Marszałek Nawara, który jest także wiceprezesem Zarządu Województw RP zaznaczył, że powstanie gmin stanowiło istotny wkład w budowę ładu demokratycznego III Rzeczypospolitej. Było także „przejawem gotowości społeczeństwa do udziału w procesie tworzenia nowego ustroju politycznego, ekonomicznego i społecznego, ukierunkowanego na wspólne dobro”.
Funkcjonowanie samorządu gminnego przez dwie pełne kadencje okazało się bardzo korzystne dla życia społeczno – gospodarczego. - Wiele gmin przeżyło wtedy największy w swojej historii skok cywilizacyjny – i właśnie kilometry sieci wodociągowych, naprawionych wreszcie dróg, zgazyfikowane i skanalizowane wsie i miasteczka, nowe szkoły, opery, teatry, wiejskie i miejskie instytucje kultury i nowe strażnice są najlepszym dowodem, że reforma ustanawiająca samorząd terytorialny okazała się pełnym sukcesem – zaznaczył Marek Nawara.
Marszałek Małopolski przypomniał, że był to jednak dopiero początek przebudowy administracji publicznej. Powstały powiaty i województwa, które – w myśl ustawodawców – miały zapewnić efektywniejsze i sprawniejsze zarządzanie środkami publicznymi. Był to także istotny element w procesie dostosowania polskiego systemu administracyjnego do rozwiązań stosowanych w państwach Unii Europejskiej. - Bez samorządu województwa nie mielibyśmy pełnoprawnego i legitymującego się poparciem społecznym w regionie podmiotu odpowiadającego za realizację polityki regionalnej Unii. Samorządy województw rozpoczęły działalność w styczniu 1999 roku i od tego czasu przeszły solidną lekcję praktycznej odpowiedzialności za sprawy wspólnot regionalnych – mówił marszałek Nawara.
Marek Nawara przypomniał, że pierwszych latach funkcjonowania samorządy województwa dysponowały skromnymi środkami budżetowymi, które pozwalały jedynie na zaspokajanie podstawowych potrzeb wynikających z wykonywania powierzonych zadań. Był to czas adaptacji, kształtowania się tożsamości nowo wyodrębnionych społeczności oraz przezwyciężania podziałów terytorialnych wynikających z wcześniejszego podziału administracyjnego. Dużo większym wzywaniem było planowanie rozwoju regionalnego, w oparciu o środki własne i te pochodzące z Unii Europejskiej.
Wraz z pojawieniem się kontraktów wojewódzkich oraz środków przedakcesyjnych rozpoczął się etap wdrażania pierwszych strategii i programów oraz realizacji konkretnych inwestycji wspierających rozwój regionalny. Jak przypomniał marszałek Nawara, pierwsze lata obecności Polski w Unii Europejskiej upłynęły głównie pod znakiem udziału we wdrażaniu Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego. Dzięki nabytemu w tym okresie doświadczeniu, regiony mogły płynnie przejąć współodpowiedzialność za wdrażanie znacznie większej ilości środków europejskich przyznanych Polsce w obecnej perspektywie finansowej. - Po trzech latach od uruchomienia programów regionalnych mamy dziś nie tylko wysoki poziom kontraktacji środków, ale też efekty pierwszych zrealizowanych inwestycji, dzięki którym polskie regiony dobrze się rozwijają i coraz częściej z sukcesem mogą sprostać konkurencji ze strony swoich europejskich odpowiedników – dodał Marek Nawara. Przypomniał również, że regiony wykonują coraz więcej zadań z zakresu edukacji, ochrony zdrowia, polityki społecznej, kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, a także ochrony środowiska oraz zagospodarowania przestrzennego. Samorządy województw udowodniły swoją skuteczność i sprawność działania w tym zakresie.
- Sukces województw w głównej mierze wynika z bardzo dobrej znajomości spraw i potrzeb regionalnej społeczności. Jest to efekt współdziałania władz regionalnych z samorządami lokalnymi, przedsiębiorcami oraz organizacjami pozarządowymi. Partnerstwo to przyczynia się nie tylko do generowania rozwoju gospodarczego, ale i budowania kapitału społecznego w regionach – zaznaczył marszałek Małopolski.
fot. Rafał Then
Marszałek Marek Nawara odbiera w imieniu Zarządu Związku Województw pamiątkowe godło Senatu - stylizowaną replike Orła Jagiellońskiego.
Marek Nawara podkreślił, że bardzo istotną kwestią jest dokończenie reformy administracyjnej rozpoczętej w latach dziewięćdziesiątych. Samorząd wojewódzki jest gotowy na przejęcie wszelkich zadań merytorycznych o charakterze regionalnym, zgodnie z zasadą subsydiarności. W opinii wiceprezesa Zarządu Związku województw RP, konieczne jest stworzenie właściwych mechanizmów koordynacyjnych, zapewniających właściwą „komplementarność pomiędzy strategiami realizowanymi na poziomie krajowym, regionalnym oraz lokalnym, bo tylko takie współdziałanie pozwoli na jeszcze szybszy i efektywniejszy rozwój polskich regionów”.
- Potrzeba dalszej decentralizacji i wzmocnienia roli regionów, wynika przede wszystkim z przekonania, iż proces ten poprzez jeszcze mocniejsze włączenie regionalnych społeczności w sprawy publiczne, sprzyja znacznie efektywniejszemu realizowaniu zadań publicznych, a także przyczynia się do stabilizacji całego państwa oraz umacniania wartości demokratycznych – podsumował marszałek Marek Nawara.
