„Uważaj na głowę” to tytuł wystawy, dostępnej od 2016 roku w Szpitalu Klinicznym im. dr. Józefa Babińskiego w Krakowie. Jej celem jest zrozumienia sytuacji osób, doświadczających kryzysu psychicznego i ich samych. Osnową narracji wystawy są cytaty z 30 wywiadów-opowieści ludzi po traumatycznych przeżyciach. Pokazują objawy choroby, zaburzenia, leczenie i pobyt w szpitalu, sytuacje po jego opuszczeniu i wreszcie zdrowienia.
Media informują o eskalacji przemocy domowej, coraz więcej osób nie mogąc poradzić sobie z samymi sobą, ucieka się do przyjmowania środków psychoaktywnych lub powraca do uzależnień, które już kiedyś pokonali. Pandemia powoduje wiele ludzkich dramatów. Jak sobie z tym radzić? Trzeba zacząć od zrozumienia swojej sytuacji lub sytuacji osoby bliskiej, przeżywającej kryzys. Warto posłuchać mających już za sobą takie doświadczenie, tych którzy z nim walczą i tych, którym udało się z niego wyjść. Bo choć obecnie zwiedzanie wystawy „Uważaj na głowę” nie jest możliwe z uwagi na obowiązujące obostrzenia epidemiczne, to wywiady-opowieści dostępne są w Internecie.
Grupa entuzjastów zajęła się wirtualnym udostepnieniem wystawy „Uważaj na głowę” i postawiła sobie za cel prezentowanie doświadczeń osób po kryzysach psychicznych. Tak zrodził się pomysł internetowego radia. Takie stacje funkcjonują w wielu krajach na świecie. Pierwszym było utworzone w 1980 roku radio „La Colifata”, stworzone przez pacjentów wielkiego szpitala psychiatrycznego w Buenos Aires w Argentynie. Obecnie jest ono organizacją pozarządową, stowarzyszeniem obywatelskim „La Colifata Zdrowie Psychiczne i Komunikacja”, które rozwija działalność w zakresie badań i świadczy usługi w zakresie zdrowia psychicznego, wykorzystując media do tworzenia przestrzeni zdrowia.
W Polsce założenie radia, nawet internetowego, wymaga wysiłku i nakładów. Dlatego prostsze było opublikowanie wywiadów-opowieści, w formie bardzo popularnych obecnie podcastów. Wprawdzie wielu opowiadających dokonało już tzw. coming out’u - otwartych i publicznych wypowiedzi o swoich doświadczeniach, nagranych kamerą, ale przyjęto zasadę, by na razie nie pokazywać ich twarzy. Stronę wizualną stanowią reprodukcje prac plastycznych opowiadających, gdy remedium na kryzys psychiczny jest twórczość w przypadku serii „Dom kultury” i „Opowieści Outsiderów” albo animacje wykonane przez Beatę Sochańską – artystkę, opowiadającą swoją historię.
Ochrona zdrowia psychicznego jest równie ważna jak dbanie o kondycję fizyczną. Każda inicjatywa pomagająca ludziom po przejściach lub zapobiegającą kolejnym zachorowaniom i tym samym zmniejszająca liczbę pacjentów, jest godna uznania i pochwały
- przyznał wicemarszałek Łukasz Smółka.
Premierowe odcinki pokazano 22 listopada, w niedzielę, o godz. 10. Trailery pierwszych podcastów dostępne są na YouTube pod linkami:
lub na Facebooku
Wkrótce na kanale pojawią się kolejne opowieści. Zapraszamy do słuchania w imieniu nieformalnej grupy „Uważaj na głowę”.