Moi Drodzy rozpocznę od podziękowań. W pierwszej kolejności pragnę podziękować pani premier Beacie Szydło z której inicjatywy, ale też dzięki odważnym decyzjom, to Muzeum mogło w ogóle powstać. Muzeum bardzo ważne, nie tylko dla mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej, ale także dla całej naszej wspólnoty małopolskiej, jak sądzę również - dla naszego całego kraju. Dziękuję kierownictwu i wszystkim pracownikom Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej za przygotowanie tych wszystkich, pierwszych ekspozycji. Muzeum, żeby żyło musi ciągle poszukiwać, analizować, zmieniać, nieustannie żyć swoim muzealnym życiem i pokazywać coraz więcej z tych obszarów, którymi się zajmuje. Dziękuję też wszystkim pracownikom Urzędu Marszałkowskiego, którzy w tym procesie uczestniczyli, na czele z panią marszałek Iwoną Gibas
- powiedział Witold Kozłowski, Marszałek Województwa Małopolskiego.
Słowa szczególnego podziękowania pragnę też skierować do pana starosty Andrzeja Skrzypińskiego, z którym ten duży projekt, można powiedzieć wielowątkowy, wielomodułowy, udaje się nam zrealizować. Powiem też wprost, szanowni państwo, to dowód na to, że pomimo ogromnych podziałów, które przenoszą się na całą strukturę społeczną, czasami nawet na ogniska domowe, potrafiliśmy wspólnie wypracować pomiędzy Urzędem Marszałkowskim a Starostwem Powiatowym w Oświęcimiu taki projekt, w którym wszyscy w jakimś sensie zyskują
- podkreślił marszałek Witold Kozłowski.
Drugim dzisiejszym wątkiem jest również podpisanie listu intencyjnego z przedstawicielami Stowarzyszenia Romów w Polsce z siedzibą w Oświęcimiu, które reprezentuje dzisiaj pan prezes Roman Kwiatkowski wraz z wiceprezesem panem Józefem Jochymczykiem. To też konsekwentna realizacja tych uzgodnień, które podjęliśmy kilka lat temu, że krok po kroku będziemy dążyć do tego, by utworzyć instytut historii i kultury Romów z siedzibą w Oświęcimiu
- dodał marszałek Witold Kozłowski.
Dzisiaj w Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej podczas uroczystego spotkania miały bowiem miejsce dwa istotne, historyczne wydarzenia. Podpisana została umowa pomiędzy Powiatem Oświęcimskim a Województwem Małopolskim w sprawie przekazania samorządowej instytucji kultury - Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej. Umowę podpisali: marszałek Witold Kozłowski, Iwona Gibas z Zarządu Województwa Małopolskiego, starosta oświęcimski Andrzej Skrzypiński oraz wicestarosta Paweł Kobielusz.
Kolejnym punktem konferencji w Oświęcimiu było podpisanie listu intencyjnego w sprawie współdziałania Województwa Małopolskiego i Stowarzyszenia Romów w Polsce na rzecz utworzenia nowej instytucji kultury Województwa Małopolskiego pn. Centrum Historii i Kultury Romów. Dokument podpisali: marszałek województwa małopolskiego Witold Kozłowski, Iwona Gibas z zarządu województwa, prezes Stowarzyszenia Romów w Polsce Roman Kwiatkowski oraz II wiceprezes Stowarzyszenia Józef Jochymczyk.
W dzisiejszym wydarzeniu wzięło również udział wielu znamienitych gości i przedstawicieli samorządu, w tym prezydent Oświęcimia Janusz Chwierut, członkowie Zarządu Powiatu w Oświęcimiu: Teresa Jankowska, Grażyna Kopeć i Jerzy Mieszczak, a także zastępca wójta gminy Oświęcim Halina Musiał. W uroczystości uczestniczyli również pracownicy Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej wraz z dyrektor muzeum Dorotą Mleczko.
To jest ważny dzień dla nas wszystkich, mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej. Bardzo chcę serdecznie podziękować nieobecnemu tutaj, panu premierowi Piotrowi Glińskiemu, który w momencie kiedy ta idea Muzeum się narodziła, bardzo nas wsparł. Chcę podziękować Zarządowi Województwa, na ręce pana marszałka Witolda Kozłowskiego, za to, że została podjęta decyzja, by Województwo Małopolskie było współprowadzącym Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej
- mówiła b. premier, poseł do Parlamentu Europejskiego Beata Szydło.
Trzeba też wrócić, ja muszę to zrobić, uważam, że mam taki obowiązek, do czasu kiedy powstawał powiat oświęcimski, byłam wtedy radną powiatu oświęcimskiego. Muszę też wspomnieć pierwszego starostę Adama Bilskiego, bo to właśnie dzięki Adamowi Bilskiemu były wtedy podjęte decyzje, aby m.in. powstała właśnie Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa, aby te mocno zniszczone obiekty, były systematycznie przejmowane i lokowane tu były ważne dla naszej ziemi instytucje. To dzisiejsze wydarzenie to jakby kontynuacja tej wizji i kolejny ważny etap
- dodała b. premier Beata Szydło.
B. premier podkreśliła także, że bardzo się cieszy, że Oświęcim będzie również opowiadał historię polskich Romów.
Celem jest rozwój działalności Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej
Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej było do tej pory samorządową instytucją Powiatu Oświęcimskiego. Utworzone zostało 1 września 2017 r. Od 14 czerwca 2018 r. placówka ta jest prowadzona wspólnie z Ministrem Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Oficjalne otwarcie stałej ekspozycji Muzeum nastąpiło 25 kwietnia 2022 r. Dyrektorem instytucji jest pani Dorota Mleczko.
Celem i misją Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej jest przedstawienie wielowiekowej historii Ziemi Oświęcimskiej przez pryzmat losów jej mieszkańców z uwzględnieniem różnorodności, bogactwa etnicznego i kulturowego tworzącego lokalną tożsamość. W tym wyjątkowym miejscu przypominana i pokazywana jest tragiczna sytuacja miejscowej ludności po wybuchu II wojny światowej. W tej szczególnej placówce kultury, w tych historycznych murach, dokumentowana i przedstawiana jest pomoc więźniom niemieckiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz-Birkenau, niesiona z olbrzymią odwagą i poświęceniem przez mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej, przez bohaterów polskiego ruchu oporu
- mówi Iwona Gibas z Zarządu Województwa Małopolskiego.
Naszym obowiązkiem jest pamiętać. Naszym celem i zobowiązaniem jest rozwijać działalność Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej. Zmiana organizatora Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej ma na celu poszerzenie zakresu funkcjonowania instytucji oraz wzbogacenie możliwości działania tak, aby potencjał Muzeum służył zarówno potrzebom regionalnym, jak i ogólnokrajowym
- dodaje Iwona Gibas z zarządu województwa.
Intencja taka została też zawarta w liście intencyjnym, podpisanym 18 kwietnia 2023 r. pomiędzy Wiceprezesem Rady Ministrów Ministrem Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Powiatem Oświęcimskim i Województwem Małopolskim.
W związku z wnioskiem Województwa Małopolskiego o przekazanie Muzeum, Rada Powiatu w Oświęcimiu, uchwałą z 24 maja 2023 r., wyraziła zgodę na przekazanie tej samorządowej instytucji kultury. 26 czerwca br. podczas Sesji Sejmiku Województwa Małopolskiego radni województwa podjęli z kolei uchwałę o przejęciu Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej od Powiatu Oświęcimskiego.
Zgodnie z postanowieniami ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, przekazanie instytucji następuje w drodze umowy - zawartej w tym przypadku pomiędzy Powiatem Oświęcimskim a Województwem Małopolskim. Umowa stanowi podstawę do wykreślenia instytucji kultury z rejestru prowadzonego przez Powiat Oświęcimski i wpisania do rejestru prowadzonego przez Województwo Małopolskie. Pracownicy przekazywanej instytucji stają się pracownikami instytucji kultury Województwa Małopolskiego, z zachowaniem dotychczasowych warunków pracy i płacy. Mienie przekazywanej instytucji nabywa nieodpłatnie Województwo Małopolskie.
Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej funkcjonuje w budynku przy ul. Maksymiliana Kolbego w Oświęcimiu. Obiekt ten należy do historycznego zespołu przedwojennych budynków Zakładu Polskiego Monopolu Tytoniowego. W latach 1940-1944 potocznie zwany Lagerhausem wykorzystywany był jako magazyn mąki, kaszy i cukru dla niemieckiej załogi obozu KL Auschwitz.
Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej będzie prowadzone przez Województwo Małopolskie jako wspólna instytucja kultury z Ministrem Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Dążenie do utworzenia Centrum Historii i Kultury Romów w Oświęcimiu
Podczas dzisiejszej uroczystości w Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej podpisano również list intencyjny w sprawie współdziałania na rzecz utworzenia Centrum Historii i Kultury Romów w Oświęcimiu. Stronami porozumienia są Województwo Małopolskie i Stowarzyszenie Romów w Polsce.
Celem listu intencyjnego jest ustalenie warunków współpracy Województwa Małopolskiego i Stowarzyszenia Romów w Polsce w procesie przygotowania działań zmierzających do utworzenia samorządowej instytucji kultury Województwa Małopolskiego - Centrum Historii i Kultury Romów. Naszym wspólnym celem i misją jest zachowanie dziedzictwa kulturowego Romów w Polsce
- mówi marszałek Witold Kozłowski.
W preambule dokumentu przypomniano, że 23 listopada 2020 r. Sejmik Województwa Małopolskiego podjął uchwałę intencyjną w sprawie wyrażenia woli utworzenia w Oświęcimiu instytucji zajmującej się materialnym i niematerialnym dziedzictwem Romów w Polsce, jako instytucji kultury Województwa Małopolskiego. Natomiast 29 lipca 2022 r. Zarząd Województwa Małopolskiego przyjął uchwałę w sprawie podpisania listu intencyjnego o współpracy ze Stowarzyszeniem Romów w Polsce w zakresie utworzenia, w budynku przy ul. Berka Joselewicza 5 w Oświęcimiu, instytucji kultury Województwa Małopolskiego.
Stowarzyszenie Romów w Polsce jest pomysłodawcą i inicjatorem powołania instytucji poświęconej historii i kulturze romskiej. Deklarujemy wolę współpracy na rzecz powstania takiej właśnie instytucji. Naszym wspólnym celem jest dążenie do utworzenia samorządowej instytucji kultury pn. Centrum Historii i Kultury Romów, którego organizatorem będzie Województwo Małopolskie. Stowarzyszenie Romów w Polsce działa od początku 1992 roku. Posiada ogromną wiedzę i doświadczenie. To partner i podmiot mający szczególne predyspozycje do działań na rzecz trwałej ochrony dóbr kulturowego dziedzictwa romskiego
- mówi Iwona Gibas z Zarządu Województwa Małopolskiego.
Podpisany dzisiaj w Oświęcimiu list intencyjny określa zakres działań, które umożliwią realizację założonego celu.
