Katarzyna Smreczyńska, matka pisarza Młodej Polski Władysława Orkana była gawędziarką i autorką opowiadań ludowych. Pochodziła z chłopskiej rodziny, nie posiadała wykształcenia, ale włożyła wiele wysiłku w to, by zapewnić je swoim synom. To w dużej mierze dzięki jej wytrwałości i poświęceniu mogli kształcić się w Krakowie: każdego miesiąca pokonywała pieszo dziesiątki kilometrów - z Poręby Wielkiej do Krakowa - chcąc zapewnić im byt i wyżywienie. Dlatego właśnie jej symboliczny pomnik stanął w miejscu położonym na tej trasie – w Pcimiu.
Wykonawcą rzeźby jest światowej sławy artysta Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie - prof. Czesław Dźwigaj. Budowa pomnika została dofinansowana w ramach Programu Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku pn. „Rzeźba w przestrzeni publicznej dla Niepodległej - 2021”. Inicjatorem projektu pn. „Budowa Pomnika Matek Oddanych Dzieciom - Matki Władysława Orkana” był Związek Podhalan w Polsce im. Świętego Jana Pawła II, we współpracy z wójtem gminy Pcim Piotrem Hajdukiem.
28 maja nastąpiło uroczyste odsłonięcie pomnika. Obok organizatorów i twórcy pomnika, sobotnie wydarzenie uświetnili swoją obecnością także: wicepremier prof. Piotr Gliński, wojewoda Małopolski Łukasz Kmita, posłowie na Sejm RP Władysław Kurowski oraz Patryk Wicher, samorządowcy z gminy Pcim i gmin ościennych, Dyrektor Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku - Maciej Aleksandrowicz i Przedstawiciele Związku Podhalan w Polsce.
Po odsłonięciu Pomnika i złożeniu kwiatów uczestnicy uroczystości wraz z pocztami sztandarowymi i orkiestrą przemaszerowali na plac przy Kompleksie KS Pcimianka, gdzie zostały wygłoszone okolicznościowe przemówienia. List gratulacyjny Iwony Gibas – Członka Zarządu Województwa Małopolskiego odczytał radny województwa Robert Bylica.
Dzisiaj oddajemy hołd wszystkim matkom i zarazem przypominamy o pięknej karcie w historii małopolskiej kultury. Dzięki Państwa inicjatywie na terenie parku w Pcimiu został ufundowany pomnik Katarzyny Smreczyńskiej – niezwykłej matki niezwykłego dziecka. Wszyscy znamy wspaniałe dokonania literackie Władysława Orkana – młodopolskiego pisarza, który nie zapomniał o swoich wiejskich korzeniach i w bogaty sposób czerpał z ludowej spuścizny. Ale nie wszyscy już znamy postać matki Orkana. A przecież pani Katarzyna Smreczyńska była osobą, która i dzisiaj może być wzorem dla wielu kobiet.
Władysław Orkan pozostaje dla nas jedną z najważniejszych postaci kulturowego dziedzictwa Małopolski. Co roku Województwo Małopolskie przyznaje twórcom ludowym nagrodę Jego imienia. Cieszymy się, iż teraz zostaje doceniona osoba, bez której wsparcia zapewne nie rozwinąłby się wybitny talent pisarski
- napisała Iwona Gibas z zarządu województwa.
Zwieńczeniem uroczystości było symboliczne przekazanie popiersia Katarzyny Smreczyńskiej dla Gminy Niedźwiedź i wręczenie pamiątkowych statuetek - miniatur Pomnika Katarzyny Smreczyńskiej Matki Władysława Orkana - symbolicznego pomnika Matek Oddanych Dzieciom.
Dla gości wydarzenia wystąpiły z programami artystycznymi zespoły folklorystyczne z różnych regionów Polski, w tym m.in. góralska Kapela Ciupaga. Uroczystość była częścią organizowanego w Pcimiu dwudniowego Święta Kliszczaka. Województwo Małopolskie jest głównym partnerem tego wydarzenia.
