Przejdź do informacji o dostępności Przejdź do strony głównej Przeskocz do menu Przeskocz za menu Przeskocz do głównej treści Przejdź do mapy strony

Regiony węglowe w UE mogą uczyć się od siebie

Środowisko
20 lipca 2022
Wymiana wiedzy, doświadczeń i dobrych praktyk pomiędzy regionami węglowymi w Unii Europejskiej może sprawić, że proces transformacji energetycznej będzie dla nich łatwiejszy - to najważniejszy wniosek ze spotkania zorganizowanego w Oświęcimiu w ramach programu exchangeEU. Przez dwa dni przedstawiciele regionów węglowych UE, samorządów i świata biznesu dyskutowali o tym, jak radzić sobie z wyzwaniami związanymi z transformacją energetyczną, przysłuchiwali się prezentacjom i uczestniczyli w warsztatach połączonych z wizytami terenowymi w Brzeszczach i Libiążu. Dane dotyczące m.in. roli przemysłu węglowego w Małopolsce i założenia Terytorialnego Planu Sprawiedliwej transformacji przedstawił wicemarszałek Józef Gawron.

W wydarzeniu uczestniczyli m.in. przedstawiciele Aragonii, Uścia nad Łabą, samorządowcy z Oświęcimia, Libiąża, Brzeszcz, Chełmka, przedstawiciele przedsiębiorstwa Tauron Polska Energia oraz pracownicy Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego.

W bogatym programie dwudniowego spotkania znalazły się prezentacje dotyczące m.in. stanu i zakresu wydobycia węgla w Małopolsce, działaniach związanych z transformacją energetyczną, zmianie przeznaczenia kopalń i zagospodarowania terenów pogórniczych.

O sytuacji Małopolski Zachodniej - graniczącej z województwem śląskim, gdzie przemysł węglowy jest znaczący, a miejscami jest kluczowym pracodawcą – opowiedział wicemarszałek Józef Gawron.

Transformacja energetyczna bezpośrednio dotyka cztery powiaty w regionie: oświęcimski, chrzanowski, olkuski i wadowicki. Należy tu zaznaczyć, że w dostępnych raportach KE, wśród wszystkich regionów europejskich, pod względem liczby miejsc pracy bezpośrednio związanych z węglem Małopolska zajmuje 11. pozycję, oraz 12. pozycję spośród wszystkich regionów węglowych na terenie Unii pod względem ryzyka skutków społeczno-gospodarczych transformacji energetycznej. Jednocześnie nasz region mieści się w grupie pięciu polskich województw z największą liczbą podmiotów gospodarczych zajmujących się górnictwem i wydobyciem - jest ich ponad 380. Według danych z 2019 roku, podmioty przemysłu górniczego i wydobywczego w regionie stanowią 8,5% podmiotów gospodarczych w tej branży w Polsce

- zaznaczył wicemarszałek Józef Gawron.

Wicemarszałek podkreślił przy tym, że transformacja energetyczna Małopolski rozpoczęła się już w latach 90-tych i przyspieszyła po roku 2000, wraz z zamknięciem kopalni w Trzebini i dwóch tzw. Ruchów w Brzeszczach i Libiążu. - Dalsza redukcja wydobycia węgla w Małopolsce zależy jednak od decyzji strategicznych na poziomie krajowym i rządowego planu restrukturyzacji kopalni – powiedział Józef Gawron.

W swoim wystąpieniu wicemarszałek Józef Gawron przedstawił również podejmowane w Małopolsce działania na rzecz poprawy jakości powietrza, przeciwdziałania i adaptacji do zmian klimatu. Omówił także cele i założenia przygotowanego w ubiegłym roku Terytorialnego Planu Sprawiedliwej Transformacji.

Plan przewiduje kompleksowe działania, skierowane do różnych grup i podmiotów. Dla mieszkańców, w szczególności osób odchodzących z branży górniczej, okołogórniczej i emisyjnej oraz ich rodzin będzie to zapewnienie dostępu do szkoleń, kształcenia, czy innych form podnoszenia kompetencji, które umożliwią przekwalifikowanie, zmianę branży czy stworzenie miejsca pracy. W przypadku przedsiębiorców oraz inwestorów - będą to działania skoncentrowane na tworzeniu warunków do rozwoju nowoczesnych, innowacyjnych przedsiębiorstw, korzystających z potencjału danego miejsca. Ponadto, plan zakłada dalsze działania w zakresie poprawy jakości środowiska, w tym skuteczną rewitalizację terenów i obiektów zdegradowanych, a także zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego podregionu poprzez wykorzystanie odnawialnych źródeł energii i paliw alternatywnych

- powiedział wicemarszałek Józef Gawron.

W prezentacjach poruszono także temat rozwiązań technologicznych dla gospodarki neutralnej dla klimatu i dobrych praktyk w tym zakresie wdrażanych przez przedsiębiorstwa. Zaproszeni goście wzięli także udział w dyskusji o sposobach radzenia sobie z wyzwaniami transformacji w Małopolsce i Usti. Prezentacjom i rozmowom towarzyszyły warsztaty połączone z wizytami terenowymi. Uczestnicy zwiedzili m.in. tereny dawnej KWK Brzeszcze Wschód i hałdy w Libiążu.

Program exchangeEU jest częścią inicjatywy Coal Regions in Transition. Województwo Małopolskie dołączyło do Platformy Regionów Węglowych w Transformacji (CRinT) w styczniu 2020 r., a w okresie od października 2019 do października 2021, jako jeden z siedmiu regionów UE realizowało projekt pomocy technicznej START. W programie uczestniczą: gmina Libiąż, Brzeszcze, Chełmek i Miasto Oświęcim oraz dwa regiony górnicze, tj. Aragonia (Hiszpania) oraz Usti nad Labem (Czechy). Realizację programu koordynuje organizacja IFOK (Institut für Organisationskommunikation, Niemcy).

Realizacja Programu ma na celu stworzenie platformy wymiany wiedzy pomiędzy regionami węglowymi w UE i ułatwienie im wzajemnego uczenia się. Program nie oferuje wsparcia finansowego, a jedynie udział w warsztatach i spotkaniach on-line.

Galeria zdjęć

Autor: Biuro Prasowe UMWM / Departament Środowiska / JS