Podczas sesji kończącej obrady prof. Józef Kąś z Katedry Historii Języka i Dialektologii Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, nawiązując do wydawnictwa towarzyszącego Kongresowi, podkreślał, że bogactwo Małopolski tworzą tysiące osób zaangażowanych w działalność regionalną. – To rękojmia, że kultura żyje. Mamy się czym delektować, mamy co opisywać – mówił. Autor „Ilustrowanego leksykonu gwary i kultury podhalańskiej” ubolewał nad zanikaniem gwary w języku codziennym. - Muzyka regionalna się rozwija, zespoły taneczne się rozwijają, ale gwara ginie. Dbajmy o gwarę – apelował.
Trzon Kongresu stanowiły debaty grup tematycznych, koncentrujące się wokół zagadnień związanych z dziedzictwem rozumianym jako: tożsamość, przedmiot ochrony, potencjał i przedmiot reinterpretacji. Na temat efektów prac paneli dyskusyjnych wypowiadali się ich opiekuni naukowi i moderatorzy: prof. Jan Adamowski, Bartłomiej Koszarek, prof. Jan Święch, dr Stanisława Trebunia-Staszel, dr hab. Łukasz Gaweł, Dorota Majerczyk i dr Antoni Bartosz.
Zgodnie wskazywano na konieczność wsparcia systemowego dziedzictwa kulturowego i potrzebę „instytucjonalnej opieki”. Podkreślano, że profesjonalnie prowadzona dokumentacja i archiwizacja materiałów związanych z ochroną dziedzictwa niematerialnego jest podstawą wszelkich działań w zakresie kultury regionalnej. Pomocny w tym zakresie mógłby być, prowadzony w formie elektronicznej, zbiór dokumentów zawierający m.in.: zestaw instrukcji, wykaz instytucji wraz z opisem przeprowadzonych przez nie działań, które zakończyły się sukcesem (dobre praktyki) oraz katalog prawnych aspektów udostępniania zbiorów i wizerunków.
- Ten Kongres jest dla nas zarówno wielką szansą, jak i ostatnią deską ratunku, by głośno krzyknąć: jest kultura ludowa, jest kultura regionów, naszych regionów – akcentował dyrektor Bukowiańskiego Domu Ludowego Bartłomiej Koszarek, który parafrazując przysłowie dodał: - Tam, gdzie diabeł nie może, tam niech Kongres pośle. Niech on broni nas i naszej kultury polskiej, odzwierciedlającej się w kulturze naszych regionów.
Na zakończenie spotkania do zgromadzonych zwrócił się Leszek Zegzda z zarządu województwa. - Niewątpliwie ten Kongres kończy się ogromnym sukcesem - mówił. - Zaangażowanie wszystkich jego uczestników, mające swoją praprzyczynę we wzruszających wydarzeniach towarzyszących takich jak: koncert „Karpacka pieśń trombity”, czy widowisko „My, Małopolanie”, było wyczuwalne. Tu wypowiadaliśmy się będąc dumnym z własnego dziedzictwa – dodał przedstawiciel samorządu województwa, deklarując równocześnie dołożenie starań, by idea spotkań regionalistów była kontynuowana w postaci kolejnych, odbywających się cyklicznie, Kongresów Kultury Regionów.
Członek ZWM podziękował także osobom zaangażowanym w realizację przedsięwzięcia, w szczególności dyrekcji: Antoniemu Malczakowi i Małgorzacie Kalarus oraz pracownikom Małopolskiego Centrum Kultury „Sokół”.
(Agenda UMWM w Nowym Sączu)
