Muzeum Archeologiczne w Krakowie w marcu otrzymało dofinansowanie z programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko (FEnIKS) 2021-2027 na realizację projektu „Dawny klasztor – było więzienie – nowoczesne muzeum. Adaptacja zabytkowej siedziby Muzeum Archeologicznego w Krakowie do współczesnych standardów z okazji 175. rocznicy powstania instytucji”. Budżet całkowity projektu wynosi aż 69,9 mln zł, w tym 40,3 mln zł stanowi dotacja ze środków Unii Europejskiej. Samorząd Województwa Małopolskiego wsparł zadanie kwotą 12,8 mln zł. Muzeum Archeologiczne w Krakowie jest instytucją kultury Województwa Małopolskiego.
Dzięki realizacji projektu FEnIKS Muzeum przejdzie kompleksową modernizację, obejmującą: przebudowę i rozbudowę budynku głównego, odbudowę historycznego ogrodu wraz z wirydarzem, rozwój nowoczesnej oferty wystawienniczej oraz przestrzeni edukacyjno-kulturalnej. To jak podkreślają sami muzealnicy, przełomowy krok w kierunku uczynienia jednej z najstarszych instytucji muzealnych w Polsce nowoczesnym i otwartym miejscem dialogu z przeszłością - na miarę XXI wieku.
Siedziba Muzeum Archeologicznego w Krakowie, zabytkowy gmach, z przepiękną przestrzenią ogrodową, od kilkudziesięciu lat stanowi wizualną wizytówkę instytucji.
Samorząd Województwa Małopolskiego konsekwentnie współdziała razem ze znakomitym zespołem pracowników Muzeum Archeologicznego na rzecz przebudowy tej unikatowej, historycznej siedziby. Chcemy jak najlepiej prezentować imponujące zbiory, a także sprawić, by ten wspaniały obiekt i muzealne przestrzenie były w pełni dostępne dla zwiedzających. Ponad rok temu, po adaptacji strychu Muzeum, otwieraliśmy tu całkiem nową przestrzeń wystawienniczą. Województwo Małopolskie przeznaczyło na te prace ponad 3 miliony złotych ze swojego budżetu oraz blisko 15 milionów złotych z Funduszy Europejskich. Teraz przed nami finalizacja kolejnej, przełomowej w dziejach Muzeum inwestycji, która obejmie i dostosuje do współczesnych standardów całą zabytkową siedzibę Muzeum. To ważny projekt, którego pełne dofinansowanie z budżetu Województwa Małopolskiego wynosi ponad 12,8 miliona złotych
- mówi Iwona Gibas z Zarządu Województwa Małopolskiego.
175 lat Muzeum Archeologicznego w Krakowie
Muzeum Archeologiczne w Krakowie, które w 2025 roku obchodzi swoje 175-lecie, jest jednym z najstarszych tego typu muzeów na świecie. Jego historia sięga 1850 roku, kiedy to z inicjatywy Towarzystwa Naukowego Krakowskiego powstało Muzeum Starożytności Krajowych – instytucja mająca na celu gromadzenie i ochronę zabytków związanych z dziedzictwem nieistniejącej wtedy Polski. Przez lata muzeum stało się ważnym ośrodkiem badań i popularyzacji wiedzy o dawnych społecznościach, które zamieszkiwały tereny Europy Środkowej i Wschodniej.
Na przestrzeni lat muzeum zgromadziło imponującą kolekcję artefaktów, datowanych od najdawniejszych czasów prehistorycznych po średniowiecze. Wśród eksponatów dominują nabytki z województwa małopolskiego, ale muzeum posiada artefakty z całego terytorium naszego kraju. Istotne materiały pochodzą z terenów dawnej Rzeczpospolitej, z obecnej Ukrainy, Białorusi, Litwy Łotwy i Estonii. Magnesem przyciągającym zwiedzających do krakowskiej placówki jest największa w Polsce kolekcja zabytków starożytnego Egiptu, której ozdobą są m.in. oryginalne mumie. Unikatowa jest grupa zabytków z prekolumbijskiego Peru.
W ciągu 175 lat istnienia do Muzeum trafiły unikalne eksponaty - od słynnego, złotego wyposażenia grobów z Ryżanówki i Jakuszowic, przez liczne skarby srebrne i brązowe, po wiele innych kruszcowych przedmiotów. Jest wśród nich również najliczniejszy w Europie zbiór wspaniałych, malowanych naczyń sprzed 6000 lat z Bilcza Złotego czy najstarsze narzędzia wykonane przez człowieka – liczące być może nawet milion lat kamienne pięściaki z RPA. Warto też wymienić „egzotyczne” zbiory indiańskich, krzemiennych grotów strzał i syberyjskich sztyletów z brązu i żelaza. Osobną jakość stanowi niepowtarzalny i najbardziej znany zabytek archeologii słowiańskiej, tzw. Światowid ze Zbrucza.
Muzeum odgrywa również ważną rolę w edukacji i popularyzacji archeologii. To także ośrodek naukowy, który prowadzi badania wykopaliskowe w Polsce i za granicą. Współpraca z innymi instytucjami naukowymi oraz udział w międzynarodowych projektach badawczych pozwala na wymianę doświadczeń i wiedzy, co przyczynia się do coraz lepszego zrozumienia dziejów ludzkości. Równie ważne jest zaangażowanie w ochronę i zachowanie dziedzictwa kulturowego.
