Oddajemy hołd Ofiarom marszu śmierci i wszystkim Ofiarom niemieckiego, nazistowskiego obozu zagłady Auschwitz. Znamy historię. Znamy wstrząsające relacje Ocalałych. Mamy przed oczami autentyczne, historyczne świadectwa. W Miejscu Pamięci i Muzeum Auschwitz-Birkenau możemy zobaczyć i wręcz namacalnie dotknąć, jak wyglądała, jak działała niemiecka machina obozu koncentracyjnego. A jednak skali i bezmiaru tego okrucieństwa tak naprawdę, tak po ludzku, nadal nie jesteśmy chyba sobie w stanie wyobrazić i zrozumieć. Spoglądamy dziś wstecz z perspektywy bezpiecznego, dostatniego kraju. Będąc sytym, mając ciepły dach nad głową i wkoło kolorowy świat, oferujący tyle atrakcji, łatwo zapomnieć o zagrożeniu. Ale ono, jak dobrze wiemy, jest. Znowu jest blisko. Za blisko
- mówi Iwona Gibas z Zarządu Województwa Małopolskiego.
Dlatego tym bardziej naszym obowiązkiem jest pamiętać. Naszym obowiązkiem jest wyciągać wnioski. Dziękuję wszystkim uczestnikom tej uroczystości. Dziękuję w szczególności edukatorom i wszystkim opiekunom Miejsc Pamięci. Pielęgnujecie prawdę. Dajecie świadectwo. Upamiętniacie ludzi i wydarzenia z przeszłości, ale bez Waszej pracy - nie ma przed nami przyszłości. Oddajemy dziś hołd Ofiarom. Oddajemy hołd zabitym i zamęczonym w piekle Auschwitz. Patrząc na cmentarne krzyże, w zadumie i ciszy, modlimy się też o pokój i bezpieczne jutro
- dodaje Iwona Gibas z Zarządu Województwa Małopolskiego.
Kwiaty, wieńce i znicze na zbiorowej mogile złożyli: Iwona Gibas z Zarządu Województwa Małopolskiego wraz z Jakubem Przewoźnikiem z Agendy Zamiejscowej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego w Oświęcimiu, w imieniu wojewody małopolskiego Krzysztofa Jana Klęczara p. Mateusz Hałat, burmistrz Brzeszcz Radosław Szot, Danuta Socha - przewodnicząca Rady Miejskiej w Brzeszczach oraz radni Bogusława Dudzic, Jacek Wawro, Krzysztof Bielenin i Jan Korczyk, Gil Faran - przewodniczący Stowarzyszenia Przewodników Izraelskich w Polsce wraz z delegacją, Holger Mahnicke - konsul generalny Niemiec w Krakowie, Martin Gärtner - konsul generalny Austrii w Krakowie, dr hab. Filip Musiał - dyrektor Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie, Halina Musiał - zastępca wójta gminy Oświęcim, w imieniu Wojskowego Centrum Rekrutacji w Oświęcimiu - kapitan Agnieszka Kierepka-Hoła i kapral Natalia Herma, Dorota Mleczko - dyrektor Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej, Towarzystwo Inicjatyw Lokalnych Libero w Brzeszczach - Łukasz Strzelczyk, mieszkańcy gminy Brzeszcze oraz Dagmar Kopijasz i prezes Agnieszka Molenda-Kopijasz z Fundacji Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau.
17 stycznia 1945 r. z niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz oraz jego podobozów do Wodzisławia Śląskiego wyruszył tzw. marsz śmierci. Rozkaz ewakuacji dotyczył około 60 tys. więźniów. Na ponad 60-kilometrowej trasie z wycieńczenia zmarło co najmniej 600 osób. Znacznie więcej Niemcy zamordowali w masowych egzekucjach. Badacze szacują, że łącznie podczas marszu zginęło ok. 15 tys. więźniów – przypomina Instytut Pamięci Narodowej.
W dniach 17-21 stycznia 1945 r. główną drogą przez Brzeszcze przeszło ok. 25 tys. więźniów. W kolumnie znajdowali się również więźniowie z podobozów KL Auschwitz-Bor/Budy i KL Auschwitz-Jawischowitz. Wiele osób nie wytrzymało już pierwszych dni morderczej wędrówki. Zmarli z wycieńczenia albo od kul esesmanów. Niemiecki burmistrz Brzeszcz nakazał mieszkańcom pochowanie zwłok więźniów. Do zbiorowej mogiły złożono 18 ciał kobiet i mężczyzn - informuje Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie.
