Polityka senioralna – w stronę aktywnego starzenia się
Społeczeństwo starzeje się nie tylko w Małopolsce i w Polsce, ale w całej Europie. W naszym regionie i tak jest dobra sytuacja, jesteśmy liderem, jeśli chodzi o urodzenia, mieszkańcy są stosunkowo młodzi, a do tego mamy dodatni bilans migracji. Wiele młodych osób przyjeżdża do nas na studia, a później zostają i właśnie tutaj szukają pracy
– mówił wicemarszałek Wojciech Kozak inaugurując drugą część spotkania Konwentu Marszałków, poświęconą polityce senioralnej.
Jak zauważył odpowiedzialny w zarządzie województwa małopolskiego za politykę senioralną wicemarszałek Kozak, w Małopolsce seniorzy żyją dłużej niż w innych regionach naszego kraju – kobiety średnio 82,4 lata, a mężczyźni 75,1 lat. Dla porównania dane dla Polski są o około rok gorsze: kobiety żyją średnio 81,6 lat, natomiast mężczyźni 73,6 lat. To powoduje, że w 2015 roku wśród mieszkańców województwa było 515 tys. osób, które przekroczyły 65. rok życia. Perspektywa na kolejne lata nie pozostawia wątpliwości – tendencja starzenia się społeczeństwa nadal się utrzyma. Liczba osób 65+ w Małopolsce nadal będzie rosnąć - w 2020 r. będzie ich blisko 600 tysięcy, a w 2050 r. już ponad milion.
Rosnąca liczba osób starszych i niesamodzielnych wymaga tworzenia coraz to nowych metod opieki nad nimi. Dla seniorów, którzy z różnych przyczyn nie mogą być hospitalizowani czy zatrzymani w domach opieki społecznej Małopolska rozwija nowatorski program teleopieki. – Ta forma opieki nad najstarszymi i niesamodzielnymi cieszy się coraz większym zainteresowaniem. W Małopolsce na jego rozwój przeznaczyliśmy 7,5 mln euro z naszego regionalnego programu operacyjnego. Taką formę opieki nad osobami niesamodzielnymi nazywamy „aniołem stróżem”, bo w ten sposób możemy zapewnić im nieustanną ochronę przy jednoczesnym umożliwieniu im przebywania w ich środowisku – dodał wicemarszałek Kozak.
Teleopieka w małopolskim ujęciu to system teleinformatyczny wykorzystujący najnowsze technologie informacyjno-komunikacyjne. Tzw. przycisk życia, którym może być urządzenie przypominające opaskę lub zegarek, umożliwia wezwanie pomocy z każdego miejsca i o każdej porze. Dzięki takiemu systemowi opieki, osoby starsze mogą zdecydowanie dłużej przebywać w swoim miejscu zamieszkania, bo w razie potrzeby same są w stanie wezwać pomoc.
Ale jak zauważył wicemarszałek Kozak starzejące się społeczeństwo to z jednej strony wyzwanie, z którym muszą zmierzyć się systemy społeczne i opieki zdrowotnej, ale z drugiej strony Srebrna Gospodarka stanowi wielką szansę dla rozwoju gospodarczego. Na tym polu szczególnie intensywnie powinny rozwijać się branże: edukacyjna (np. Uniwersytety Trzeciego Wieku), turystyki senioralnej i usług opiekuńczych.
- Wszyscy zdajemy sobie sprawę z tendencji demograficznych w naszym społeczeństwie. Zapewnienie osobom starszym odpowiednich usług musi być priorytetem administracji publicznej. Tematu starzenia się społeczeństwa nie da się zamieść pod dywan, bo to zjawisko będzie się pogłębiać – mówił Stefan Kołucki, dyrektor Departamentu Polityki Senioralnej w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
Również na szczeblu centralnym podejmowane są działania skierowane do seniorów. Jednym z nich jest „Informacja o sytuacji osób starszych w Polsce za rok 2015” – dokument, który zawiera diagnozę sytuacji osób starszych i niesamodzielnych w naszym kraju. Innymi inicjatywami skierowanymi do tej grupy osób są też rządowe programy na rzecz aktywności osób starszych: ASOS, Senior+ oraz projekt Bezpieczny i aktywny senior nastawiony na edukowanie najstarszych osób i informowanie ich o potencjalnych zagrożeniach, jak chociażby głośne wyłudzanie pieniędzy tzw. metodą na wnuczka.
O indeksie aktywnego starzenia się w ujęciu regionalnym mówiła dr hab. Jolanta Perek – Białas. Współautorka, wydanej przez urząd marszałkowski publikacji „Srebrna gospodarka szansą dla rozwoju Małopolski” opowiadała o sytuacji seniorów w różnych państwach świata. Pod tym względem Polska nie wypada najgorzej, plasując się w trzeciej dziesiątce rankingu, na którego czele plasuje się Szwajcaria oraz państwa skandynawskie. Przytaczając tzw. Active Ageing Index, czyli wskaźnik aktywnego starzenia się Perek-Białas mówiła:
W porównaniu z pierwszą edycją tego badania, za rok 2012, Polska wypadła bardzo źle. Jednak jeśli weźmiemy poprawkę na zróżnicowanie regionalne, to okaże się, że są województwa, które nie ustępują regionom europejskim. Wskaźnikiem, który może to potwierdzać jest wolontariat, w który angażują się osoby starsze. W Polsce mamy kilka województw, w których nawet co piąty senior wykorzystuje swój czas na różne formy aktywności czy pomocy innym.
Przejawem aktywności seniorów jest Obywatelski Parlament Seniorów (OPS), który ma zajmować się szeroko pojmowaną polityką senioralną. W tej chwili w całej Unii Europejskiej funkcjonują zaledwie cztery takie instytucje. Jak mówiła przewodnicząca polskiego OPS, Krystyna Lewkowicz parlament seniorów tworzą osoby zaangażowane w działalność organizacji senioralnych w poszczególnych regionach. – Do naszych najważniejszych zadań należy troska o zapewnienie bezpieczeństwa seniorów w obszarze służby zdrowia i opieki długoterminowej. Staramy się przeciwdziałać dyskryminacji, wykluczeniu i skrajnemu ubóstwu osób najstarszych. W tym względzie ogromne znaczenie mają działania już na najniższym szczeblu samorządów – na poziomie gmin, bo to one są najbliżej swoich mieszkańców i najlepiej orientują się w ich sytuacji.
Przeczytaj także:
Zobacz także:
