W konferencji wzięli udział: europoseł Czesław Siekierski, Elisabeth Köstinger z Komisji Rolnictwa PE, minister pracy i polityki społecznej Władysław Kosiniak - Kamysz, przedstawiciel ministerstwa rolnictwa Magdalena Nowicka oraz przewodniczący Sejmiku Kazimierz Barczyk.
Otwierając konferencję rektor Uniwersytetu Rolniczego Janusz Żmija podkreślił, że kwestie rolnictwa i problemy drobnych gospodarstw rolnych odgrywają w Unii coraz większą rolę. Dodał także, że każdy region powinien mieć indywidualną ścieżkę rozwoju obszarów wiejskich. – Musimy dążyć do tego, by kolejne reformy Unii były otwarte na problemy drobnych gospodarstw rolnych – bo to one stanowią spory odsetek produkcji rolnej – dodał. Za jedne z wyzwań dla rolnictwa uznał zmiany klimatu i klęski nieurodzaju.
W swoim wystąpieniu wicemarszałek Wojciech Kozak zwrócił uwagę, że problemem obszarów wiejskich jest rozdrobnienie produkcji i przywiązanie do ziemi wymagające pokoleń – Zasiadając w kapitule Rady Produktów Tradycyjnych miałem okazję poznać naszych rodzimych producentów żywności. To jest właśnie to, czego potrzebuje Europa – podkreślił. Przyznał także, że w obecnej perspektywie unijnej lokalni, drobni przedsiębiorcy nie mogli liczyć na uzyskanie dużej pomocy. – Dlatego postanowiliśmy zjednoczyć wysiłki województw tak, aby w kolejnym rozdaniu Unii skoncentrować wsparcie na rodzimych gospodarstwach. Zdaniem przedstawiciela regionu przyszłość dla Małopolski to żywność ekologiczna i agroturystyka. – Każdy kto choć raz przyjedzie do Małopolski przekonuje się o tym, że tu jest zdrowa żywność - przekonywał. Dodał także, że w najbliższej perspektywie unijnej samorząd położy szczególny nacisk na stworzenie alternatywy dla osób zatrudnionych w sektorze rolniczym.
Mówiąc o obszarach wiejskich w nowej perspektywie finansowej Unii Europejskiej i Strategii dla Województwa na najbliższe lata członek Zarządu Stanisław Sorys zaznaczył, że inwestycje w gminach realizowane z pomocą pieniędzy unijnych muszą generować zysk. – Musimy dobrze przygotować się do nowej perspektywy unijnej, gdyż Komisja kładzie większy nacisk na efektywność projektów. Stanie się tak, jak będą one generowały przychód dla beneficjentów i pozwolą gminom na dalszy rozwój. Jak dodał władze regionu będą prognozowały rozwój w taki sposób, aby nie brakło środków na utrzymanie już istniejącej infrastruktury publicznej. Mówiąc o problemach obszarów wiejskich w Małopolsce stwierdził, że głównymi barierami są: niski poziom zatrudnienia poza rolnictwem, niska towarowość rolnictwa i silne rozdrobnienie gospodarstw rolnych. Wyzwaniem dla województwa będzie scalanie gruntów, które utrudnione jest przez nieuregulowane stany prawne gruntów i brak infrastruktury technicznej. Małopolska chce skorzystać w tym zakresie z doświadczenia austriackich i niemieckich regionów. Zwiększenie powierzchni działek ułatwi zdobycie dopłat bezpośrednich.
Wśród panelistów konferencji znalazł się również wiceprzewodniczący Sejmiku Województwa Małopolskiego Jacek Soska, który scharakteryzował opracowany w marcu tego roku „Memoriał Racławicki”. Wiceprzewodniczący SWM zwrócił uwagę, że filarami tego projektu jest doprowadzenie do stworzenia regionalnego Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich dla Polski południowo-wschodniej, wprowadzenie w obszarze wspólnej polityki rolnej pojęcia gospodarstwa drobnotowarowego oraz stworzenie katalogu działań służących poprawie ich dochodowości. Ważnym zagadnieniem jest także inicjatywa powołania Instytutu ds. Rozwoju i Kształtowania Wsi, który stałby się instrumentem reprezentowania interesów polskich rolników wobec działań urzędników Unii Europejskiej i ministerstwa rolnictwa.
„Memoriał Racławicki” został przyjęty 7 marca tego roku w Racławicach podczas spotkania członków komisji rolnictwa pięciu Sejmików Polski południowo-wschodniej. Znaleźli się w tym gronie radni z województw małopolskiego, lubelskiego, podkarpackiego, śląskiego oraz świętokrzyskiego oraz reprezentanci środowisk opiniotwórczych, w tym Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie oraz lubelskiego Uniwersytetu Przyrodniczego. Uczestnicy spotkania w Racławicach w swoim memoriale zwrócili się do ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi o możliwość uzupełnienia PROW małopolskiego o wprowadzenie tytułu „gospodarstwa”, jako pomostu pomiędzy gospodarstwem ryczałtowym a gospodarstwem produkcyjno-towarowym a także przygotowanie katalogu działań dla poprawy dochodowości rodzin z gospodarstw drobnych-niskodochodowych w obszarach: kulturowym, produkcyjnym, demograficznym, środowiskowym oraz innowacyjnym. Według autorów dokumentu celem małopolskiego-makroregionalnego PROW musi być wypracowanie i przedstawienie systemu wsparcia dla województw o tzw. rozdrobnionej strukturze agrarnej i demograficznie najbardziej zaludnionych obszarów wiejskich w UE oraz zagwarantowanie im możliwości zrównoważonego rozwoju, wyrównywania poziomu życia, a także niwelacji dysparytetu dochodów rodzin rolniczych w stosunku do innych grup społecznych.
