Od wielu lat samorząd województwa wspiera aktywność seniorów: tworzone są projekty oferujące osobom starszym szkolenia, wspierające inicjatywy społeczne i kulturalne czy dostarczające rozrywkę. Choć działające w gminach rady seniorów nie są odzwierciedleniem poziomu aktywności starszych mieszkańców, to jednak wiele mówią o ich zaangażowaniu w sprawy lokalne.
Rady seniorów zaczęły powstawać w Polsce 10 lat temu, a podstawą do tego była wprowadzona w 2013 roku nowelizacja ustawy o samorządzie gminnym. 11 kwietnia 2023 roku weszła w życie kolejna nowelizacja mająca na celu m.in. ustalenie bardziej szczegółowych norm dotyczących powoływania tych podmiotów.
Małopolskie Obserwatorium Rozwoju Regionalnego przeprowadziło badanie dwuetapowo - wśród gmin, aby dowiedzieć się, ile jest działających rad i poznać trochę historię ich powstawania oraz wśród rad – na temat ich bieżącej działalności.
Rady seniorów funkcjonują obecnie w 35 gminach Małopolski, a w jednej rada jest w trakcie tworzenia. Sześć gmin odpowiedziało, że taki podmiot działał w ich jednostce przez pewien czas, ale aktualnie nie funkcjonuje.
Głównym powodem, dla którego w większości gmin nie utworzono rady, był brak zainteresowania ze strony społeczności lokalnej. W dalszej kolejności wymieniane były: brak oddolnej inicjatywy ze strony lokalnych liderów w grupie seniorów czy brak potrzeby.
W zdecydowanej większości inicjatorem powołania rad była gmina. Wśród najczęściej wymienianych problemów przy jej tworzeniu, członkowie wymieniali: brak zainteresowania wśród seniorów, niski poziom wiedzy wśród osób starszych oraz brak środków finansowych.
Główną barierą w działalności rad seniorów według ich przedstawicieli są problemy finansowe. Niewiele mniej istotne jest słabe zaangażowanie społeczne osób starszych, którzy nie są członkami tych podmiotów. Widać też, że seniorzy pracujący w radach nie mają poczucia sprawczości w kontekście działań decydentów w jednostkach samorządu terytorialnego.
Pełny raport z badania znajdą Państwo na stronie Obserwatorium.
