1 lipca rusza ogólnopolska ewidencja źródeł ciepła i emisyjności budynków. Właściciele już istniejących budynków będą mieli 12 miesięcy na przekazanie formularza z informacją, czym ogrzewany jest ich dom. W przypadku nowych obiektów, trzeba będzie poinformować o użytkowanym źródle ogrzewania w ciągu 14 dni od daty jego uruchomienia. Przekazanie takich informacji będzie obligatoryjne. Swoją ewidencję, zapisaną w Programie Ochrony Powietrza, prowadzi już Małopolska.
To jedno z naszych najważniejszych wyzwań, jakie przed nami stoją. W Małopolsce praktyka inwentaryzacji jest od roku 2017. To małopolskie doświadczenia były inspiracją do stworzenia Centrum Emisyjności Budynków. To w tym momencie wielkie wyzwanie, jeżeli chcemy wymieniać piece, modernizować budynki i walczyć ze smogiem. 12 miesięcy to dużo i mało. Zobaczymy, jak na nowy obowiązek odpowiedzą mieszkańcy. Inwestorzy oddający nowe budynki mają tylko 2 tygodnie na złożenie deklaracji. Wszystkie działania są po to, żebyśmy mieli jak najsprawniejsze narzędzia do walki ze smogiem
- mówił wicemarszałek Tomasz Urynowicz.
Zgodnie z założeniami Programu Ochrony Powietrza Małopolska już prowadzi inwentaryzację palenisk. Do końca roku ma być inwentaryzowanych 70% źródeł ciepła. Do połowy przyszłego roku – 90%. To fundament prawny, zadanie dla mieszkańców i obowiązek wynikający z ustawy.
Dzięki temu, że mamy szacunki z poszczególnych gmin, możemy sprawniej zarządzać środkami na ten cel. To 103 mld zł dla kraju. Te pieniądze muszą jak najsprawniej trafiać do naszego regionu. Małopolska jest liderem, nastąpiła rewolucja mentalna. Nasze województwo jest pierwszym w kraju, w którym wszystkie gminy złożyły w terminie deklaracje przystąpienia do programu Czyste Powietrze. To 182 gminy. Dla reszty kraju termin był przesunięty. Świadomość mieszkańców motywuje samorządowców
- powiedział wicemarszałek Tomasz Urynowicz.
Jednym z małopolskich liderów inwentaryzacji źródeł ciepła jest podkrakowska gmina Wielka Wieś. Do tej pory zinwentaryzowano tam ok. 90% pieców. Natomiast deklarację zakazu stosowania paliw przedstawił Zabierzów.
Przyjęliśmy plan pracy związany z Programem Ochrony Powietrza. Pracujemy z czterema gminami, które mają wolę stworzenia uchwały antysmogowej. Większość tych uchwał jest tak skonstruowana, że terminami wykracza poza obowiązujące prawo. Nie tylko deklaracja jest potrzebna, ale rzeczywistość prawna. Do końca miesiąca powstanie jednolity wzór uchwały antysmogowej. Wtedy będziemy wiedzieć, jakie są ramy prawne w stosunku do intencji samorządów. W drugim kwartale będziemy przyjmować uchwałę przez Sejmik
- dodał wicemarszałek Tomasz Urynowicz.
Należy podkreślić, że przyjęty Program Ochrony Powietrza nałożył deklarację, że jeśli samorząd będzie chciał przyjąć uchwałę antysmogową, Sejmik podda to pod głosowanie. Nie powinno być wątpliwości. Każda z uchwał jest inną okolicznością. Tarnów to główne miasto całego regionu. Jest także Oświęcim - istotny element układanki węglowej, który ma być objęty Funduszem Sprawiedliwej Transformacji. Są też: Skawina - lider progresywny i Rabka –to Podhale i miejscowość sanatoryjna. Tam należy poprawić jakość powietrza. Z deklaracji Zabierzowa się cieszę
- podkreślił wicemarszałek Tomasz Urynowicz.
Podczas rozmowy został także poruszony temat środków przeznaczonych na sprawiedliwą transformację w naszym województwie, a także inwestycje, które powinny zostać sfinansowane z tychże środków.
Teraz to 247 mln zł i nadal trwają negocjacje. Wiedzieliśmy, że 3,5 mld euro zostanie przekazane przez Komisję Europejską na regiony węglowe. Małopolska znalazła się na liście krajowej. Ministerstwo zwiększyło wydatki do 4 mld 100 mln euro. Warunkiem pozyskania tych środków jest stworzenie Regionalnego Programu Transformacji. Musimy być elementem układanki. Tworzony jest także śląski plan transformacji. Jesteśmy ze sobą złączeni, musimy pokazać związki ze Śląskiem. Istnieje także krajowy plan, gdzie zapadną decyzje w sprawie kopalń. Dzisiaj pieniądze mają być przeznaczone na zieloną gospodarkę, odnawialne źródła energii, strefy gospodarze oraz przekwalifikowanie pracowników. Cztery powiaty Małopolski zachodniej mają otrzymać wielkie środki. 247 mln to jednak za mało. Prowadzimy bank projektów, gdzie są inwestycje na około 3 miliardy 100 milionów. Projekty, które już przekazaliśmy do oceny, osiągnęły wartość na ponad 800 milionów złotych. Musimy nadal skupić uwagę na negocjacjach o większe środki finansowe
- podsumował rozmowę wicemarszałek Tomasz Urynowicz.
Całą rozmowę można odsłuchać na stronie Radia Kraków.
