Przejdź do informacji o dostępności Przejdź do strony głównej Przeskocz do menu Przeskocz za menu Przeskocz do głównej treści Przejdź do mapy strony

20. rocznica śmierci św. Jana Pawła II - Patrona Małopolski

Samorząd
02 kwietnia 2025
Historia Papieża Polaka jest nierozerwalnie związana z Małopolską. To tu, 18 maja 1920 roku w Wadowicach, przyszedł na świat. Tu, jako skromny ksiądz z Krakowa rozpoczynał swoją kapłańską posługę, która zaprowadziła go aż do Stolicy Piotrowej. Wreszcie tutaj znajdowały się bliskie mu miejsca, do których później już jako Papież często wracał - ukochane Tatry, Sanktuarium Pasyjno-Maryjne w Kalwarii Zebrzydowskiej, czy adres na zawsze już związany z Jego postacią – Franciszkańska 3 w Krakowie.

Święty Jan Paweł II jest Patronem Małopolski, co ogłoszono uroczyście 22 października 2020 roku. Stało się tak dzięki decyzji watykańskiej Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów z 5 października 2020 roku, potwierdzonej specjalnym dekretem. To była pamiętna, ważna i radosna wiadomość dla wszystkich Małopolan. Do tego historycznego wydarzenia prowadziły też, jak pamiętamy, wspólne starania Metropolity Krakowskiego i władz Samorządu Województwa Małopolskiego. Jako mieszkańcy rodzinnej ziemi Świętego Jana Pawła II jesteśmy zobligowani do szczególnej troski o dziedzictwo, które nam pozostawił

- mówi marszałek województwa małopolskiego Łukasz Smółka.

Inicjatorem rezolucji początkującej ten historyczny dla Małopolski proces był ówczesny marszałek Witold Kozłowski. W maju 2019 roku została ona przyjęta przez Sejmik Województwa Małopolskiego, a rok później nastąpiło zwieńczenie tej drogi. 5 października 2020 roku watykańska Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, w odpowiedzi na prośbę Metropolity Krakowskiego Arcybiskupa Marka Jędraszewskiego z dnia 14 listopada 2019 roku, specjalnym dekretem potwierdziła, że św. Jan Paweł II jest Patronem przed Bogiem Województwa Małopolskiego.

Ustanowienie Świętego Jana Pawła II patronem Województwa Małopolskiego jest dla nas - mieszkańców Małopolski, kolejną okazją do przemyśleń na temat Jego nauczania jako kapłana, biskupa i papieża oraz wielkiego filozofa, zabierającego głos w sprawach dla świata i ludzkiej egzystencji najważniejszych. To powód do świętowania i okazja do podziękowania za Jego naukę i opiekę nad Polakami i Ojczyzną. Papież Polak zajmuje szczególne miejsce w świadomości Małopolan, którzy pamiętają o Nim oraz miejscach związanych z Jego życiem

- powiedział Witold Kozłowski, ówczesny marszałek województwa.

Witold Kozłowski

Małopolska zyskała swojego Patrona w roku 42. rocznicy wyboru Karola Wojtyły na Stolicę Piotrową, w roku jubileuszu 100-lecia urodzin Papieża Polaka i 15. rocznicy Jego śmierci. „Decyzja Stolicy Apostolskiej to potwierdzenie silnych związków, jakie do końca życia łączyły Świętego Jana Pawła II z ziemią Jego urodzenia: z jej tradycją i kulturą, w których się wychował; bogactwem i różnorodnością przyrody, która zawsze była dla Niego świadectwem Bożej miłości ku ludziom; a przede wszystkim z jej mieszkańcami wywodzącymi się z różnych stanów, tradycji i religii, wśród których kształtował się Jego szacunek dla każdego człowieka” - jak podkreślono w deklaracji przyjętej w październiku 2020 r. przez Sejmik Województwa Małopolskiego.

Kraków. Franciszkańska 3

Historia Papieża Polaka jest nierozerwalnie związana z Małopolską, a Kraków - zajmował szczególne miejsce w życiu Karola Wojtyły. W 1938 roku, po zdanej maturze przeniósł się tutaj ze swoim ojcem i rozpoczął studia polonistyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim. W Krakowie Karol Wojtyła spędził lata II wojny światowej, ciężko pracował jako robotnik kamieniołomów i tutaj boleśnie przeżył śmierć najbliższej mu osoby – ojca. Krakowski Cmentarz Rakowicki jest także miejscem spoczynku najbliższej rodziny Jana Pawła II.

Z Krakowem związana jest duża część Jego życia. Spędził tutaj najwięcej, bo aż 40 lat, od momentu przeprowadzki z Wadowic do chwili wyjazdu na konklawe w październiku 1978 roku. Od 16 października 1978 roku pozostał już w Watykanie jako głowa Stolicy Piotrowej i następca św. Piotra.

Wracał do Krakowa przy okazji niemal każdej pielgrzymki do Polski. Do końca swojego życia (2 kwietnia 2005 roku) był zameldowany w krakowskim Pałacu Arcybiskupim przy ul. Franciszkańskiej 3. Tutaj, też od czasów, gdy został metropolitą krakowskim miał swój prywatny pokój.

Jan Paweł IIGrzegorz Gałązka

Kalwaria Zebrzydowska ważna przez całe życie

Kalwaria Zebrzydowska była ważna w całym życiu Jana Pawła II. Już jako mały chłopiec pielgrzymował tutaj ze swoim ojcem. Wracał do tego miejsca jako dostojnik kościelny, a wreszcie jako Papież odwiedził to miejsce dwukrotnie. W czasie swojej pierwszej pielgrzymki 7 czerwca 1979 roku nadał kościołowi w Kalwarii Zebrzydowskiej tytuł Bazyliki Mniejszej. Po raz drugi odwiedził to miejsce 19 sierpnia 2002 roku. W czasie obchodów 400-lecia sanktuarium odprawił tu ostatnią mszę św. w Polsce na swojej pielgrzymkowej trasie. Mieszkańcy mieli również okazję pozdrowić Jana Pawła II 14 sierpnia 1991 roku w czasie jego przejazdu samochodem z Krakowa do Wadowic.

Sanktuarium w Kalwarii Zebrzydowskiej

Ludźmierz. Hołd dla Królowej Podhala

Ludźmierz to najważniejsze sanktuarium maryjne Podhala, które zajmowało szczególne miejsce w sercu Karola Wojtyły a później Papieża Jana Pawła II. Często pielgrzymował do tego miejsca jako zwykły ksiądz. W 1997 roku już jako Ojciec Święty, Jan Paweł II przybył tu 7 czerwca, w pierwszą sobotę miesiąca, w uroczystość Niepokalanego Serca Maryi. Przewodniczył modlitwie różańcowej, transmitowanej przez Radio Watykańskie na cały świat.

W 2001 roku, w dniu urodzin Ojca Świętego, ludźmierska świątynia została podniesiona do godności Bazyliki Mniejszej. Tym gestem Jan Paweł II oddał hołd Królowej Podhala.

Niegowić. Pierwsza parafia

Kościół Wniebowzięcia NMP w Niegowici to pierwsza parafia Karola Wojtyły, do której trafił po powrocie ze studiów na Papieskim Uniwersytecie św. Tomasza z Akwinu w Rzymie. Swoją posługę jako wikariusz i katecheta rozpoczął tutaj w połowie czerwca 1948 roku. To było jego pierwsze zetknięcie z życiem zwykłej parafii. Odprawiał msze, uczył religii i posługiwał wiernym.

Karol Wojtyła opuścił tę parafię w marcu 1949 roku. Został przeniesiony do parafii św. Floriana w Krakowie. Już jako metropolita krakowski i arcybiskup konsekrował nową świątynię w 1966 roku.

Nowy Targ. Spotkanie na nowotarskim lotnisku

Karol Wojtyła jako ksiądz, biskup i kardynał wielokrotnie przyjeżdżał do Nowego Targu. Miasto znajdowało się także na trasach jego górskich wypraw. Jako Papież Jan Paweł II dwukrotnie odwiedził Nowy Targ, podczas pierwszej pielgrzymki do Polski w 1979 roku, gdy celebrował Eucharystię na tamtejszym lotnisku oraz w 1997 roku, kiedy odlatywał śmigłowcem z nowotarskiego lotniska, po wizycie w Ludźmierzu.

W czasie pierwszej pielgrzymki do Polski, Nowy Targ znalazł się na trasie podróży na specjalne życzenie Ojca Świętego. 8 czerwca 1979 roku miało miejsce niezapomniane spotkanie z Janem Pawłem II na nowotarskim lotnisku. Górale określili to bardzo obrazowo, prosto, ale i filozoficznie: „do innych przyjechoł bo musioł, do nos przyjechoł bo fcioł”.

Oświęcim. Modlitwa w Auschwitz-Birkenau

Ojciec Święty Jan Paweł II przybył na teren b. niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady Auschwitz-Birkenau 7 czerwca 1979 roku podczas pierwszej pielgrzymki do ojczyzny. Wizyta rozpoczęła się około godziny 15.00. Papież przekroczył bramę obozową z napisem „Arbeit macht frei”. Tam udał się do bloku jedenastego, zwanego blokiem śmierci. Modlił się przy ścianie straceń oraz w celi śmierci, w której w nieludzkich warunkach zginął polski męczennik, św. o. Maksymilian Maria Kolbe. Ucałował posadzkę celi i złożył na niej wiązankę kwiatów oraz paschał.

Z obozu odleciał śmigłowcem do Brzezinki, gdzie czekało na niego ponad milion wiernych i dwustu byłych więźniów obozów koncentracyjnych, w tym kapłanów i biskupów. Ojciec Święty wspólnie z duchownymi koncelebrował mszę świętą przy ołtarzu ustawionym na dawnej rampie obozowej, do której przybywały kiedyś transporty więźniów z całej Europy.

Stary Sącz. Kanonizacja św. Kingi

16 czerwca 1999 roku Jan Paweł II odprawił na starosądeckich błoniach mszę świętą kanonizacyjną bł. Kingi. Ojciec Święty kanonizował bł. Kingę w obecności sióstr Klarysek, które opuściły starosądecki klasztor po raz pierwszy w życiu. Ołtarz, na którym sprawowana była liturgia, stanowi obecnie główny element Diecezjalnego Centrum Pielgrzymowania im. Jana Pawła II. W dolnej, zamkniętej części Ołtarza Papieskiego, która w czasie uroczystości kanonizacyjnych w 1999 roku służyła jako zakrystia dla kardynałów i biskupów, znajduje się obecnie Muzeum św. Jana Pawła II.

Jan Paweł II

Tatry najbliższe sercu

Najbliższe sercu Ojca Świętego Jana Pawła II były Tatry, a w nich, jak można sądzić po liczbie powrotów, dwa miejsca: Dolina Chochołowska oraz Wiktorówki na skraju Rusinowej Polany, z kaplicą „Królowej Tatr” - Matki Boskiej Jaworzyńskiej.

Na pierwsze, piesze wycieczki w góry, nie tylko w Tatry, ale i Beskidy, Karola Wojtyłę zabierał jego ojciec już w latach 30. XX w. Wędrował po górach jako turysta i narciarz. Rzadko sam, najczęściej z przyjaciółmi lub młodzieżą. Od początku lat 50. i 60. w górach pojawiał się niemal każdego roku, latem i zimą.

Jako Papież, Ojciec św. powrócił w Tatry podczas drugiej pielgrzymki do Polski w 1983 roku. Odwiedził wówczas schronisko na Polanie Chochołowskiej, gdzie spotkał się z Lechem Wałęsą. Potem wyruszył na spacer do Doliny Jarząbczej.

W czasie pielgrzymki w 1997 roku Papież spędził w górach dwa dni. 5 czerwca wyruszył śmigłowcem nad Babią Górę, Trzy Korony w Pieninach, zaporę w Czorsztynie, zamek w Niedzicy i Tatry. Odwiedził też Morskie Oko. Zaszedł do schroniska. W księdze pamiątkowej wpisał krótkie: „Szczęść Boże”. W Tatrach leżał jeszcze śnieg, było chłodno i deszczowo. Następnego dnia wjechał kolejką linową na Kasprowy Wierch. „Benedicite montes Dominum” - Góry błogosławcie Pana - wpisał do księgi pamiątkowej Państwowych Kolei Linowych. Odwiedził też pustelnię św. Brata Alberta i siostry albertynki na Kalatówkach.

Po raz ostatni Ojciec Święty spojrzał na Tatry z pokładu śmigłowca podczas ostatniej pielgrzymki do ojczyzny w 2002 roku.

ZakopaneGrzegorz Gałązka

Turbacz-Gorce. Msza w szałasie pasterskim

W Gorcach jest wiele miejsc związanych ze św. Janem Pawłem II. Niektóre odwiedzał wraz z młodzieżą akademicką jako duszpasterz studentów. W innych przebywał już jako biskup i kardynał. Pamięć o tej wielkiej postaci jest nieustannie żywa właśnie w Gorcach, a szczególnie: w kaplicy pasterskiej pod Turbaczem, przy Szałasowym Ołtarzu na Hali Turbacz i w dolinie Kamienicy – przy Papieżówce. Ksiądz Karol Wojtyła 17 września 1953 r. odprawił na Hali Turbacz mszę świętą dla grupy młodzieży akademickiej z którą wędrował. Na szczególną uwagę zasługuje, że uczynił to zwrócony twarzą do wiernych, a było to 10 lat przed Soborem Watykańskim II, na którym zreformowano liturgię. Hala Turbacz znajduje się na południowym zboczu, poniżej szczytu Czoła Turbacza. Na pamiątkę tego wydarzenia, w 2003 roku, na środku polany (na miejscu dawnego szałasu pasterskiego) ustawiono polowy ołtarz stylizowany na wzór wejścia do szałasu.

Wadowice. Dom Rodzinny

To miejsce urodzenia przyszłego papieża. Karol Wojtyła wspólnie z rodzicami mieszkał w kamienicy przy Rynku 2. Wojtyłowie zajmowali na piętrze dwa pokoje z kuchnią w północnej oficynie budynku, od strony kościoła parafialnego. Karol Wojtyła mieszkał w tym domu przez 18 lat, od chwili urodzenia do wyjazdu do Krakowa latem 1938 roku. Obecnie w całej kamienicy znajduje się Muzeum Dom Rodzinny Ojca Świętego Jana Pawła II, gdzie odtworzono m.in. mieszkanie Wojtyłów z czasów młodości Karola (ul. Kościelna 7). W Wadowicach odnajdziemy wiele śladów Jego obecności. To najważniejsze, obok rodzinnego domu, to Bazylika Ofiarowania Najświętszej Maryi Panny, gdzie jako dwumiesięczne niemowlę został ochrzczony i otrzymał imiona Karol Józef.

Jako papież Jan Paweł II odwiedził swoje rodzinne miasto już w czasie swojej pierwszej pielgrzymki do Polski w czerwcu 1979 roku. Potem odwiedził je w czasie pielgrzymek w sierpniu 1991 i czerwcu 1999 roku.

Muzeum Dom Rodzinny Ojca Świętego Jana Pawła II

Abyście nigdy nie zwątpili

Pamiętamy, co papież Jan Paweł II powiedział do nas 10 czerwca 1979 roku na krakowskich Błoniach: „I dlatego pozwólcie, że zanim odejdę, popatrzę jeszcze stąd na Kraków, na ten Kraków, w którym każdy kamień i każda cegła jest mi droga. I popatrzę stąd na Polskę (…) I dlatego, zanim stąd odejdę, proszę was, abyście całe to duchowe dziedzictwo, któremu na imię Polska, raz jeszcze przyjęli z wiarą, nadzieją i miłością. Taką, jaką zaszczepia w nas Chrystus na chrzcie świętym. Abyście nigdy nie zwątpili i nie znużyli się, i nie zniechęcili, abyście nie podcinali sami tych korzeni, z których wyrastamy”. Te słowa nieustannie, szczególnie w trudnych chwilach, pozostają w Małopolsce naszą busolą i drogowskazem

- mówi marszałek Łukasz Smółka.

Jan Paweł II zmarł 2 kwietnia 2005 roku. 1 maja 2011 roku Benedykt XVI ogłosił swojego poprzednika błogosławionym. 27 kwietnia 2014 roku papież Franciszek ogłosił Jana Pawła II świętym Kościoła Katolickiego.

Tutaj znajdziesz dedykowany serwis poświęcony osobie Św. Jana Pawła II

Jan Paweł IIGrzegorz Gałązka

Galeria zdjęć