Maź, czyli smar używany do naoliwiania osi wozów, a także innych elementów ruchomych w sprzętach gospodarskich, młynach czy tartakach. Pozyskiwany najpierw z drewna, a później ropy. Dla mieszkańców Łosia, na przełomie XIX i XX stał się głównym źródłem utrzymania. Z łemkowskiej miejscowości wyjeżdżały w Europę ciężkie wozy wypełnione mazią, a także leczniczym dziegciem. Drobniejsi handlarze ruszali zaś z towarem pieszo, do pobliskich wsi. Z uwagi na pilnie strzeżoną tajemnicę pozyskiwania produktu, szybko stali się swoistymi monopolistami w tym zakresie. Tzw. maziarze docierali do wielu zakątków Europy: na Ukrainę, Rosję, Litwę, Łotwę, ale też Węgry.
O tej niezwykłej tradycji przypomina dzisiaj Zagroda Maziarska - muzeum usytuowane w Łosiu między cerkwią a kościołem, na terenie 112-letniej łemkowskiej zagrody. Jeden raz w roku staje się ono miejscem wielkiej plenerowej imprezy. Pełnej łemkowskiego śpiewu, muzyki oraz warsztatów, które przypominają o tradycji i kulturze łemkowskich handlarzy.
Tegoroczna edycja Święta Maziarzy Łosiańskich odbędzie się 4 sierpnia. Tegorocznym motywem przewodnim jest ROPA. O tym jak różne zastosowania i formy może mieć, uświadomią liczne warsztaty oraz zabawy dla dzieci pod hasłem "płynie ropa płynie". Na uczestników imprezy czeka także wystawa i Rozstrzygnięcie Konkursu Rysunku Satyrycznego i Ilustracji "ROPONIOSKA 2019" .
"Toczenie beczki maziarskiej" to z kolei nazwa wieńczącego imprezę tradycyjnego konkursu maziarskiego. W programie wydarzenia ponadto: koncert ORKIESTRY ŚWIĘTEGO MIKOŁAJA oraz pokazy: wypalania dziegciu i destylacji ropy naftowej.
Serdecznie zapraszamy.
