Coraz więcej firm, instytucji i osób prywatnych podejmuje inicjatywy, by ograniczyć liczbę plastikowych odpadów zaśmiecających środowisko naturalne. Również Województwo Małopolskie nie pozostaje obojętne wobec narastającego problemu wszechobecnych śmieci. Urząd marszałkowski nie czeka aż zacznie obowiązywać zaostrzone prawo unijne i projekt tzw. dyrektywy „plastikowej” (w sprawie ograniczenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko), zatwierdzony w marcu 2019 r. przez Parlament Europejski. Zgodnie z tym projektem od 2021 r. będzie obowiązywać zakaz obrotu 10 produktami plastikowymi jednorazowego użytku, które mają bezpieczne dla środowiska zamienniki (talerzyki, widelce, łyżki, noże, mieszadła, słomki, patyczki kosmetyczne, patyczki do balonów, styropianowe pudełka i kubki).
Nie mamy czasu do stracenia. Tworzywa sztuczne w zależności od rodzaju rozkładają się od 100 do 1000 lat. Do wyprodukowania jednej reklamówki potrzebna jest jedna sekunda, człowiek używa jej przeciętnie 30 minut natomiast czas jej rozłożenia wynosi ponad 400 lat. Będziemy edukować i inspirować mieszkańców Małopolski, ale najpierw chcemy i musimy zacząć od siebie! Dlatego w projekcie EkoMałopolska znajduje się zapis o Zielonych Zamówieniach Publicznych realizowanych przez Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, które będą uwzględniały dodatkowe wymogi związane z ograniczeniem wpływu na środowisko
– mówi wicemarszałek Tomasz Urynowicz.
Co zamiast plastiku?
Jak wiadomo, potrzeba jest matką wynalazku. Są już na rynku dostępne jednorazowe naczynia i sztućce wykonane z materiałów w pełni ekologicznych, np. z otrąb pszennych - „materiału”, który nie jest poddawany procesom chemicznym (otręby pochodzą z młynów i są odpadem, a jednocześnie surowcem na powtórne ich wykorzystanie). Takie talerze czy miski mogą być wykorzystywane do podawania dań zimnych, gorących, tłustych i oleistych, a nawet używane do pieczenia czy podgrzewania w piekarnikach i kuchenkach mikrofalowych. Nadają się do kompostowania, a rozkładają się w 30 dni. Do tego można je jeść.
Można także zakupić ekologiczne woreczki na warzywa i owoce oraz torby na zakupy z organicznej siatki bawełnianej, słomki szklane, metalowe, bambusowe i ze słomy, a także papierowe, drewniane czy bambusowe patyczki higieniczne.
Pisma i dokumenty wyłącznie na papierze z recyklingu
Trudno wyobrazić sobie urząd bez papieru. Jednak można korzystać z papieru w sposób przyjazny środowisku – wystarczy wykorzystać surowiec z recyklingu. Wyłącznie taki papier będzie zamawiany po wejściu w życie projektu EkoMałopolska w UMWM. Ta mała na pierwszy rzut oka zmiana powoduje ogromne korzyści dla środowiska. Do wyprodukowania 1 tony papieru trzeba ściąć 17 drzew czyli ok. 1 ara lasu. Z jednej tony makulatury poddanej recyklingowi otrzymać można 900 kg papieru.
Recykling tony makulatury to także ogromna oszczędność energii (65% oszczędności w stosunku do energii zużywanej w procesie produkcji papieru z włókien pierwotnych) oraz środek redukcji zanieczyszczeń wody (o 35%) i powietrza (o 74%). Recykling odpadów celulozowych pozwala oszczędzić energię, zredukować zanieczyszczenia wód i powietrza oraz ochronić przed wycięciem miliardy drzew. Ponowne wykorzystanie papieru z makulatury przyczynia się do oszczędności ogromnej ilości ropy, wody i miejsc na składowiskach.
Ekologiczne środki transportu
Małopolska promuje także przyjazne dla środowiska środki transportu. Trwa realizacja projektu budowy ścieżek rowerowych VeloMałopolska. Do użytku oddano już ponad 410 km tras, w tym roku powstanie kolejnych 200 km. Docelowo rowerzyści będą mieli do dyspozycji prawie 1000 km. Jeśli Urząd Marszałkowski będzie dokonywał zakupu lub wynajmu samochodów, to wybierane będą tylko te w najwyższej dostępnej normie emisyjnej albo pojazdy elektryczne, hybrydowe czy gazowe.
