Zapowiada się rok pełen wyzwań, gdy w Małopolsce będziemy wdrażać fundamentalne, zainicjowane w r. 2020 projekty: Program Ochrony Powietrza i LIFE IP EKOMAŁOPOLSKA „Wdrażanie Regionalnego Planu Działań dla Klimatu I Energii” o budżecie ponad 70 mln zl. Powtórzymy także ubiegłoroczne akcje, które cieszyły się powodzeniem: Eko Hero Małopolski 2021 i Otwarty Konkurs Ofert na realizację zadań publicznych w obszarze ekologi
– podsumował podczas spotkania plany samorządu województwa w obszarze ekologii wicemarszałek Tomasz Urynowicz.
Największym wyzwaniem dla mnie jako pełnomocnika Zarządu Małopolski ds. Sprawiedliwej Transformacji będzie pozyskanie jak największych funduszy z unijnego Funduszu Sprawiedliwej Transformacji
- dodał.
Wiele nadziei z unijnymi mechanizmami Fundusz Transformacji oraz Platforma Regionów Węglowych w Transformacji START wiąże także marszałek Witold Kozłowski.
Oba te narzędzia pozwolą nam na takie działania, które poprawią jakość powietrza i środowiska, tworząc przy tym bezpieczne otoczenie gospodarcze dla mieszkańców
- podkreślił marszałek Witold Kozłowski.
Wśród najważniejszych planów Zarządu Województwa Małopolskiego znalazły się także:
- Opracowanie Terytorialnego Planu Sprawiedliwej Transformacji, który pozwoli Małopolsce ubiegać się o środki z FST.
- Opracowanie wojewódzkiego Programu Strategicznego Ochrony Środowiska Województwa Małopolskiego.
- Przygotowanie co najmniej 4 koncepcji projektów pilotażowych do dofinansowania ze środków FST.
- Opracowanie ujednoliconych zasad wprowadzania gminnych uchwał antysmogowych na podstawie ustawy Prawo ochrony środowiska, w celu zachowania spójności w skali województwa.
- Przygotowanie wytycznych do gminnych procedur przeprowadzania kontroli palenisk pod kątem przestrzegania uchwały oraz bazy osób dotkniętych ubóstwem energetycznym.
- Przygotowanie bazy danych o emisjach przemysłowych.
- Zakupienie czujników jakości powietrza dla małopolskich szkół
- Kampanie edukacyjne i promocyjne w mediach własnych i komercyjnych, szkolenia, warsztaty i spotkania.
Rok 2020 – trudny lecz z ważnymi osiągnięciami
W roku 2020 epidemia Covid-19 postawiła przed Małopolską nowe wyzwania. Pojawienie się znacznej liczby odpadów sanitarnych, aktywność w reżimie pandemii, wpływ smogu na przebieg i śmiertelność koronawirusa - to niektóre z podejmowanych tematów.
Działania samorządu województwa i jego partnerów, takie jak festiwale, spotkania i imprezy masowe, zostały dopasowane do zasad bezpieczeństwa w czasie pandemii. Niektóre wydarzenia przeniesiono do Internetu, a w innych zachowano najwyższe standardy epidemiologiczne.
Najważniejsze działania Zarządu Województwa na rzecz środowiska w roku 2020:
Najważniejszym wydarzeniem dotyczącym ochrony środowiska w Małopolsce w roku 2020 było uchwalenie Programu Ochrony Powietrza. Szeroko konsultowany dokument pomoże przyspieszyć działania antysmogowe we wszystkich gminach, porządkując obowiązki i zadania samorządów oraz stopnie alarmów smogowych. Wprowadzi także szereg regulacji korzystnych dla mieszkańców – od utworzenia w każdej małopolskiej gminie stanowiska ekodoradcy oraz punktu obsługi programu dotacyjnego Czyste Powietrze, po wsparcie osób dotkniętych tzw. ubóstwem energetycznym. Małopolska jako pierwszy region w kraju wprowadza zakaz finansowania kotłów węglowych ze środków publicznych i kontrole interwencyjne palenisk w ciągu 12 h od zgłoszenia. Program został przyjęty przez Sejmik Województwa Małopolskiego 28 września 2020 roku, jego zapisy obowiązują od 27 października 2020.
Małopolska jako pierwszy region w UE dostała do realizacji drugi Projekt Zintegrowany LIFE - LIFE EKOMAŁOPOLSKA „Wdrażanie Regionalnego Planu Działań dla Klimatu I Energii” o budżecie ponad 70 mln zł. Realizowany będzie od 1.01.2021 r. do 31.12.2030 r.
Ponadto:
- Zawarto dwie umowy z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na ponad 36 mln zł na realizację działań w zakresie poprawy jakości powietrza i klimatu w ramach dwóch programów LIFE.
- Zarząd WM przyjął Regionalny Planu Działań dla Klimatu i Energii. To pierwszy tego rodzaju dokument w Polsce.
- Rozpoczęto realizację projektu START, w ramach, którego eksperci unijnej Platformy Regionów Węglowych w Transformacji pomagają w wypracowaniu projektów, które będą mogły zostać sfinansowane ze środków FST.
- Podjęto starania o dołączenie Małopolski do Funduszu Sprawiedliwej Transformacji UE oraz powołano Pełnomocnika ds. Sprawiedliwej transformacji w osobie Wicemarszałka Tomasza Urynowicza.
- Przyjęto nowe gminy do Projektu Zintegrowanego LIFE IP MALOPOLSKA – obecnie przy projekcie pracuje 69 partnerów.
- Oddano do użytku nową aplikację Ekointerwencja. Pozwala ona na szybkie i łatwe zgłoszenie naruszenia przepisów w zakresie ochrony środowiska, w tym spalania odpadów. Jest dostępna bezpłatnie. W 2020 w aplikacji odnotowano 6 329 zgłoszeń.
- Zarząd Województwa Małopolskiego ogłosił otwarty konkurs ofert na realizację zadań publicznych w obszarze ekologii i ochrony zwierząt oraz ochrony dziedzictwa Napłynęło 28 ofert, z czego Komisja Konkursowa zatwierdziła do realizacji 16.
- Wystartował plebiscyt Eko-HERO 2020 – pierwszy w Małopolsce konkurs dla działających na rzecz środowiska gmin, firm i organizacji. Jego organizatorem była „Gazeta Krakowska”, a partnerem głównym – ekoMałopolska.
