Zielona gospodarka i zmniejszenie energochłonności to jeden z pięciu komponentów Krajowego Planu Odbudowy – planu reform i inwestycji, które umożliwią przywrócenie potencjału wzrostu polskiej gospodarce, osłabionej w następstwie kryzysu spowodowanego epidemią. Jak wyjaśnił wiceminister Robert Tomanek, w ramach tego komponentu zaplanowano cztery reformy. Obejmują one: czyste powietrze, poprawę warunków dla rozwoju technologii wodorowych i innych paliw alternatywnych, poprawę warunków dla rozwoju odnawialnych źródeł energii oraz zrównoważone wykorzystanie środowiska naturalnego. Planowane w ramach reform inwestycje dotyczą m.in. wymiany źródeł ciepła, termomodernizacji szkół, instalacji OZE w dużych przedsiębiorstwach, rozwijania technologii wodorowych i szerszego zastosowania paliw alternatywnych, a także tworzenia tzw. społeczności energetycznych.
Na realizację przedsięwzięć związanych z rozwojem zielonej energii i zmniejszeniem energochłonności planowane jest przeznaczenie łącznie ponad 6,3 mld euro. Jak podkreślił wiceminister Robert Tomanek, środki te umożliwią przeprowadzenie inwestycji, które z jednej strony przybliżą polską gospodarkę do neutralności klimatycznej, z drugiej – dadzą szansę tworzenia i wykorzystywania innowacyjnych rozwiązań zwiększających efektywność energetyczną.
- Realizacja programów KPO wymaga szerokiego uczestnictwa samorządów, zwłaszcza w kwestii zagospodarowania przestrzennego i mieszkalnictwa. KPO zwraca uwagę na zrównoważony rozwój przestrzenny – dlatego szczególna uwaga kierowana jest na obszary wiejskie i mniejsze gminy. W przypadku województwa małopolskiego jest to o tyle istotne, że jest to województwo charakteryzujące się dużym stopniem policentryzacji - powiedział Robert Tomanek, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rozwoju, Pracy i Technologii.
Oczekiwania i działania Województwa Małopolskiego w świetle Krajowego Planu Odbudowy przybliżył wicemarszałek Tomasz Urynowicz.
Województwo Małopolskie zgłosiło do KPO łącznie ponad 100 propozycji projektów, w tym 9 projektów z zakresu środowiska. Dotyczą one różnych zagadnień, od termomodernizacji budynków użyteczności publicznej, po projekty związane z zielenią w miastach, programem ochrony powietrza czy instalacjami OZE
- podkreślił wicemarszałek Tomasz Urynowicz.
Natomiast znaczna część działań, na które mają zostać przekazane środki w ramach KPO jest już skutecznie realizowana w Małopolsce. Te działania to m.in. przyjęcie uchwał antysmogowych dla Krakowa i Małopolski oraz idący za tym obowiązek wymiany wszystkich przestarzałych kotłów na paliwa stałe do końca 2022 roku, a także wdrożenie programu ochrony powietrza, który porządkuje zadania i obowiązki samorządów, co pomoże przyspieszyć działania antysmogowe we wszystkich małopolskich gminach. Warto także przypomnieć, że Małopolska jako pierwszy region w Unii Europejskiej dostała do realizacji drugi Projekt Zintegrowany LIFE - LIFE EKOMAŁOPOLSKA „Wdrażanie Regionalnego Planu Działań dla Klimatu I Energii” o budżecie ponad 70 mln zł
- wyliczył wicemarszałek Tomasz Urynowicz.
Jak zaznaczył, w przygotowaniu są również projekty pilotażowe wykorzystania wodoru do transportu publicznego w Małopolsce. - Projekty w takim zakresie na obszarze Małopolski Zachodniej ubiegają się o dofinansowanie ze środków Funduszu Sprawiedliwej Transformacji. Przy dodatkowych środkach tego typu inwestycje mogłyby powstać w całej Małopolsce – wyjaśnił.
Podczas konferencji przypomniano również, że uchwalony w ubiegłym roku Program ochrony powietrza dla województwa małopolskiego obliguje samorządy do zapewnienia w budynkach użyteczności publicznej energii elektrycznej pochodzącej z OZE. Od 2023 roku - co najmniej 50%, a od 2025 - 100% energii.
Trwają także prace nad przygotowaniem mapy potencjału OZE, która pozwoli na łatwiejszy i lepszy dobór instalacji energii odnawialnej do lokalnych warunków. Działanie to przełoży się na większą liczbę takich instalacji w Małopolsce
– podkreślił wicemarszałek Tomasz Urynowicz.
Przypomnijmy, że działania w zakresie wzrostu wykorzystania lokalnego potencjału OZE, również w ramach klastrów energii, spółdzielni energetycznych i wirtualnych elektrowni, zostały wpisane do "Regionalnego Planu Działań dla Klimatu i Energii", przyjętego przez Zarząd Województwa Małopolskiego w lutym 2020 roku.