Raport „Edukacja, zatrudnienie, kultura – kierunki integracji małopolskich Romów” został przygotowany w związku z pracami nad nową perspektywą finansową funduszy unijnych i zawiera analizę działań podejmowanych w ramach rządowego Programu na Rzecz Społeczności Romskiej oraz Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki.
Otwierając konferencję Stanisław Sorys zaznaczył, że wsparcie w ramach programów unijnych powinno przyczyniać się do rozwoju społecznego, ale również wspierać projekty, które przyczyniają się do społecznej integracji. Podczas spotkania członek zarządu mówił o projektach na rzecz społeczności romskiej realizowanych w ramach PO KL i PROW na lata 2007-2013 oraz potencjalnym wsparciu dla społeczności marginalizowanych w nowej perspektywie finansowej.
W latach 2007-2013 w ramach PO KL w ramach ogłoszonych konkursów wpłynęło 564 wniosków z całej Polski, w tym 46 z województwa małopolskiego. W całej Polsce podpisano 25 umów o łącznej wartości ponad 17,7 mln zł, a w Małopolsce 7 umów na kwotę 3,2 mln. - Jeśli chodzi o PROW możliwe do realizacji są tzw. "małe projekty”. Liczba zawartych umów to 1338 na łączną kwotę ponad 23,9 mln zł.. Jak dotychczas nie były realizowane projekty skierowane do społeczności romskiej – mówił Stanisław Sorys.
Program konferencji obejmował również referaty wygłoszone przez: dr Małgorzatę Leśniak z Krakowskiej Akademii im. A. Frycza-Modrzewskiego dotyczący sytuacji Romów w Małopolsce oraz dr Małgorzatę Kołaczek z Uniwersytetu Jagiellońskiego, która mówiła o społeczno-kulturowym podłożu wykluczania i przypadku dzieci romskich w szkołach specjalnych. Wymieniła założenia programu integracji społeczności romskiej w Polsce na lata 2014-2020 oraz podała bariery w podnoszeniu poziomu wykształcenia jak też nadreprezentacji dzieci romskich w szkołach specjalnych.
O historii i kulturze Romów mówił wicedyrektor Muzeum Okręgowego w Tarnowie Adam Bartosz. Przypomniał, że od wielu lat Muzeum Okręgowe w Tarnowie organizuje szereg programów wyłącznie związanych z tematyką Romów. W tarnowskim muzeum powstała pierwsza największa ekspozycja poświęcona dziejom i kulturze społeczności romskiej.
O działaniach na rzecz społeczności romskiej w szkole w Maruszynie Dolnej – w gminie Szaflary mówił Jan Królczyk – dyrektor Zespołu Szkoły Podstawowej i Gimnazjum. Wymienił cele podjętych działań m.in. poprzez: umożliwienie dzieciom romskim ukończenia co najmniej szkoły podstawowej i gimnazjum, integrację środowiska góralskiego i romskiego i eliminacja wzajemnych uprzedzeń, poznanie historii Romów czy promocję wielokulturowości w regionie. Dodał, że na terenie obwodu szkolnego leży osiedle Zadział w Szaflarach zamieszkałe przez około 20 rodzin romskich. Obecnie do szkoły uczęszcza 15 dzieci romskich.
Jaka jest sytuacja Romów na polskim rynku pracy? jakie są tego przyczyny i skutki z punktu widzenia społeczności romskiej, na co trzeba zwrócić uwagę w kolejnej perspektywie finansowej oraz o potrzebie kompleksowości prowadzonych działań mówił Roman Kwiatkowski - Prezes Stowarzyszenia Romów w Polsce.
Przykłady dobrych praktyk aktywizacji zawodowej Romów podał Janusz Kamiński - Prezes Centrum Aktywizacji Romów w Tarnowie. Poinformował między innymi o działaniach realizowanych i zrealizowanych przez CAZ, o współpracy z samorządami i organizacjami pozarządowymi oraz o problemie związanym z brakiem monitorowania sytuacji Romów na rynku pracy. Podkreślił, że w ciągu ostatnich lat wzrosła świadomość edukacyjna i zawodowa Romów. Poinformował też o projekcie międzynarodowym MATRIX skupiającym 18 zagranicznych partnerów, którego celem jest walka z rasizmem, nietolerancją i ksenofobią w stosunku do społeczności romskiej i wzrost jej integracji w Europie. Centrum Aktywizacji Zawodowej Romów w Tarnowie jest jedynym przedstawicielem Polski w projekcie.
Uczestnicy spotkania uważają, że należy podejmować takie działania integracyjne, które prowadzą do poszanowania odmienności kulturowej i poprawy wizerunku społeczności romskiej. Zdaniem przedstawicieli stowarzyszeń reprezentujących środowiska romskie środki unijne powinny być przeznaczone na kompleksowe wsparcie Romów, poczynając od edukacji dzieci po możliwości zatrudnienia.
W konferencji udział wzięli dyrektor oraz wicedyrektor departamentu Polityki Regionalnej UMWM , pracownicy urzędów gmin, ośrodków pomocy społecznych, szkół oraz lokalnych organizacji pozarządowych ze szczególnym uwzględnieniem stowarzyszeń reprezentujących środowiska romskie w regionie.
Konferencja współfinansowana była przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego i zorganizowana przez Departament Polityki Regionalnej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego.
