Właśnie mija 14 miesięcy od wejścia w życie uchwały antysmogowej dla Małopolski oraz tymczasowej dla Krakowa. Dokładnie 1 lipca ubiegłego roku na terenie całego województwa zaczęły obowiązywać przepisy zakazujące m.in. eksploatacji nowych kotłów i kominków, które nie spełniają wymagań ekoprojektu, a także spalania odpadów węglowych - mułów i flotów oraz biomasy o wilgotności powyżej 20%. Podobne regulacje w zakresie spalania paliw obowiązują w tej chwili w Krakowie. Zmienią się one 1 września 2019 roku, kiedy w stolicy regionu zacznie obowiązywać całkowity zakaz spalania paliw stałych.
Pierwsze efekty wspólnych wysiłków Małopolski i gmin już widać. 2017 rok przyniósł bowiem zdecydowane przyspieszenie działań w zakresie ochrony powietrza.
Po pierwsze likwidacja kopciuchów
Jak pokazują wyniki raportu, w 2017 roku w całej Małopolsce zlikwidowano 10 081 starych, nieekologicznych kotłów na paliwa stałe. Co najważniejsze, z roku na rok likwidowanych urządzeń jest coraz więcej - w ubiegłym roku było ich o 37% więcej niż w 2016 roku, o 127% więcej w stosunku do 2015 roku oraz ponad 3-krotnie więcej niż w 2014 roku. Najwięcej starych kotłów zniknęło z Krakowa - 6114 szt. Nieźle radził sobie też Miechów (459 szt.).
Najczęściej kotły na paliwa stałe były zastępowane przez ogrzewanie gazowe (72%) i nowe kotły na paliwo stałe (19%). Inwestycje w tym zakresie prowadzono w 87 gminach (dla porównania w 2016 roku było 48 gmin). Powstało też ponad 28 km nowych sieci ciepłowniczych, do których podłączono blisko 600 nowych odbiorców ciepła oraz blisko 220 km nowych sieci gazowych z podłączeniem niemal 30 tys. nowych odbiorców gazu. Przeprowadzono również 771 termomodernizacji budynków oraz wykonano 1 446 inwestycji w zakresie instalacji odnawialnych źródeł energii.
Po drugie edukacja i kontrola
„Czego Jaś się nie nauczy, tego Jan nie będzie umiał” – mówi popularne polskie przysłowie, które idealnie pokazuje, że nawyki nabyte w dzieciństwie będą procentowały w dorosłym życiu. Stąd – przy okazji uchwał antysmogowych – ogromną wagę przywiązuje się do działań edukacyjnych. Spotkania, w które zaangażowani są zwłaszcza ekodoradcy, prowadzone są już w żłobkach i przedszkolach. Ale nie tylko, bo w różnego typu akcje byli angażowani też m.in. uczniowie, koła gospodyń wiejskich czy mieszkańcy. W sumie, w ubiegłym roku uczestniczyło w nich 400 tys. mieszkańców Małopolski.
Systematycznie prowadzone są też kontrole dotyczące tego, czym mieszkańcy palą w piecach. Przez cały 2017 rok przeprowadzono ich ponad 16,2 tys. na terenie 83 gmin. Podczas jednej na czternaście przeprowadzonych kontroli wykryto nieprzestrzeganie przepisów.
Po trzecie ekologiczne inwestycje
Niskoemisyjny transport miejski, rozwój kolei aglomeracyjnej, parkingi park&ride, a oprócz tego termomodernizacje głównie obiektów użyteczności publicznej oraz inwestycje w OZE – to kolejne przykłady ubiegłorocznych działań, dodatkowo wspierające ograniczanie niskiej emisji.
Wśród najważniejszych należy wymienić:
- 123 niskoemisyjne pojazdy komunikacji miejskiej, w tym 99 w Krakowie,
- parking Park&Ride na os. Kurdwanów w Krakowie,
- 634 kontrole pojazdów wyjeżdżających z placu budowy w 14 gminach. Dodatkowo 12 gmin prowadzi regularne mycie głównych dróg co najmniej raz w tygodniu, a 7 gmin i 2 powiaty - co 2 tygodnie,
- ok. 130 km nowych tras rowerowych w Małopolsce, a 16 gmin przeprowadziło kampanie promujące wykorzystanie rowerów jako środka transportu,
- 453 kontrole w stacjach diagnostycznych pojazdów przeprowadzone przez starostwa powiatowe.
Szczegółowe podsumowanie efektów wdrażania Programu ochrony powietrza dla Małopolski za 2017 rok można pobrać poniżej (PDF).
