Dokument podpisali Marek Nawara Marszałek Małopolski, Mariusz Piątkowski Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej w Krakowie oraz Andrzej Rokita Małopolski Komendant Wojewódzki Policji.
„To porozumienie jest ważne – uprzedzamy trudne i niebezpieczne sytuacje dla naszych beneficjentów, którzy czasami nieświadomie podejmują działania z przekraczaniem obowiązującego w tym zakresie prawa „ – powiedział Marszałek Marek Nawara.
Głównym przedmiotem porozumienia jest zapis o wzajemnej wymianie informacji oraz danych dotyczących postępowań i kontroli podejmowanych w projektach współfinansowanych z funduszy unijnych.
Zdaniem Andrzeja Rokity Komendanta Wojewódzkiego Policji podpisane dziś porozumienie sankcjonuje to, co praktykowane jest już od kilku miesięcy. W ubiegłym roku ponad 30 małopolskich policjantów zostało przeszkolonych w zakresie ścigania sprawców przestępstw związanych z nadużyciem czy wyłudzeniem funduszy unijnych.
„Jesteśmy przygotowani zarówno jeżeli chodzi o wiedzę jak i posiadane instrumenty pozwalające ścigać nadużycia związane z unijnymi projektami” – dodał Rokita. Warto zaznaczyć, iż dotychczas policja przeprowadziła 13 postępowań związanych z tego rodzaju nadużyciami.
Na mocy zawartego dziś porozumienia strony organizować będą cykliczne spotkania poświęcone wymianie informacji i doświadczeń. Przeprowadzane będą również wspólne szkolenia z zakresu tematyki objętej Porozumieniem.
„Współdziałanie to pozwoli wyeliminować patologie i nieprawidłowości w wydawaniu unijnych środków” – podsumował dzisiejszą uroczystość Mariusz Piątkowski Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej w Krakowie.
W tym roku kończy się unijny budżet lat 2004-2006, w którym polskie regiony w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego miały do wykorzystania blisko 3 mld euro; dla Małopolski przypadło z tej puli ponad 185,2 mln euro. Za kilka miesięcy rozpocznie się realizacja projektów w ramach nowej perspektywy finansowej na lata 2007-2013. Teraz Małopolska tylko w ramach Programu Regionalnego będzie czuwała nad wydaniem kwoty 1,3 mld euro. Duże pieniądze oznaczają jeszcze większe potrzeby ich ochrony oraz współpracy w zakresie stałego monitoringu prawidłowego wydatkowania unijnych środków.
Do połowy ubiegłego roku Polska zgłosiła do KE 368 nieprawidłowości dotyczących funduszy strukturalnych oraz Funduszu Spójności. Łączna kwota sygnalizowanych nieprawidłowości wyniosła ponad 26 mln euro.
Jak na tle tych danych wypadają małopolskie projekty realizowane w ramach ZPORR? Do końca 2007 roku wykryto 15 nieprawidłowości i nadużyć finansowych w zakresie realizacji projektów w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego; najwięcej nadużyć (6 przypadków) - wykryto w projektach realizowanych w Działaniu 3.4 (Mikroprzedsiębiorcy); kolejne 3 nieprawidłowości ujawniono w działaniu 2.1, (Rozwój umiejętności powiązanych z potrzebami regionalnego rynku pracy i możliwości kształcenia ustawicznego w regionie), 2 przypadki nieprawidłowości ujawniono w działaniu 3.5 (Lokalna Infrastruktura Społeczna), po jednym przypadku - w działaniach 1.3(Regionalna Infrastruktura Społeczna),1.4 (Rozwój turystyki i kultury),1.6 (Rozwój transportu publicznego w aglomeracjach oraz 3.2 (Obszary podlegające restrukturyzacji).
Nad prawidłowym wydatkowaniem środków unijnych czuwają głównie instytucje odpowiedzialne za realizację programów unijnych; obok nich kontrole mogą przeprowadzać także niezależne organy kontroli – w Polsce będą to Urząd Kontroli Skarbowej Najwyższa Izba Kontroli, czy Urząd Zamówień Publicznych, oraz instytucje Unii Europejskiej – KE, Europejski Urząd ds. Zwalczania nadużyć Finansowych OLAF oraz Europejski Trybunał Obrachunkowy.
Najwięcej przypadków naruszeń prawidłowych zasad unijnego wydatkowania pieniędzy wykrywa kontrola w trakcie realizacji projektu oraz po zakończeniu projektu. Pozostałe przypadki wykrycia nieprawidłowości to weryfikacja wniosków płatniczych. Najrzadziej wykrywa i zgłasza nieprawidłowość ...sam Beneficjent.
Najwięcej przypadków nieprawidłowości wykrywana jest niestety po zrealizowanej wypłacie środków (głównie wypłacanych w ramach płatności pośrednich).
W Małopolsce jedynie 3 przypadki zostały skierowane do prokuratury. Łączna kwota nieprawidłowości w ramach projektów ZPORR wynosi 25 442 674 PLN (jeden przypadek dotyczy kwoty.... 20 162 620 PLN.)
Przykłady najczęściej pojawiających się nieprawidłowości:
- Kwalifikowalność kosztów (Beneficjenci przedstawiają w ramach wniosku o płatności wydatki niezwiązane z realizacją projektu lub nie kwalifikujące się do refundacji w ramach danego działania)
- Przestrzeganie prawa zamówień publicznych (Brak stosowania procedury zamówień publicznych w projektach gdzie próg zamówienia wymaga jej zastosowania lub stosowanie niewłaściwych trybów ustawy)
- Wykonanie projektu niezgodnie z założeniami wniosku aplikacyjnego
- Projekt wykonany niezgodnie z obowiązującymi przepisami (Beneficjent prowadzi działalność gospodarczą bez wymaganych pozwoleń)
Opracowano na podstawia danych z Ministerstwa Finansów, Dep. Certyfikacji i Poświadczeń Środków z UE, sprawozdania z realizacji Programu ZPORR w Województwie Małopolskim na koniec 2007 r. oraz raportów OLAF.
