Nad odpowiedzią na tytułowe pytanie dyskutowała trójka panelistów: Witold Kozłowski, wicemarszałek Małopolski, Ireneusz Raś, sekretarz stanu w Ministerstwie Sportu i Turystyki, Marian Kmita, wiceprezes Polskiego Komitetu Olimpijskiego i dyrektor ds. sportu telewizji Polsat. Moderatorem spotkania był Marcin Lepa, dziennikarz Polsatu.
Zanim w Polsce rozegrano III IE 2023, nasz kraj zdążył zorganizować piłkarskie Euro 2012 i mistrzostwach świata w siatkówce 2014. Od czasu Igrzysk Olimpijskich w Londynie w 2012 roku nie było w Europie drugiego tak dużego, multidyscyplinarnego wydarzenia sportowego jakim były IE 2023. Barwne i pełne emocji IE trwały 12 dni, od 21 czerwca do 2 lipca 2023 roku. Rywalizacja toczyła się w 29 sportach, które ugościło 26 aren rozmieszczonych w czterech regionach i 13 miastach południowej Polski. Nad Wisłę zjechało się 6432 najlepszych sportowców z 48 krajów Starego Kontynentu, tworząc atmosferę prawdziwego święta.
Wśród dyscyplin IE 2023 rozegrano 19 kwalifikacji do Igrzysk Olimpijskich w Paryżu. 12 z nich było mistrzostwami Europy, a cztery sporty miały charakter pokazowy. Może zabrakło nam promocji tak dużego wydarzenia? Trzeba jednak pamiętać o okolicznościach. Pandemia koronawirusa, okrutna wojna po napaści Federacji Rosyjskiej na Ukrainę. Odbyliśmy bój z Europejskim Komitetem Olimpijskim, by nie kumulować wszystkiego w jednym miejscu. Dotyczyło to aren sportowych, miejsc rozgrywania zawodów, jak również wioski olimpijskiej. Stworzyliśmy podwioski olimpijskie, ograniczyliśmy koszty modernizując, a nie budując obiekty sportowe od podstaw. Skoro mowa o kosztach: Igrzyska w Baku kosztowały miliard 200 mln dolarów, ale tam brakowało wiele aren sportowych, w Mińsku wydano około 240 mln euro, a my zrobiliśmy IE za 460 mln złotych. Najwyższa Izba Kontroli wykazała, że do regionów trafiło miliard 700 mln złotych, wykorzystanych nie tylko na sport, ale na infrastrukturę w tym drogową. Muszę zadać nietypowe pytanie. Czy Małopolanie mają błoto w kieszeniach? Na IE skorzystali i zarobili przedsiębiorcy oraz pracownicy różnych branż. O 150 procent wzrósł ruch turystyczny. Dlaczego tak szybko pozbieraliśmy się po pandemii? Lotnisko w Balicach bije kolejne rekordy. Sam ekwiwalent promocyjny III Igrzysk Europejskich wyniósł trzy miliardy złotych
- przypomniał Witold Kozłowski, wicegospodarz regionu.
Igrzyska powiązane ze zmianą stylu życia społeczeństwa
Ireneusz Raś, sekretarz stanu w MSiT odpowiedział z kolei na pytanie o sens organizacji igrzysk olimpijskich w Polsce. – Piłkarskie Euro było katalizatorem rozwoju infrastrukturalnego i turystycznego w naszym kraju. Potrzebne jest nam duże lotnisko, kolej jeszcze nie wygląda tak jak byśmy tego chcieli, potrzebne są wielkie inwestycje sportowe takie jak hala w Warszawie. Organizacja IO jest powiązana ze zmianą stylu życia. Dobrobyt spowodował, że polskie dzieci są otyłe, ważąc średnio o 7 kg więcej niż jeszcze kilkanaście lat temu. 94 % z nich nie ma podstawowych zdolności ruchowych. Trzeba zmienić styl funkcjonowania społeczeństwa. Jeszcze o tym czy nas stać na te igrzyska. Kiedyś w dawnych wiekach radni Krakowa postanowili cały jednoroczny budżet przeznaczyć na wykonanie ołtarzu Wita Stwosza. Ile ten ołtarz znaczy, jaki potok ludzi przyjeżdża by go zobaczyć. To się naprawdę opłaciło, patrząc z perspektywy czasu – zaznaczył Raś.
Marina Kmita, wiceprezes PKOl, jest przekonany do organizacji Igrzysk Olimpijskich w Polsce, w 2036 lub w 2040 roku. Jednocześnie zaznacza, że nie brakuje sceptyków i przeciwników takiego wydarzenia. – W maju 2014 roku tylko 30 procent mieszkańców Krakowa poparło ideę organizacji Zimowych Igrzysk Olimpijskich w 2022 roku. Tony Holding, odpowiedzialny za przygotowanie oferty Australii jako gospodarza Letnich Igrzysk Olimpijskich w 2032 roku, powiedział o bardzo długiej, 17-letniej drodze do tego celu.
Potrzebny jest lobbingowy soft power
Według Kmity konieczne jest stworzenie tzw. sof power czyli grupy wiarygodnych osób, lobbujących na rzecz igrzysk w Polsce. – To mogliby być ludzie pokroju Witolda Bańki, Zbigniewa Bońka, Roberta Korzeniowskiego czy Otylii Jędrzejczak. Trzeba pokazać, że to jest szansa dla Polski. Przekonać, że idea jest jak najmniej kontrowersyjna. To jest wisienka na torcie. Herosi i bohaterowie z igrzysk olimpijskich są wsparciem rozwoju sportu dzieci, sportu akademickiego czy wojskowego. To nieprawda, że igrzyska to tylko koszty. Nawet jeśli przyjąć, że te w Paryżu kosztowały 9-10 mld euro, to ekwiwalent promocyjny wyniósł 11 mld euro. Na zakończenie IO dziennik "Le Figaro" dał tytuł „Szczęśliwa Francja”.
Marcin Lepa, będący moderatorem dyskusji przypomniał, że kontrkandydatami Polski do organizacji IO będą Katar, Arabia Saudyjska, a nawet Wielka Brytania. Na stronie Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego jest informacja o wyborze gospodarza letnich IO 2036 (a może nawet 2040) już w 2027 roku. – Europa wraca do modelu zaproponowanego przez Francję. Nie ma jeszcze mapy inwentaryzacji określającej poziom przygotowania Polski do igrzysk, ale na przykładzie Włochów, którzy w lutym 2026 roku organizują ZIO wiemy, że da się to zrobić z głową. Igrzyska muszą wrócić do źródeł. Politycy zdecydowanie młodsi będą kontynuować, to co my zaczniemy. Może trzeba będzie dwa razy kandydować, by myśleć o organizacji igrzysk? – pytał minister Raś.
Wicemarszałek Witold Kozłowski odniósł się do referendum z 2014 roku, które zadecydowało o rezygnacji Krakowa z ZIO 2022.
Nie wykonano odpowiedniej pracy promocyjnej. Pewne grupy interesu wpływów politycznych zaczęły rozgrywać idee dla siebie. Ubolewam, że tamte igrzyska nie doszły do skutku w naszym kraju. Mieliśmy je na stole, trzeba było je tylko podnieść. Wszyscy dookoła nas dziwili się, że nie skorzystaliśmy z szansy. Co do samej organizacji igrzysk olimpijskich w Polsce, w przyszłości, to jestem realistą. Łatwiej byłoby aplikować o te zimowe, które przy okazji są bez porównania tańsze. I moglibyśmy je zrobić z pomocą Słowaków
- podsumował wicemarszałek Małopolski.
*Igrzyska Europejskie zostały powołane do życia przed zaledwie dziesięcioma laty. Zarządzana przez Stowarzyszenie Europejskich Komitetów Olimpijskich (EOC) impreza, powstała na wzór igrzysk azjatyckich, panamerykańskich, czy afrykańskich, które cieszą się ogromną popularnością. Podczas nadzwyczajnego posiedzenia Zgromadzenia Ogólnego EOC w 2019 roku Kraków i Małopolskę oficjalnie ogłoszono gospodarzami igrzysk europejskich w 2023 roku.
Przyznanie Polsce tak ważnych zawodów było dowodem uznania dla wysokiej jakości imprez sportowych, które odbyły się w naszym kraju. Czas pokazał, że organizatorzy sprostali wyzwaniu, tworząc wydarzenie, którego uczestnicy: sportowcy, kibice, dziennikarze czy tysiące wolontariuszy szybko nie zapomną. Igrzyska zorganizowane w Krakowie i Małopolsce wniosły do tego formatu niezbędną rangę sportową. Stawką zawodów były bowiem nie tylko medale Igrzysk Europejskich, ale przede wszystkim kwalifikacje olimpijskie w aż 19 sportach oraz medale mistrzostw Europy w 12 dyscyplinach. Dzięki temu na arenach w Krakowie, Tarnowie, Krynicy, Zakopanem, Nowym Targu, Nowym Sączu, Myślenicach, Krzeszowicach, Bielsku-Białej, Oświęcimiu, Chorzowie, Rzeszowie i Wrocławiu mogliśmy śledzić najlepszych zawodników, należących do nie tylko kontynentalnej, ale światowej czołówki.
Rozłożenie rywalizacji na 13 miast partnerskich nie było przypadkowe. U podstaw tej decyzji leżała idea przyświecająca współczesnemu ruchowi olimpijskiemu, by w ramach zrównoważonego rozwoju i odpowiedzialnej postawy w kontekście zmian klimatycznych, nie budować nowych aren. Wykorzystano więc istniejące obiekty sportowe na południu Polski inwestując w ich modernizację. Środki pochodziły z programu, na który Ministerstwo Sportu i Turystyki przeznaczyło 250 mln złotych. Tak, by areny sportowe mogły służyć lokalnym społecznościom oraz dalszemu rozwojowi sportu w kraju.
III Igrzyska Europejskie Kraków-Małopolska 2023 zostały zorganizowane przez Spółkę powołaną przez Województwo Małopolskie oraz Miasto Kraków. W przygotowanie i przeprowadzenie największego multidyscyplinarnego wydarzenia sportowego w historii Polski zainwestowano około 500 mln złotych. Środki uzyskano na podstawie umów zawartych: ze Skarbem Państwa reprezentowanym przez Ministerstwo Sportu i Turystyki, Województwem Małopolskim oraz z Gminą Miejską Kraków. Znaczące środki zostały pozyskane również od sponsorów oraz z przychodów pochodzących z działalności operacyjnej Spółki.
Partnerem instytucjonalnym Igrzysk Europejskich Kraków-Małopolska zostało Stowarzyszenie Europejskich Komitetów Olimpijskich. Patronat honorowy nad wydarzeniem objął Andrzej Duda, Prezydent RP. Sponsorem głównym był PKN Orlen a tytuł partnera głównego otrzymał Totalizator Sportowy. Do grona sponsorów dołączył również Tauron. Patronatem medialnym wydarzenie objął RMF FM, RMF Maxx i Wirtualna Polska, a partnerami zostali Realme i 4F w roli partnera technicznego. Relację ze wszystkich aren można było śledzić na żywo w TVP 1 i TVP Sport oraz antenach 41 nadawców z całego świata.
Informacje o najbliższych Igrzyskach w Los Angeles – nowe dyscypliny:
XXXIV Letnie Igrzyska Olimpijskie (oficjalnie Igrzyska XXXIV Olimpiady) – multidyscyplinarne zawody sportowe, które odbędą się w Stanach Zjednoczonych – Los Angeles pomiędzy 14 lipca a 30 lipca 2028 roku.
Baseball, softball, krykiet, lacrosse, squash, futbol flagowy oraz wioślarstwo morskie – to oficjalne dyscypliny dołączone do programu igrzysk olimpijskich w Los Angeles. W 2028 roku zawodnicy będą też walczyć o medale w pięcioboju nowoczesnym i podnoszeniu ciężarów.
Doświadczenia z jakich możemy skorzystać przy staraniach o igrzyska olimpijskie (wnioski po IE 2023).
Ważne zagadnienia - Igrzyska Europejskie 2023
- Nowe dyscypliny: breakdance, boks tajski, kajakarstwo górskie, kickboxing, padel, pięciobój nowoczesny, piłka ręczna plażowa, rugby 7, teqball, wspinaczka oraz skoki narciarskie
- Kwestie oszczędności kosztów i ekologii: remontowane obecnie istniejące obiekty
- Integracja miasta: Umiejscowienie wydarzeń sportowych w ważnych punktach miasta co przyciągało nie tylko turystów, ale również włącza codzienne życie miejskie w atmosferę igrzysk np. teqball na Rynku w Krakowie.
- Dziedzictwo olimpijskie – zmodernizowano wiele obiektów sportowych, z których mieszkańcy będą korzystać przez wiele lat: modernizacja Stadionu Miejskiego im. Henryka Reymana, lifting toru kajakarstwa górskiego w Centrum Sportu Kolna, Obok Hali 100-lecia KS Cracovia – Centrum Sportu Osób Niepełnosprawnych powstało boisko do koszykówki 3x3 wraz z trybunami i oświetleniem, renowacja obiektów Akademii Kultury Fizycznej (modernizacji stadionu lekkoatletycznego oraz hali do gier), w Tarnowie stworzono kompleks przeznaczony do rozgrywek w dyscyplinach plażowych, unowocześniono Arenę Jaskółka w Tarnowie, wyremontowano Hale Lodową w Krynicy-Zdroju, wybudowano tor MTB XCO na Górze Parkowej w Krynicy-Zdroju, wyremontowano Halę Lodową w Nowym Targu.
Dodatkowe inwestycje w infrastrukturę związaną z igrzyskami, takie jak infrastruktura drogowa, linie tramwajowe, modernizacja parków i przestrzeni publicznych, będą służyć mieszkańcom Krakowa i okolic przez wiele lat po zakończeniu igrzysk.
- Wioska zawodnicza – wykorzystano obiekty miasteczka studenckiego AGH
- Wolontariat - Program wolontariacki igrzysk okazał się wielkim sukcesem. W IE2023 brało udział 5000 wolontariuszy.
- Wysoki poziom bezpieczeństwa – Nad bezpieczeństwem uczestników czuwało 14 tysięcy pracowników ochrony oraz kilka tysięcy policjantów, strażaków i ratowników. Podczas igrzysk nie doszło do żadnych aktów terroru, nie było nawet drobnych incydentów i wypadków. Impreza od początku do końca przebiegała w spokojnej i radosnej atmosferze.
Ważne zagadnienia - Igrzyska w Paryżu:
- Nowa dyscyplina skierowana głownie do młodych – breakdancing
- Zwrócenie uwagi na kwestie ekologii - była to pierwsza olimpiada z planem działania na rzecz klimatu, którego celem jest osiągnięcie neutralności węglowej. To oznacza, że wszelkie emisje dwutlenku węgla związane z organizacją igrzysk są kompensowane poprzez inwestycje w projekty ochrony środowiska.
- Zamiast budowy nowej infrastruktury od podstaw wiele obiektów, które były już wykorzystywane podczas wcześniejszych wydarzeń, zostało zmodernizowanych.
- Tymczasowe konstrukcje zostały zaprojektowane w sposób, który umożliwi ich łatwy demontaż i recykling, a także zminimalizuje ich wpływ na środowisko lokalne.
- Wdrożony system zielonego transportu, zaplanowano m.in. specjalne strefy dla pieszych oraz ścieżki rowerowe.
- Integracja miasta - Umiejscowienie wydarzeń sportowych w ikonicznych punktach miasta nie tylko przyciąga turystów, ale również włącza codzienne życie miejskie w atmosferę igrzysk.
- Nowoczesne technologie – np. Technologie VR i AR zapewniają widzom możliwość odbycia wirtualnych spacerów po obiektach, a interaktywne aplikacje umożliwiają wirtualne „uczestnictwo” w wydarzeniach.
- Równość płci - po raz pierwszy w historii igrzysk we wszystkich dyscyplinach sportowych odbywa się parzysta liczba zawodów dla mężczyzn i kobiet. Ponadto w zespołach sędziowskich i na innych kluczowych stanowiskach organizacyjnych zauważalny jest równy udział kobiet i mężczyzn. Oprócz tego wszystkie nagrody finansowe i medale przyznawane są w równych kwotach dla zawodników obu płci.
- Inkluzja społeczna – igrzyska miały być dostępne i otwarte dla wszystkich, niezależnie od ich pochodzenia, statusu społecznego, zdolności czy wieku.
- Dziedzictwo olimpijskie - Wiele z nowo wybudowanych obiektów zostanie później przekształconych w centra sportowe, rekreacyjne i kulturalne, które będą służyły lokalnym społecznościom. Obiekty tymczasowe, takie jak wioski olimpijskie i strefy wydarzeń, będą przekształcone w funkcjonalne przestrzenie mieszkalne lub użyteczności publicznej, a inne projekty związane z igrzyskami, takie jak poprawa infrastruktury drogowej, modernizacja parków i przestrzeni publicznych, będą służyć mieszkańcom Paryża i okolic przez wiele lat po zakończeniu igrzysk.
- Ceremonie otwarcia i zamknięcia poza stadionem
- Kultura i Sztuka Olimpijska - W muzeach i galeriach sztuki w Paryżu organizowane są wystawy poświęcone olimpijskiej historii, tematyce sportowej oraz wpływowi igrzysk na sztukę i kulturę. Ponadto organizatorzy zainicjowali współpracę z artystami, projektantami i twórcami z całego świata, aby stworzyć unikalne instalacje artystyczne związane z tym sportowym świętem. Murale, rzeźby i interaktywne dzieła będą tworzyć wyjątkową atmosferę olimpijską w całym mieście.
Informacje o najbliższych Igrzyskach - Los Angeles 2028
- Niskie koszty organizacji: Władze Los Angeles chcą wydać na organizację igrzysk olimpijskich stosunkowo małą kwotę.
Kolejne letnie igrzyska olimpijskie - w 2028 roku - mają odbyć się w Los Angeles. Miasto już teraz inwestuje w transport publiczny. Stawia też na istniejącą infrastrukturę - zamiast budować wioskę olimpijską wykorzysta akademiki Uniwersytetu Kalifornijskiego. Organizatorzy zakładają też ambitnie niski budżet.
Budżet imprezy ma wynieść niespełna 7 miliardów dolarów. Przy skali przedsięwzięcia to dość optymistyczna kwota - wskazuje na to choćby doświadczenie Paryża, który pierwotny budżet igrzysk przekroczył o ponad 100 procent. Igrzyska w Paryżu kosztowały - mniej więcej 10 miliardów euro.
- Promocja miejsca: Projekt LA 2028 promują znane postacie i to nie tylko ze świata sportu - między innymi piosenkarka Billie Eilish czy wokalista Red Hot Chilli Peppers Anthony Kiedis. - Tak jak wielu ludzi myśli, że Los Angeles jest nieprzyjazne, tak ja myślę, że jest całkiem przyjazne. Potrafi ci pomóc - mówi Billie Eilish. - W Los Angeles najbardziej kocham ocean, góry, palmy. Kocham to, że ludzie przyjeżdżają tu i próbują zmienić swoje życie. Los Angeles ciągle ma swojego ducha - przyznaje Anthony Kiedis.
- Kwestie ekologii: Ambicją władz Los Angeles jest zorganizowanie igrzysk bez samochodów - sportowcy i kibice mają w zamyśle poruszać się tylko transportem publicznym. Dla jednego z najbardziej zakorkowanych miast świata to ogromne wyzwanie. Władze miasta planują między innymi pożyczyć na czas igrzysk 3 tysiące autobusów z innych amerykańskich miast. Los Angeles liczy niespełna 4 miliony mieszkańców, ale aglomerację, tak zwane wielkie Los Angeles, zamieszkuje 18 milionów osób.
Podsumowując założenia powyższych 3 wydarzeń: Igrzyska w Paryżu, Igrzyska Europejskiej 2023 i zbliżające się Igrzyska w Los Angeles należy podkreślić, że jest kilka wiodących trendów:
- obniżenie kosztów imprezy przez wykorzystanie istniejących obiektów,
- włączenie społeczności lokalnych w dane wydarzenie,
- zwrócenie uwagi na czynnik ekologiczny,
- wprowadzanie do programu nowych dyscyplin sportowych.
Źródło:
- Publikacja: „Igrzyska jakich Europa nie miała”
- https://goodonepr.prowly.com/338589-te-10-powodow-sprawia-ze-tegoroczna-olimpiada-w-paryzu-jest-wyjatkowa
- https://fakty.tvn24.pl/fakty-o-swiecie/wladze-los-angeles-chca-wydac-na-organizacje-igrzysk-olimpijskich-stosunkowo-mala-kwote-st8042167
