19 sierpnia 1980 roku, tuż przed świtem, ze stacji Toruń Główny rusza w kierunku Włocławka mocno spóźniony osobowy pociąg pospieszny z Kołobrzegu do Łodzi. Jest 4.18. Dwie minuty później w przeciwnym kierunku wyjeżdża pociąg towarowy z Otłoczyna, którego maszynista, zmęczony po dwudziestokilkugodzinnej służbie, ignoruje znak „stój!” na semaforze i wjeżdża pod prąd na lewy tor, po którym zdąża mu naprzeciw osobowy. Błąd maszynisty towarowca sygnalizują automatyczne urządzenia sterowania ruchem, błyskawicznie dowiadują się o nim kierujący ruchem w tym rejonie dyżurni. Nic jednak nie można zrobić, kierujący pociągami nie mają bowiem żadnych środków łączności. O 4.30, w wąwozie na wysokości miejscowości Brzoza, dochodzi do zderzenia. Rozpoczyna się wielogodzinna, trudna akcja ratunkowa.
Jednym z dowodzących ratowaniem rannych był Kazimierz Janicki, wówczas naczelnik lokomotywowni w Toruniu, który przyjechał na miejsce tragedii jako dowódca jednego z dwóch pociągów ratowniczych. W maju pan Janicki, obecnie emerytowany kolejarz, zwrócił się do marszałka Piotra Całbeckiego z prośbą o zorganizowanie uroczystości upamiętniających ofiary. – Podjąłem tę inicjatywę bez wahania. Jesteśmy to winni tym, którzy zginęli, a także pełnym poświęcenia ratownikom. Szczególnie serdecznie słowa zaproszenia na te uroczystości pragnę przekazać właśnie tym, którzy w tamtych trudnych warunkach podjęli i prowadzili akcję ratunkową, dzięki której można było ograniczyć rozmiary tej tragedii, a także do rodzin tych, którzy w tak dramatycznych okolicznościach osierocili swoich bliskich. Do każdej z tych osób będziemy się starali dotrzeć za pośrednictwem samorządowej wojewódzkiej administracji w całym kraju oraz mediów – wyjaśnia gospodarz województwa.
4 sierpnia w Urzędzie Marszałkowskim wicemarszałek Edward Hartwich spotkał się z Kazimierzem Janickim, a także dwoma innymi uczestnikami akcji ratunkowej, emerytowanym lekarzem kolejowym doktorem Januszem Cetlerem i emerytowanym pracownikiem kolejowej służby ratowniczej Zdzisławem Zielińskim. Tematem rozmowy był stan przygotowań do uroczystości.
W Brzozie, w miejscu, gdzie stoją obecnie krzyż i symboliczny pomnik, 19 sierpnia odbędzie się uroczysta msza święta pod przewodnictwem biskupa toruńskiego Andrzeja Suskiego, z udziałem władz województwa, a także rodzin ofiar katastrofy i uczestników akcji ratunkowej.
Na wszelkie pytania dotyczące kwestii organizacyjnych – w tym pytania od rodzin ofiar, a także uczestników akcji ratunkowej pod Otłoczynem w 1980 roku – odpowiada Marcin Swaczyna z Gabinetu Marszałka ( , tel. 56 6218 490).
Więcej informacji i program uroczystości na stronie Województwa Kujawsko-Pomorskiego.
