Posiadanie budynku wpisanego do rejestru zabytków wiąże się nie tylko z chlubą, ale i sporym wyzwaniem. Opieka na tego typu obiektem wymaga bowiem sporego nakładu sił oraz środków. Tak, aby mógł jak najdłużej służyć jako wizytówka lokalnej tradycji i kultury.
Od 2015 roku opiekunowie zabytków z całej Polski mogą liczyć na szczególne uznanie dla swojej pracy. A to za sprawą konkursu pod hasłem Zabytek Zadbany, którego organizatorem jest Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Właśnie ruszył nabór do jego tegorocznej edycji.
Konkurs ma charakter otwarty i nieodpłatny. Jego adresatami są właściciele, posiadacze i zarządcy obiektów zabytkowych wpisanych do rejestru zabytków nieruchomych. Celem jest promocja właściwej opieki nad zabytkami – prowadzonych wzorowo prac badawczych, konserwatorskich, rewaloryzacyjnych i adaptacyjnych, a także systematycznych działań na rzecz właściwego utrzymania zabytków. Nagrodzeni i wyróżnieni otrzymują tablice „Zabytku Zadbanego” do oznakowania swoich obiektów, same zabytki są natomiast prezentowane w dedykowanych wynikom konkursu wydawnictwach.
Nadzór nad Konkursem w imieniu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego sprawuje Generalny Konserwator Zabytków. Zgłoszenia mogą przesyłać właściciele, posiadacze i zarządcy nieruchomości, a także Wojewódzcy Konserwatorzy Zabytków lub konserwatorzy samorządowi oraz kierownicy delegatur Wojewódzkich Urzędów Ochrony Zabytków.
Jury wybiera zwycięzców w 6 kategoriach:
- Utrwalenie wartości zabytkowej obiektu;
- Rewaloryzacja przestrzeni kulturowej i krajobrazu (w tym założenia dworskie i pałacowe);
- Adaptacja obiektów zabytkowych;
- Architektura i budownictwo drewniane;
- Zabytki techniki (w tym budownictwo przemysłowe i inżynieryjne).
- Kategoria specjalna: właściwe użytkowanie i stała opieka nad zabytkiem.
Ogłoszenie wyników konkursu ma miejsce w czasie ogólnopolskich obchodów Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków, odbywających się pod patronatem Generalnego Konserwatora Zabytków. W trakcie poprzednich edycji uznanie jury zyskały również obiekty z Małopolski: Cerkiew prawosławna Opieki Matki Bożej w Hańczowej, Dworzec kolejowy Wieliczka Park, chasydzka synagoga w Dąbrowie Tarnowskiej, Willa Oksza w Zakopanem (siedziba Galerii Sztuki XX wieku Muzeum Tatrzańskiego), czy kościół św. Zofii w Bobowej.
Nabór zgłoszeń do tegorocznej edycji trwa do 31 stycznia. Więcej informacji o konkursie na stronach Narodowego Instytutu Dziedzictwa.
