Pomysł na święto maziarzy narodził się w Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów w Gorlicach w 2010 roku. Inspiracją projektu była chęć podtrzymania tradycji tej społeczności, a także możliwość spotkań z ostatnimi maziarzami z Łosia, gdyż w roku 2010 zostało ich zaledwie kilku. Wówczas nie wykonywali już swojej profesji, lecz chętnie opowiadali ciekawe historie i wiążące się z nimi przygody, które przeżyli podczas wykonywania swojej pracy. Były to niezapomniane, żywe lekcje lokalnej historii.
Maziarstwo w Łosiu rozpoczęło się podczas rozkwitu przemysłu naftowego na ziemi gorlickiej pod koniec XIX wieku. Naftowy boom przyczynił się do zwiększenia zapotrzebowania na produkty ropopochodne i rozwój handlu międzynarodowego.
Ówczesny powiat gorlicki to w dużej mierze roponośne tereny, pełne wież wiertniczych, kiwonów oraz naturalnie wypływającego ze skał oleju tzw. "czarnego złota". Wykorzystali to zamieszkujący te tereny Łemkowie pozyskując cenny surowiec, a następnie przerabiając go w chałupniczy sposób na cenną w tamtych czasach maź, a w rezultacie w bardzo dochodowy biznes. Każdego roku maziarze z Łosia wyruszali swoimi drewnianymi wozami tzw. "sekerami" na szlaki handlowe sięgające do Odessy na wschodzie, Brna na zachodzie i do Rygi na północy. Potrafili być w podróży nawet 6 miesięcy, a wracając do swoich domów przywozili z dalekich stron cenne surowce i materiały a także... żony. Posiadali ciekawy asortyment handlowy, który potem z dużym zyskiem sprzedawali.
Impreza odbywa się w ramach Roku Ignacego Łukasiewicza.
Program wydarzenia:
kiermasz z regionalnymi potrawami i produktami
wystawa: „Początki przemysłu naftowego na ziemiach polskich”
- 13:00 - 16:30 warsztaty naukowe, plastyczne, rękodzielnicze
- 14:00 - dla dzieci: teatrzyk cieni, legendy o ropie przy lampie naftowej eksperymenty i zabawy w osadzie maziarskiej
- 15:45 - doroczny konkurs "Toczenie beczki maziarskiej"
- 16:30 - Koncert zespołu "Serencza" – łemkowski folk
Wstęp: 1 zł
