Urządzenia melioracyjne stanowią systemy, często bardzo złożone, które oddziałują na grunty należące do wielu właścicieli. Ich właściwe utrzymywanie wymaga skoordynowanych i zorganizowanych działań wszystkich właścicieli. Problematyka struktury własności gruntów, jak również różny stopień zainteresowania utrzymaniem dobrego stanu urządzeń melioracji wodnych przez poszczególnych właścicieli, właściwa koordynacja terminów i zakresów wykonywanych tych prac przez samych właścicieli gruntów, jest w praktyce bardzo trudna. Dlatego też, niezmiernie ważna jest współpraca rolników w formie zorganizowanej. Spółki wodne zawiązywane przez właścicieli gruntów, to przykład oddolnej, lokalnej współpracy, pomocnej producentom rolnym
- mówi marszałek Witold Kozłowski.
W ramach działania Województwo Małopolskie przeznacza od 2017 roku środki finansowe na pomoc Spółkom Wodnym lub Związkom Spółek Wodnych działających na obszarze województwa małopolskiego, prowadzących lokalnie starania aby poprawić wydajność uprawną pól, poprzez zapewnienie tam właściwych stosunków wodnych.
Realizowane przez spółki zadania wpływają na efektywność produkcji rolniczej oraz przyczyniają się do ochrony przed niekorzystnymi zjawiskami atmosferycznymi tj. powódź i susza. Spółki wodne w skali kraju są małe lub nieefektywne. Siły i środki, jakimi dysponują, są nieadekwatne do skali potrzeb i wiele taki jednostek z trudem jest w stanie utrzymać w dostatecznej kondycji istniejące urządzenia. Daleko niewystarczające są też ich działania inwestycyjne.
Spółki wodne oraz związki spółek wodnych działające na obszarze województwa małopolskiego, prowadzące lokalnie starania aby poprawić wydajność uprawną pól, poprzez zapewnienie tam właściwych stosunków wodnych mogą składać wnioski do 31 marca 2022 roku.
Wskutek niezadowalających efektów działań spółek wodnych rolnicy odmawiają płacenia składek na ich rzecz, co powoduje też zapaść, a tym samym zaniechanie realizacji zadań dla których zostały powołane. Niejednokrotnie powstaje sytuacja patowa, gdyż rolnicy nie wnoszą opłat na rzecz spółki z powodu braku jej aktywności, a jednocześnie nie może podejmować działań, gdyż rolnicy na jej rzecz nie wnoszą opłat.
W latach 2017 - 2021 Województwo Małopolskie przekazało na ten cel dofinansowanie w wysokości 2 389 266 zł.
Współpraca, która choć nieraz bywa trudna, to jednak często jest warunkiem koniecznym prowadzenia prawidłowej gospodarki wodnej na obszarach wiejskich. Warto przy tym podkreślić, że choć prace związane z melioracjami wodnymi najczęściej nie są efektownymi, skomplikowanymi przedsięwzięciami, to jednak ich prawidłowe wykonanie ma kluczowe znaczenie dla społeczności wiejskiej, zwłaszcza dla ludzi utrzymujących się z rolnictwa. W ciągu 5 minionych lat, spółki wodne, które otrzymały dofinansowanie z budżetu Województwa Małopolskiego wykonywały m.in. gruntowne konserwacje rowów melioracyjnych, polegające głównie na ich oczyszczeniu, a w części prac również na wymianie umocnień
- dodaje wicemarszałek Łukasz Smółka.
Dotacja celowa udzielona jest na bieżące utrzymanie wód i urządzeń wodnych oraz na finansowanie lub dofinansowanie inwestycji na istniejących urządzeniach, w szczególności na:
1) konserwację i renowację rowów melioracyjnych wraz z budowlami,
2) konserwację i renowację drenowania wraz z budowlami,
3) konserwację i renowację rurociągów związanych funkcjonalnie z tymi urządzeniami,
4) usuwanie szkód powodziowych (do trzech lat od daty ich wystąpienia).
