednoczonych w odzyskaniu niepodległości.

Przypomnijmy, że I wojna światowa rozpoczęła się w 1914 r. od wypowiedzenia wojny Serbii przez Austro-Węgry, co uruchomiło reakcję łańcuchową sojuszy, przez którą kolejne państwa przystępowały do konfliktu. Stany Zjednoczone, zgodnie ze swoją długoletnią doktryną izolacjonizmu na arenie międzynarodowej, przez pierwsze lata wojny pozostawały neutralne. Sytuacja zmieniła się jednak, kiedy w miarę prowadzenia działań wojennych marynarka Cesarstwa Niemieckiego zaczęła atakować coraz więcej neutralnych, amerykańskich statków. W kwietniu 1917 r. Stany Zjednoczone przystąpiły do I wojny światowej po stronie państw Ententy.

Przystąpienie USA do wojny było jednym z decydujących wydarzeń, które przesądziły o jej zakończeniu. Prezydent Wilson chciał nie tylko wygrać wojnę, ale również tak ustalić światowy porządek, by w przyszłości uniknąć kolejnych konfliktów o podobnej skali. Właśnie tego wyrazem był plan pokojowy przedstawiony przed amerykańskim Kongresem 8 stycznia 1918 r., słynne „czternaście punktów”. Wśród postulatów Wilsona znalazły się m.in. propozycje dyplomacji bez tajnych umów, wolności żeglugi i wolności handlu międzynarodowego, redukcji zbrojeń czy utworzenia „Stowarzyszenia Narodów” – późniejszej Ligi Narodów, której zadaniem było utrzymanie pokoju  i współpracy na świecie (Liga Narodów formalnie przestała działać wraz z wybuchem II wojny światowej).

Plan 14 punktów prezydenta Wilsona stał się podstawą kapitulacji Cesarstwa Niemieckiego 11 listopada 1918 r., a także znalazł odbicie w traktacie pokojowym po I wojnie światowej, podpisanym
w Wersalu w 1919 r.

Galeria zdjęć

Autor: Biuro Prasowe UMWM