Jeszcze kilkanaście lat temu nikomu nie przyszłoby do głowy, że „przez komputer” można zrobić zakupy. Teraz, prawie każdy kupuje coś przez Internet. E-commerce - zwłaszcza w dobie pandemii i izolacji - rozwija się bardzo dynamicznie. Ten rodzaj zakupów stał się dla nas wygodny i bezkontaktowy. Lecz czy na pewno ten rodzaj zakupów jest bezpieczny? Wirtualny świat oddaje w ręce konsumentów praktycznie całe zaplecze handlowe, a razem z nim niestety niebezpieczeństwo wyłudzeń i utraty pieniędzy.
24 marca odbyło się online XXVIII posiedzenie Rady Konsultacyjnej ds. Ochrony Konsumentów. Spotkanie otworzył Andrzej Bańka – zastępca dyrektora Departamentu Nadzoru Właścicielskiego i Gospodarki Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego w Krakowie. W dalszej części posiedzenia Jerzy Gramatyka, wiceprzewodniczący rady, a zarazem Miejski Rzecznik Konsumentów w Krakowie, przedstawił uczestnikom zagadnienie dropshippingu i oszustw w bankowości elektronicznej. Zaproszeni goście przybliżyli zasady przeciwdziałania tym zjawiskom oraz schematy postępowania z perspektywy własnych instytucji.
Podczas spotkania swoją wiedzą i doświadczeniem podzielili się przedstawiciele: Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Komisji Nadzoru Finansowego, Związku Banków Polskich, Izby Krajowej Administracji Skarbowej, Urzędu Komunikacji Elektronicznej Wydziału do Walki z Cyberprzestępczością.
Bezpieczeństwo zakupów i płatności.
Podczas dyskusji o dropshippingu, uczestnicy omawiali typy nadużyć z jakimi coraz częściej spotykają się w swojej pracy i z jakimi zgłaszają się do nich konsumenci. Podstawowym prawem konsumenta jest prawo do informacji, jednak konsumenci kupując produkty przez Internet nierzadko kupują je od sklepu internetowego, sądząc iż jest to sprzedawca a zarazem producent pożądanego przedmiotu. W wielu omawianych przypadkach sklep internetowy był jedynie pośrednikiem, a zamówienie docelowo trafiało do przedsiębiorcy, który nierzadko pochodził np. z Azji. Taka sytuacja powodowała ryzyko poniesienia dodatkowych opłat związanych z cłem przesyłki, o których konsument w momencie zakupu nie miał pojęcia. Każdego roku odnotowuje się kilkanaście tysięcy naruszeń dotyczących zakupów w Internecie i nadużyć w zakresie płatności.
Najważniejsza jest jednak świadomość kupujących. Edukacja dzieci, młodzieży i dorosłych w zakresie bezpieczeństwa zakupów, zwrócenie szczególnej uwagi na sposób zawierania transakcji oraz pozyskiwanie informacji od kogo właściwie kupujemy produkt, to obecnie największe wyzwania, o których dyskutowano podczas posiedzenia.
Drugim tematem, poruszanym podczas spotkania były oszustwa przez Internet.
Rozmówcy wielokrotnie wskazywali, że podstawą zakupów przez Internet jest ostrożność. Zwracali również uwagę na znaczenie autoryzacji podczas takich zakupów. W przypadku procedury reklamacyjnej (ang. chargeback, obciążenie zwrotne) - i zgodnie z przepisami - bank najpierw ma obowiązek zwrócić pieniądze, a dopiero potem może dochodzić do tego w jaki sposób nastąpiła kradzież. Podczas internetowych zakupów należy być czujnym i nie klikać w podejrzane linki, które zostają nam przysyłane w sms-ach czy emailach. Podkreślono, że stosowane obecnie sposoby na wyłudzenie pieniędzy są coraz bardziej wyrafinowane.
Warto znać swoje prawa, bo przecież wszyscy jesteśmy w pewnym stopniu konsumentami.
15. marca obchodziliśmy Światowy Dzień Praw Konsumenta. Celem tego święta jest uświadomienie zarówno decydentom politycznym, jak i obywatelom, że odpowiedni poziom ochrony konsumenta przyczynia się do zwiększenia poczucia bezpieczeństwa i sprawiedliwości w społeczeństwie oraz że poziom ochrony powinien być adekwatny do wyzwań XXI wieku. Światowy Dzień Praw Konsumenta to dzień nas wszystkich, bo wszyscy jesteśmy konsumentami.
Rada Konsultacyjna ds. Ochrony Konsumentów stanowi gremium opiniodawczo-doradcze Zarządu Województwa Małopolskiego w zakresie polityki ochrony konkurencji i konsumentów. W jej skład wchodzą przedstawiciele samorządu województwa małopolskiego, miejscy i powiatowi rzecznicy konsumentów, reprezentanci administracji rządowej w województwie, a także przedstawiciele organizacji pozarządowych oraz środowiska akademickiego.
