Podstawę prawną prac stanowi ustawa z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, która określa zasady prowadzenia polityki rozwoju, podmioty prowadzące tę politykę oraz tryb współpracy między nimi. Ustawa stanowi podstawę prawną do opracowania strategii rozwoju województw, natomiast poszczególne cele i elementy, jakie powinien zawierać dokument zostały wskazane w ustawie z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa.
Strategia Rozwoju Województwa będzie nawiązywała do zapisów dokumentów określających kierunki polityki zarówno na poziomie krajowym jak i europejskim.
Wymiar krajowy
Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do 2020 roku (z perspektywą do roku 2030)
Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do roku 2020 (z perspektywą do 2030 r.) – dalej SOR, która została przyjęta przez Radę Ministrów 14 lutego 2017 r. pełni rolę średniookresowej strategii rozwoju kraju. Strategia określa podstawowe uwarunkowania, cele i kierunki rozwoju kraju w wymiarze społecznym, gospodarczym, regionalnym i przestrzennym w perspektywie roku 2020 i 2030. Zakłada zwiększenie koncentracji polityki regionalnej na obszarach problemowych i potencjałach terytorialnych obszarów miejskich i wiejskich, wprowadza także pojęcie rozwoju zrównoważonego terytorialnie. Głównym celem SOR jest „tworzenie warunków dla wzrostu dochodów mieszkańców Polski przy jednoczesnym wzroście spójności w wymiarze społecznym, ekonomicznym, środowiskowym i terytorialnym”.
SOR określa także dwa główne typy terytoriów stanowiących obszary strategicznej interwencji państwa: obszary zagrożone trwałą marginalizacją oraz miasta średnie tracące funkcje społeczno-gospodarcze, dla których wsparcie powinno zostać również uwzględnione na poziomie regionalnym.
Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2030
W nowym systemie zarządzania rozwojem do głównych dokumentów strategicznych należy też 9 strategii zintegrowanych, które uszczegóławiają Strategię na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do roku 2020 (z perspektywą do 2030 r.). Podstawowym dokumentem strategicznym polityki regionalnej państwa jest Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego.
Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2030– dalej KSRR 2030, została przyjęta przez Radę Ministrów w dniu 17 września 2019 r. Dokument rozwija postanowienia Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do roku 2020 (z perspektywą do 2030 r.) w zakresie obszaru „Rozwój społecznie wrażliwy i terytorialnie zrównoważony”. KSRR 2030 zastępuje dotychczas obowiązującą Krajową Strategię Rozwoju Regionalnego 2010-2020: Regiony, Miasta, Obszary Wiejskie, przyjętą przez rząd w 2010 r., uwzględniając aktualne uwarunkowania i wyzwania rozwojowe wynikające z procesów demograficznych, globalizacji oraz nowej perspektywy finansowej Unii Europejskiej. Projekt przedstawia nowy paradygmat rozwoju terytorialnego opierający się przede wszystkim na zmniejszaniu dysproporcji w poziomie rozwoju społeczno-gospodarczym terytoriów oraz wzmacnianiu powiązań funkcjonalnych obszarów w celu „poprawy skuteczności koordynacji procesów rozwojowych i efektywności systemu świadczenia usług publicznych w kontekście wyzwań demograficznych i potrzeby zapewnienia racjonalności wydatków publicznych”. Dokument określa systemowe ramy prowadzenia polityki regionalnej zarówno przez rząd wobec regionów, jak i wewnątrzregionalne.
Wymiar europejski
W dniu 2 maja 2018 r. Komisja Europejska przedstawiła propozycję dotyczącą kształtu przyszłej siedmioletniej perspektywy budżetowej UE na lata 2021-2027, przedstawiając Wieloletnie ramy finansowe na lata 2021-2027. Długoterminowy budżet UE WRF, zawiera priorytety polityczne, które będą obowiązywały przez okres kilku lat. Określa się w nim również maksymalne kwoty roczne („pułapy”) dla łącznych wydatków UE.
Pod koniec maja 2018 r. Komisja Europejska opublikowała pierwsze projekty rozporządzeń (tzw. pakiet legislacyjny) dotyczące nowej perspektywy finansowej na lata 2021-2027, w tym w szczególności:
- rozporządzenie ogólne (przepisy wspólne);
- rozporządzenie ws. EFRR i Funduszu Spójności;
- rozporządzenie ws. EFS+
W projekcie pakietu legislacyjnego dokonano uproszczenia dotychczas obowiązujących 11 celów tematycznych z lat 2014–2020, sprowadzając je do 5 jasnych celów polityki:
- Inteligentniejsza Europa poprzez innowacyjność, cyfryzację, transformację gospodarczą i wsparcie dla małych i średnich przedsiębiorstw.
- Ekologiczna, niskoemisyjna Europa dzięki inwestowaniu w transformację energetyczną, odnawialne źródła energii i walkę ze zmianą klimatu.
- Bardziej połączona Europa, posiadająca strategiczne sieci transportowe i informatyczne.
- Bardziej prospołeczna Europa, bazująca na Europejskim filarze praw socjalnych i wspierająca dostęp do wysokiej jakości zatrudnienia, edukacji, umiejętności, włączenie społeczne i równe prawa do opieki zdrowotnej.
- Europa bliżej obywateli dzięki wspieraniu strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność i zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich w całej UE.
Polityka spójności będzie nadal główną polityką inwestycyjną UE, wspierając spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną Unii. W kontekście trwającej debaty na temat nowego paradygmatu polityki regionalnej oraz formowania jej celów, priorytetów, narzędzi realizacji, podmiotów oraz zasięgu interwencji poruszana jest kwestia podejścia terytorialnego. Zmiany wyzwań rozwojowych i ukierunkowanie interwencji na problemy, z którymi zmagać będzie się przyszła polityka spójności, wymuszają konieczność zmiany modelu polityki regionalnej nie tylko na szczeblu krajowym, ale również wojewódzkim.