Przewodnik turystyczny to osoba, która posiada odpowiednie uprawnienia (wydawane przez marszałka województwa, właściwego dla miejsca zamieszkania, potwierdzone legitymacją i identyfikatorem) do udzielania informacji oraz oprowadzania wycieczek i turystów indywidualnych po obiektach, trasach i miejscowościach. Zadanie przewodnika turystycznego to przede wszystkim rzetelne udzielanie turystom informacji o kraju, odwiedzanych miejscowościach, obszarach i obiektach. Ponadto przewodnik powinien odznaczać się określonymi cechami osobistymi, które wraz z posiadaną wiedzą i umiejętnościami pozwolą mu w pełni wykonać powierzone zadanie oraz zainteresować słuchaczy.
Regulacje dotyczące przewodnictwa zawarte są w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997r. o usługach turystycznych (tekst jednolity Dz. U. z 2004r. Nr 223 poz. 2268 z poźn. zm). Wynika z nich również obowiązek kontroli posiadania uprawnień oraz poprawności udzielania informacji.
Każdego roku odżywa w mediach temat kontroli przewodników turystycznych. Kilka lat temu został on wywołany zaniepokojeniem związanym z tzw. „szarą strefą” w przewodnictwie. Mając to na uwadze Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego podjął działania, których celem była informacja o obowiązujących przepisach prawa (m.in. w ulotce informacyjnej). Powołano również zespół kontrolujący, w skład którego weszli przewodnicy turystyczni rekomendowani przez krakowskie stowarzyszenia przewodnickie oraz pracownicy Urzędu Marszałkowskiego, nawiązano również współpracę z Komendą Straży Miejskiej Miasta Krakowa i Komendą Miejską Policji.
Efekt był widoczny w ciągu jednego sezonu turystycznego: w mieście już nie tak łatwo oferować usługi przewodnickie bez uprawnień. Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego otrzymuje wiele pytań od osób indywidualnych i instytucji w sprawie oprowadzania po Krakowie. W przypadku wątpliwości, co do interpretacji przepisów prawa związanych z wykonywaniem zadań przewodnika turystycznego, staramy się odpowiadać wyczerpująco.
Podejmowane przez Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego działania nie pozostawiały również wątpliwości, co do możliwości odbywania spacerów po Krakowie w towarzystwie rodziny czy znajomych przy okazji zwiedzania miasta we własnym gronie. Celem kontroli nie jest karanie zwiedzających za oglądanie i podziwianie Krakowa, lecz zapobieganie wykonywania zadań przewodnika turystycznego przez osoby nie posiadające odpowiednich uprawnień, wprowadzające w błąd turystów, działające niezgodnie z przepisami prawa.
Zadanie zespołu kontrolującego jest trudne, wymagające taktu, delikatności i otwartości na drugiego człowieka. Niełatwo jest bowiem rozróżnić, czy grupa ludzi idących i oglądających miasto to rodzina lub znajomi, który wyszli na spacer, czy zorganizowana wycieczka prowadzona przez przewodnika. Wśród protokołów kontroli z ostatnich lat znajdujących się w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Małopolskiego nie ma żadnego, który dotyczyłby oprowadzania rodziny czy znajomych.
Informacje przekazywane przez Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego do mediów w jednoznaczny sposób wskazują, że można pokazywać Kraków rodzinie i znajomym. Niestety fragmentarycznie przekazywane, doprowadziły do błędnych wniosków sugerujących, że za oprowadzanie cioci grozi mandat, a wszyscy, którzy zwiedzają Kraków są zmuszeni do skorzystania z usług przewodników turystycznych. Nic bardziej mylnego. Zapraszajmy znajomych do Krakowa. Pokazujmy im nasze wspaniałe miasto. Jeżeli chcemy, żeby zrobił to fachowiec, skorzystajmy z usług licencjonowanego przewodnika. To najprostsze podsumowanie toczącej się wokół przewodnictwa w Krakowie dyskusji.
