Przejdź do informacji o dostępności Przejdź do strony głównej Przeskocz do menu Przeskocz za menu Przeskocz do głównej treści Przejdź do mapy strony

Publikacje

Ustawa o rewitalizacji

Ustawa z dnia 9 października 2015 roku o rewitalizacji stanowi pierwszy akt prawny poświęcony w całości ważnemu zagadnieniu rewitalizacji. Ustawa wprowadza nowe rozwiązania, które mają uporządkować proces rewitalizacji, zdefiniować najważniejsze pojęcia i zagadnienia, a także wprowadzić jednolitą ścieżkę proceduralną dla tworzenia gminnych programów rewitalizacji.

 

Komentarz do ustawy o rewitalizacji

Adresatami praktycznego komentarza do ustawy o rewitalizacji są szeroko rozumiani interesariusze procesu rewitalizacji, do których należą podmioty publiczne, przedstawiciele sektora prywatnego, jak również organizacje pozarządowe. W kolejnych rozdziałach omówiono najważniejsze rozwiązania ustawy: wyznaczanie obszarów zdegradowanych i obszarów rewitalizacji, partycypację społeczną, gminny program rewitalizacji, Specjalną Strefę Rewitalizacji oraz istotne zmiany w innych ustawach. Komentarz, nie stanowiąc wyczerpującego źródła wiedzy o procesach rewitalizacji, może okazać się pomocny w zrozumieniu tych procesów.

 

Wytyczne w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata 2014-2020

Podstawowym celem Wytycznych jest ujednolicenie warunków i procedur wdrażania programów operacyjnych na lata 2014-2020 w zakresie projektów realizujących cele rewitalizacji. Dokumentem odniesienia dla Wytycznych jest Umowa Partnerstwa, która formułuje wyzwania związane z zapewnieniem warunków dla właściwej rewitalizacji, tj. zintegrowanego, kompleksowego oraz przygotowanego i prowadzonego z uwzględnieniem realnej partycypacji społecznej przeciwdziałania procesom degradacji obszarów dotkniętych kryzysem.

Zasady realizacji instrumentów terytorialnych w Polsce w perspektywie finansowej UE na lata 2021-2027

Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej opublikowało „Zasady realizacji instrumentów terytorialnych w Polsce w perspektywie finansowej UE na lata 2021-2027”. Mają one ułatwić realizację zadań w ramach wybranych instrumentów terytorialnych podmiotom, które są odpowiedzialne za ich wdrażanie.

W dokumencie znajduje się także cały rozdział poświęcony rewitalizacji, tj. rozdział II.4. Wdrażanie IIT w obszarze rewitalizacji. W rozdziale wskazano podstawy opracowania gminnego programu rewitalizacji i jego wpisu do wojewódzkiego wykazu gminnych programów rewitalizacji. Wskazano zasady wyboru projektów rewitalizacyjnych do dofinansowania, ich finansowania i monitorowania. Podkreślono także rolę Zespołów ds. rewitalizacji.

Podręcznik poświęcony monitorowaniu procesów rozwoju na poziomie wewnątrzmiejskim

Publikacja powstała na przykładach i doświadczeniach przedstawicieli 23 miast modelowych i pilotażowych w ramach projektu „Monitorowanie procesów rozwoju na poziomie wewnątrzmiejskim”. Podręcznik obejmuje m.in. definicję rozwoju lokalnego, wyjaśnienie znaczenia monitorowania procesów rozwoju w gminie, podstawowe informacje o wskaźnikach, ich konstrukcji i wykorzystaniu, a także wskazówki jak powinien być zbudowany zespół ds. monitorowania rozwoju lokalnego. Załącznikami do podręcznika są listy wskaźników (głównych i pomocniczych).

Przedstawione w podręczniku wskazówki mogą być przydatne nie tylko w rewitalizacji, ale dla wszystkich, którzy w opracowaniu obowiązkowego „Raportu o stanie gminy” lub monitorowaniu strategii rozwoju gminy pragną na wybrane zagadnienia spojrzeć bardziej szczegółowo – na poziomie zróżnicowania wewnątrzgminnego.

 

Raport z badania systemu zarządzania i wdrażania procesów rewitalizacji w Polsce

Raport przedstawia wyniki pierwszego zakrojonego na tak szeroką skalę badania poświęconego ocenie systemu zarządzania i wdrażania procesów rewitalizacji w Polsce, zrealizowanego na zlecenie Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej. Ocena została dokonana po czterech latach obowiązywania ustawy o rewitalizacji, w tzw. „okresie przejściowym”, gdy obowiązują dwie ścieżki prowadzenia działań rewitalizacyjnych – na podstawie programów opracowanych zgodnie z ustawą o samorządzie gminnym albo na podstawie gminnych programów rewitalizacji zdefiniowanych właśnie w ustawie o rewitalizacji. Głównym celem badania była ocena dotychczasowego sposobu funkcjonowania systemu prowadzenia rewitalizacji oraz sformułowanie wniosków i rekomendacji dotyczących jego dalszego funkcjonowania.

 

„Rewitalizacja. Raport o stanie polskich miast”

Zachęcamy do zapoznania się z publikacją „Rewitalizacja. Raport o stanie polskich miast”. Dokument powstał jako podsumowanie wymiany wiedzy i doświadczeń prowadzonej w ramach V Kongresu Rewitalizacji oraz rezultat badań prowadzonych przez Obserwatorium Polityki Miejskiej. W inicjatywy te realizowane przez Instytut Rozwoju Miast i Regionów aktywnie włączyło się Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju.

 

Jak funkcjonują Komitety Rewitalizacji w praktyce? – Raport z badania

Zachęcamy do zapoznania się z publikacją, która powstała z aktywnym udziałem gmin, dla których rewitalizacja jest jednym z głównych zadań w nadchodzących latach. Publikacja jest wynikiem badania ankietowego oraz analizy dokumentacji dotyczącej trybu powołania i funkcjonowania komitetów rewitalizacji we wszystkich 23 miastach objętych wsparciem w ramach konkursu dotacji „Modelowa Rewitalizacja Miast” oraz realizujących projekty pilotażowe w zakresie rewitalizacji.

 

Specjalna Strefa Rewitalizacji w praktyce. Raport z badania narzędzi ustawowych w zakresie rewitalizacji w Polsce

Zachęcamy do zapoznania się z publikacją, która jest wynikiem badania ankietowego, które miało na celu ocenę skali wykorzystania narzędzi wynikających z ustawy o rewitalizacji. Badanie zostało przeprowadzone we wszystkich gminach, w których obowiązuje gminny program rewitalizacji, a więc mających możliwość zastosowania tych narzędzi oraz w miastach uczestniczących w konkursie dotacji pn. „Modelowa Rewitalizacja Miast” i pilotażach z zakresu rewitalizacji.

 

Poradnik: Rola dziedzictwa kulturowego w rewitalizacji

Zachęcamy do zapoznania się z publikacją „Rola dziedzictwa kulturowego w rewitalizacji”, która powstała z aktywnym udziałem gmin, dla których rewitalizacja jest jednym z głównych zadań w nadchodzących latach. Jako temat przewodni poradnika wybrany został problem adaptacji obiektów zabytkowych do nowych funkcji społeczno-gospodarczych i realizacja projektów z udziałem przedsiębiorców i mieszkańców w odnowionych przestrzeniach bądź budynkach.

 

Raporty NIK dotyczące rewitalizacji

Rewitalizacja nadal błędnie utożsamiana bywa jedynie z remontami. Tymczasem jest to bardzo złożony proces, którego celem jest wyprowadzenie z kryzysu terenu objętego rewitalizacją, a skutkiem ma być przede wszystkim poprawa jakości życia jego mieszkańców. Jak skomplikowane jest to zadanie i jak trudno zapewnić kompleksowość oraz komplementarność interwencji, a w konsekwencji osiągnąć założone cele, pokazują raporty Najwyższej Izby Kontroli. Poniżej można zapoznać się z wynikami kontroli przeprowadzonych w 2016 i 2021 roku.

 

Wydawnictwo naukowe IRMiR

Wydawnictwo Naukowe Instytutu Rozwoju Miast i Regionów powołane zostało w maju 2019 roku. Stanowi ono kontynuację wieloletniej tradycji wydawniczej Instytutu. Tematyka publikowanych monografii odwołuje się do zakresu działalności naukowo-eksperckiej Instytutu. Obejmuje m.in. studia miejskie (np. rewitalizację), badania z zakresu funkcjonowania obszarów wiejskich, planowanie przestrzenne oraz problematykę rozwoju regionalnego. Część z zamieszczonych publikacji dostępna jest również do pobrania w wersji elektronicznej i można się z nią zapoznać pod poniższym linkiem.

Praktycznie o poprawie efektywności energetycznej budynków na obszarach rewitalizacji

Poprawa efektywności energetycznej budynków mieszkalnych na obszarach rewitalizacji - Narzędziownik to publikacja nt. kompleksowej poprawy efektywności energetycznej budynków zlokalizowanych na obszarach rewitalizacji w Polsce, wypracowana w wyniku realizacji projektu „EDINA - Rozwój efektywności energetycznej w Specjalnych Strefach Rewitalizacji i na obszarach miejskich”. Przedstawia możliwości wykorzystania narzędzi wspierających podmioty prywatne planujące modernizację budynków mieszkalnych zlokalizowanych na obszarach rewitalizacji. Narzędziownik powstał jako efekt serii warsztatów, w których brali udział przedstawiciele: miast posiadających Specjalną Strefę Rewitalizacji (Bytom, Łódź, Kalisz, Opole Lubelskie, Ośno Lubuskie, Płock, Polkowice, Świnoujście, Włocławek), organizacji pozarządowych zajmujących się efektywnością energetyczną, Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej oraz Ministerstwa Środowiska i Klimatu. W publikacji zaprezentowano również niemieckie doświadczenia w zakresie poprawy efektywności energetycznej na obszarach rewitalizacji. Treści zawarte w podręczniku są sformułowane w formie pytań i odpowiedzi.