W uroczystości przed pomnikiem ofiar podobozu KL Auschwitz - Jawischowitz uczestniczyli m.in. mieszkańcy gminy Brzeszcze, samorządowcy z terenu powiatu oświęcimskiego, przedstawiciele Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau, Instytutu Pamięci Narodowej, policji oraz lokalnych stowarzyszeń.
W niemieckim nazistowskim obozie koncentracyjnym KL Auschwitz-Birkenau życie straciło ponad milion sto tysięcy mężczyzn, kobiet i dzieci. Dzisiaj, w tym miejscu, podczas rocznicowych obchodów upamiętniamy w sposób szczególny kilka tysięcy ofiar podobozu KL Auschwitz – Jawischowitz. Dziękuję organizatorom uroczystości Burmistrzowi Brzeszcz i Fundacji Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau oraz wszystkim Państwu za pamięć i obecność
- mówi Iwona Gibas z Zarządu Województwa Małopolskiego.
Organizatorzy uroczystości przypomnieli, że 82 lata temu, w sierpniu 1942 r., do tworzonego na terenie Jawiszowic podobozu przywieziono pierwszych 150 więźniów niemieckiego obozu koncentracyjnego KL Auschwitz. Byli to Żydzi z Francji. - To pierwszy przypadek w niemieckim nazistowskim systemie obozowym wykorzystania więźniów do przymusowej niewolniczej pracy pod ziemią - informuje Agnieszka Molenda-Kopijasz, prezes brzeszczańskiej Fundacji Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau.
Osadzeni w podobozie KL Auschwitz – Jawischowitz więźniowie pracowali w zakładach wydobywczych przejętej przez Niemców kopalni węgla kamiennego „Brzeszcze”, usytuowanych na terenie Brzeszcz i Jawiszowic. - Utworzony w 1942 roku podobóz KL Auschwitz - Jawischowitz w 1944 roku osiągnął stan maksymalny, ponad 2500 osadzonych. Byli to więźniowie pochodzący z krajów całej ówczesnej okupowanej Europy - Polski, Francji, Holandii, Czech, Słowacji, Włoch, Belgii, Węgier, Jugosławii, Rosji, Austrii, Ukrainy, Niemiec. W 95 proc. więźniami byli Żydzi - informuje Agnieszka Molenda-Kopijasz z Fundacji Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau. - Warunki pracy więźniów i życia w podobozie były bardzo ciężkie, panowała w nim wysoka śmiertelność, odbywały się też częste selekcje więźniów. Nie jest dokładnie ustalona liczba ofiar niemieckiego nazistowskiego podobozu KL Auschwitz - Jawischowitz, ale pochłonął on życie kilku tysięcy więźniów, z czego co najmniej około dwóch tysięcy ludzi zginęło tylko w następstwie samych przeprowadzanych w obozie selekcji - podkreśla Agnieszka Molenda-Kopijasz.
KL Auschwitz-Birkenau był największym z niemieckich nazistowskich obozów koncentracyjnych i ośrodków Zagłady. Życie straciło tu ponad 1,1 mln mężczyzn, kobiet i dzieci.
W latach 1942-1944 powstało ponad 40 podobozów KL Auschwitz, wykorzystujących więźniów do niewolniczej pracy, głównie w różnego rodzaju niemieckich zakładach przemysłowych i gospodarstwach rolnych.
Organizatorami uroczystości w Brzeszczach byli: Burmistrz Brzeszcz Radosław Szot i Prezes Fundacji Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau Agnieszka Molenda-Kopijasz.
